آشنایی با بیماری های دهان و دندان :
برای داشتن تن سالم و سلامت باید مراقب سلامت دهان و باشید. مشکلات دهان و دندان مانند بیماری لثه، پوسیدگی دندان، از دست دادن دندان، زخم دهان، سرطان گلو و دهان و بیماری‌های دیگر توانایی غذا خوردن، صحبت کردن، خندیدن و به طور کلی سلامت عمومی را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
در اینجا با متداول‌ترین بیماری‌های دهان و دندان آشنا می‌شوید:
1.پوسیدگی، کرم‌خوردگی یا سوراخ شدن دندان زمانی رخ می‌دهد که پلاک مدت زمان طولانی روی دندان باقی بماند. پلاک فیلم چسبناک باکتریایی است که در اثر خوردن مواد غذایی قندی یا نشاسته‌ای ایجاد می‌شود. تمام گروه‌های سنی در معرض پوسیدگی دندان هستند، اما کودکان و سالمندان بیشتر مستعد این بیماری دندان هستند.
چطور از پوسیدگی دندان پیشگری کنیم: به پلاک فرصت ندهید! دندان‌ها را خمیردندان فلوراید مسواک بزنید و روزی یک بار نخ بکشید. اگر درمان فیشور سیلانت به محض درآمدن دندان‌های دائمی انجام شود، کمک قابل توجهی به جلوگیری از پوسیدگی دندان خواهد کرد. سالمندان دچار مشکل خشکی دهان باید به طور مرتب تحت فلوراید درمانی قرار بگیرند و از دهانشویه حاوی فلوراید استفاده کنند.
2. دندان عقل بسیاری از افراد نهفته است، یعنی از لثه خارج نشده و زیر خط فک باقی مانده یا رشد مناسبی نداشته است.
چکار کنیم: اگر دندانپزشک پس از مشاهده تصویر رادیوگرافی (X-rays)احتمال دهد که دندان نهفته مشکل‌ساز خواهد شد، کشیدن آن را توصیه می‌کند.
3. حساسیت دندان زمانی بروز می‌یابد که سرما، گرما یا مواد اسیدی عصب‌های دندان را تحریک کند. ساییدگی سمنتوم و مینای دندان باعث می‌شود که مواد حساسیت‌زا با توبول‌های دندان تماس پیدا کند، در نتیجه عصب دندان تحریک می‌شود و درد شروع می‌شود. پوسیدگی، بیماری لثه، ترک خوردن دندان و ساییدگی مینای دندان از عامل‌های حساسیت دندان به شمار می‌رود.
چکار کنیم: استفاده از ژل فلوراید یا خمیردندان درد مربوط به حساسیت را از بین می‌برد. دندانپزشک دندان حساس را با روکش یا مواد باندینگ می‌پوشاند. پیوند (گرفت) لثه نیز برای پوشاندن ناحیه حساس ناشی از تحلیل لثه لازم است.
4. بوی بد دهان مشکلی ناراحت کننده است که از علل مختلفی نشأت می‌گیرد. رژیم غذایی و کوتاهی در رعایت بهداشت دهان و دندان منجر به بیماری لثه و بوی بد دهان می‌شود. بوی بد دهان گاهی پی‌آمد ابتلا به بیماری‌های دیگری چون دیابت، عفونت ریه یا خشکی دهان است.
چکار کنیم: رعایت بهداشت دهان و دندان، یعنی مسواک زدن و کشیدن نخ دندان و جرم‌گیری منظم از ابتلا به بیماری لثه و بدبو شدن دهان جلوگیری می‌کند. استفاده از پاک کننده زبان نیز برای داشتن دهانی خوشبو توصیه می‌شود.
5. خشکی دهان از کاهش جریان بزاق در دهان نشأت می‌گیرد. این مشکل بسیار ناراحت کننده است و چون آب دهان باکتری‌های مضر را دور می‌کند، خشکی دهان احتمال پوسیدگی دندان را افزایش می‌دهد.
چکار کنیم: ژل‌های مرطوب کننده دهان یا بزاق مصنوعی عملکرد غدد بزاقی را بهبود می‌دهد. اگر فکر می‌کنید دچار خشکی دهان هستید، به دندانپزشک مراجعه کنید.
بسیاری از عوامل زمینه ساز بیماری‌های دهان و دندان از جمله رژیم غذایی نامناسب، مصرف دخانیات و الکل تحت کنترل ما هستند. همچنین برخی از عوامل زمینه ساز مربوط به چهار بیماری مزمن (بیماری‌های قلبی عروقی،سرطان ، دیابت و بیماری مزمن ریوی) می‌باشد. عدم رعایت بهداشت دهان و دندان عامل زمینه ساز مهمی برای بیماری‌های دهان و دندان محسوب می‌شود.
پیشگیری و درمان:
بار بیماری‌های دهان و دندان و سایر بیماری‌های مزمن را میتوان با شناسایی عوامل زمینه ساز کاهش داد. این عوامل زمینه ساز که برای پیشگیری از بیماری‌های دهان و دندان باید به آنها توجه نمود به صورت زیر است:
کاهش مصرف قند و حفظ رژیم غذایی متعادل برای پیشگیری از پوسیدگی دندان و از دست دادن زود هنگام دندان
مصرف میوه و سبزیجات که می‌تواند از بدن در مقابل سرطان دهان محافظت نماید
عدم مصرف دخانیات و الکل برای کاهش خطر سرطان‌های دهان، بیماری لثه و از دست دادن دندان
رعایت بهداشت دهان و دندان
استفاده از وسایل نقلیه ایمن برای کاهش خطر وارد آمدن ضربه به صورت
استفاده از وسایل محافظ دهان
با استفاده مرتب از فلوراید به مقدار کم، میتوان تا حد زیادی از پوسیدگی دندان جلوگیری نمود. فلوراید را میتوان از دهان شویه یا خمیر دندان حاوی فلوراید تأمین نمود. مصرف بلند مدت میزان مناسب فلوراید منجر به کاهش پوسیدگی دندان در کودکان و بزرگسالان می‌شود.
