خود مراقبتي
يعني اقدامات و فعاليت هاي آگاهانه ، آموخته شده و هدفداري كه فرد به منظور حفظ حيات و تامين ،حفظ و ارتقاي سلامت خود و خانواده اش انجام مي دهد.
در واقع خود مراقبتي شامل اعمالي است كه مردم انجام مي دهند تا تندرست بمانند، از سلامت جسمي خود نگه داري كنند، نيازهاي اجتماعي ورواني خود را برآورده سازند ، از بيماري ها يا حوادث پيشگيري كنند ، ناخوشي ها و وضعيت هاي مزمن را بهبود بخشند و نيز از سلامت خود بعد از بيماري حاد ويا ترخيص از بيمارستان حفاظت كنند.
جنبه هاي مختلف خود مراقبتي
• توجه به وزن خود و نگه داشتن آن در محدوده مناسب ( ( BMI= 18/5- 24/9
• آشنايي با تغذيه سالم و پيروي از رژيم غذايي صحيح
• توجه به اهميت فعاليت بدني و نقش آن در سلامت افراد
• توجه به مضرات دخانيات و اقدام جهت ترك سيگار
• آگاهي از تاثير استرس بر سلامتي و اهميت كنترل آن
• توجه به نقش خواب در سلامت جسمي و رواني و آگاهي از بهداشت خواب
• آشنايي با علائم و نشانه هاي افسردگي
• آشنايي با علائم و نشانه هاي اضطراب
• آشنايي با راه هاي تقويت حافظه
• توجه به سلامت قلب و عروق و آشنايي با عوامل خطر بيماري هاي قلبي عروقي
• توجه به عوامل خطر ابتلا به پوكي استخوان و آشنايي با راه هاي پيشگيري از آن
• توجه به عوامل خطر ابتلا به آرتروز و كمر درد و آشنايي با راه هاي پيشگيري از آن
• آشنايي با سرطان هاي شايع و عوامل خطر و راه هاي پيشگيري از آن ها
• توجه به اهميت ارزيابي هاي پاراكلينيك و انجام به موقع آن
OTCبه چه معنی است ؟
کلمه OTC مخفف over-the-counter است یعنی فروش دارو بدون نسخه آن چه که واضح و مشخص است نقش مهم داروسازان در مشاوره ی دارويي همه داروها و مهم تر ازهمه، داروهای بدون نسخه می باشد و در واقع آنجاست که داروسازان بعنوان تجويز کننده ی دارو ضمن مشاوره ی کامل و ارائه ی توصيه های لازم به بيماران در خصوص نحوه ی استفاده، دوز مصرفي، دوره ی درمان، فواصل مصرف، تداخل دارو - دارو و دارو- غذا، عوارض دارويي، مسموميت دارويي، شرايط نگهداری و... مسووليت درمان بيماران را بعهده مي گيرند.
فعالیت کلیدی داروسازان در توصیه ها و تجویزهای دارویی به بیماران، در بیماریهای ساده و کوچک با ارائه داروهای بدون نسخه همراه با مشاوره با آنان است. این موضوع نیازمند مهارت داروساز در شناخت علائم و فراهم کردن اطلاعات موردنیاز جهت انتخاب داروهای مناسب بدون نیاز به نسخه و توانایی ارجاع بیماران خاص به متخصص مناسب است.
خود درماني با استفاده از داروهاي OTC
شایعترین داروهای OTC
• Pain relievers :مسکن ها
• Antihistamines :آنتی هیستامین - ضد حساسیت ها
• Decongestants :دکونژستانها - ضد احتقانها
• Cough medicines :داروهای ضد سرفه
مسکن ها
• این دسته از داروها برای برطرف کردن سردرد و تب یا دردهای عضلانی و استخوانی بکار می روند .
استامینوفن
• استامینوفن با مهار حس درد در مغز و نخاع سبب کاهش درد می شود .
آنتی هیستامین ها
• داروهایی هستند که با مها ر گیرنده های مربوط به خارش - تحرکات بینی - ترشح خلط و عطسه سبب کنترل آنها می شوند - این داروها عموما بعنوان ضد حساسیت در بین مردم شناخته می شوند
• از مهمترین آنها می توان از داروهای زیر نام برد:
دیفن هیدرامین - کلرفنیرامین - کلماستین - هیدروکسی زین - پرومتازین - لوراتادین - زادتین - سیتیریزین - و .
• دکونژستانها
دکونژستانها داروهایی هستند که باعث تنگی رگهای مخاط بینی شده و سبب فروکش کردن التهاب و ورم و احتقان در این ناحیه می شوند از داروهای ضد احتقان بدون نسخه می توان ازپزودو افدرین و فنیل افرین نام برد. که فنیل افرین در بازار دارویی ایران درترکیب قرص آنتی هیستامین دکونژستان وجود دارد .
• داروهای ضد سرفه
داروهایی که برای سرفه تجویز می شود دو دسته هستند : یکی داروهای ضد سرفه و دیگری اکسپکتورانت ها - داروهای ضد سرفه سبب مهار رفلکس سرفه می شوند که از جمله آنها می توان از دکسترومتورفان و کلوبوتینول نام برد . گروه دیگر این داروها اکسپکتورانت ها هستند که سبب رقیق شدن خلط شده وبدین وسیله باعث می شوند که با هر بار سرفه مجاری تنفسی از خلط و ترشح پاک شود. که در این گروه گایافنزین قرار دارد که هم بصورت مجزا و هم درتركیب اكسپكتورانت ساده و كدئین وجود دارد.
