مقدمه:

خانواده، كوچك ترين واحد اجتماع است. اين واحد اجتماعي مبدأ بروز عواطف انساني و كانون صميمانه ترين روابط و تعاملات بين فردي است. اهميت آن به اندازه اي است كه سلامت و بالندگي هر جامعه وابسته به سلامت و رشد خانواده در آن است (ستير^[2]1970، ترجمۀ بيرشك، 1388). يكي از عوامل مهم در تأمين سلامت و بهداشت رواني فرزندان، روابط صحيح و متعادل والدين با آنهاست، فرزندان در فضاي خصوصي و صميمانۀ خانواده ياد مي گيرند كه چه احساسي نسبت به خود داشته باشند، ديگران چه واكنشي نسبت به آنها خواهند داشت و آنها بايد چگونه دربارۀ واكنش ‌های احساسي ديگران فكر كنند (بامريند^[3]، 1994). بي توجهي والدين به سالم سازي رواني و عاطفي كودكان و نوجوانان و نبود روابط مناسب در بيشتر موارد آنها را با كمبود‌های عاطفي، انگيزش و مشكلات رواني روبه رو مي سازد (بيرن^[4]، 2001). کودکان در محیط خانواده، حس محبت و امنیت و توانایی یادگیری را کسب می‌کنند و از طریق کیفیت روابط بین والدین خود و همچنین بازی کردن با برادران و خواهران خود و یا سایر کودکان مهارت های اجتماعی لازم را برای سازگاری بهتر می‌آموزند (کالات[5]، 1996).

جو عاطفي خانواده: منظور از جو عاطفي خانواده، روابط پدر و مادر با فرزندان و چگونگي ارضاي نياز‌های عاطفي كودكان است. که به طور مشخص اجزاي اين متغير عبارتند از: محبت، نوازش، تأييد كردن، تجربه ‌های مشترك، هديه دادن، تشويق، اعتماد و امنيت (موسوی شوشتری،1376).

سازگاري فردي: سازگاري، فرايند پيوسته اي است كه در آن تجربيات يادگيري اجتماعي شخص باعث ايجاد نياز‌های رواني مي گردد و نيز امكان كسب توانايي و مهارت ‌هایي را فراهم مي سازد كه از آن طريق مي‌توان به ارضاء آن نيازها پرداخت (گود اشتاين و لاينون[6]، 1975).

سازگاري اجتماعي: سازگاری اجتماعی به تسلط فرد بر محیط و احساس کنار آمدن باخود اشاره دارد.هریک از ما به محیط و تغییراتی که در آن روی می دهد پاسخ می دهیم. بنابراین سازگارشدن با محیط، مهم ترین منظور و غایت تمام فعالیت های ارگانیزم است (عرب زاده،1391).

عملكرد تحصيلي: عملكرد تحصيلي، ميزان موفقيت دانش آموزان در يادگيري درس ‌های مدرسه است.

تحقیقات خارج از کشور:

نایلینگ^[7] (2010)، در یک مطالعه طولی در مورد تأثیر عوامل مختلف خانوادگی و آموزشی بر روی نتایج تحصیلی گروه های مختلف دانش آموزی با بررسی متغیرهای جمعیت شناختی و درون دادهای آموزشگاهی آنها، به این نتیجه رسید که پیشرفت تحصیلی دانش آموزان با مؤلفه‌های چندگانه خانوادگی همانند، باورها و انتظارات والدین، اعمال انضباطی و مداخلات والدین، محیط عاطفی حاکم بر خانواده و منابع در دسترس خانوادگی ارتباط دارد. سکر^[8] و همکاران (2009)، در مطالعه‌ای با عنوان تأثیر روابط خانوادگی بر نحوه پردازش اطلاعات و سازگاری آموزشگاهی یک نمونه 210 نفری از دانش آموزان پایه اول مشخص کردند که وجود روابط بین والدینی ناایمن به طور غیر مستقیم با پیشرفت تحصیلی ضعیف و پردازش منفی اطلاعات در وقایع استرس‌آور مرتبط با همسالان رابطه دارد که این وضعیت افزایش ناسازگاری کودک در طی یک دوره یکساله را پیش بینی می‌کند.

تحقیقات داخل کشور:

آتش روز و همکاران (1384)، در پژوهشی با عنوان پیش بینی پیشرفت تحصیلی دانش آموزان از طریق میزان دلبستگی آنها با والدین و همسالان به این نتیجه دست یافتند که رابطه معناداری بین این متغیرها وجود دارد. در این پژوهش مشخص گردید،‌ دلبستگی به مادر بیشترین قدرت پیش بینی کنندگی پیشرفت تحصیلی فرزندان است. محبی نورالدین وند، شهنی ییلاق و پاشا (1382)، در پژوهش با عنوان رابطه بین جو عاطفی اعضای خانواده با سازگاری فردی ـ اجتماعی و عملکرد تحصیلی دانش آموزان دبیرستان‌های پسرانه مسجد سلیمان، رابطه معناداری بین متغیرهای نامبرده به دست آوردند و مشخص شد که نقش مجموع متغیرهای جو عاطفی خانواده از نقش تک تک آنها در پیش بینی سازگاری فردی ـ اجتماعی و عملکرد تحصیلی دانش آموزان بیشتر است. از بین حیطه‌های جو عاطفی متغیرهای محبت کردن، تأیید کردن، تجربه‌های مشترک و احساس امنیت با متغیر مهارت‌های اجتماعی دانش آموزان به عنوان یکی از مؤلفه‌های سازگاری اجتماعی رابطه معناداری دارند و از بین آنها وجود تجربه‌های مشترک بین فرزندان و والدین بهترین پیش بینی کننده مهارت‌های اجتماعی دانش آموزان بود.

اهداف پژوهش:

1ـ تعیین رابطه بین جو عاطفی خانواده و سازگاری فردی در دانش آموزان پسر.

2ـ تعیین رابطه بین جو عاطفی خانواده و سازگاری اجتماعی در دانش آموزان پسر.

3ـ تعیین رابطه بین جو عاطفی خانواده و سازگاری فردی - اجتماعی در دانش آموزان پسر.

4ـ تعیین رابطه بین جو عاطفی خانواده و عملکرد تحصیلی در دانش آموزان پسر.

فرضیه های پژوهش:       

1ـ بین جوِ عاطفی خانواده و سازگاری فردی دانش آموزان پسر رابطه معناداری وجود دارد.

2ـ بین جوِ عاطفی خانواده و سازگاری اجتماعی دانش آموزان پسر رابطه معناداری وجود دارد.

3ـ بین جوِ عاطفی خانواده و سازگاری فردی ـ اجتماعی دانش آموزان پسر رابطه  معناداری وجود دارد.

4ـ بین جوِ عاطفی خانواده و عملکرد تحصیلی دانش آموزان پسر رابطه معناداری وجود دارد.

اهمیت و ضرورت پژوهش:

باتوجه به اهمیت و نقشی که خانواده و به ویژه والدین در رشد و شکوفایی استعدادهای فطری و بوجود آمدن احساس سازگاری یا ناسازگاری در کودک دارند، شایسته است که به هنگام بررسی نحوه سازگاری و عملکرد دانش آموز در مدرسه، خانواده مورد تجزیه و تحلیل دقیق قرار گیرد. از این رو، هر گونه اقدام در جهت شناسایی و درمان اختلالات عاطفی، رفتاری و تحصیلی دانش آموزان مستلزم به دست آوردن تصویری واقعی از وضعیت رفتاری و تحصیلی آنها در مدرسه و نیز روابط عاطفی موجود در خانواده دانش آموزان می‌باشد. بدیهی است که بي‌توجهی به نیازهای اساسی کودکان و نوجوانان و به وجود آوردن احساس ناامنی و خلأ عاطفی موجب آسیب پذیری، ناسازگاری و عدم آمادگی آنها برای یادگیری می‌شود. وهمان گونه كه مشاهده مي شود، محور كار‌های پژوهشي در داخل و خارج از کشور، بیانگر آن است که رابطه عاطفی پدر و مادر با فرزندان نقش بسیار مهمی در فرایند رشد و سازگاری کودکان دارد.

روش پژوهش:

پژوهش حاضر، از نوع همبستگی می‌باشد. تحقیق همبستگی یکی از انواع تحقیق‌های غیر آزمایشی است که در آن رابطه بین دو یا چند متغیر، مورد مطالعه قرار می‌گیرد. از میان دانش آموزان پسر دوره راهنمايي شهرستان قم درسال تحصیلی 92-1391 به تعداد 17019نفر و از بین مدارس چهار ناحیه آموزش وپرورش،تعداد 400 دانش آموز انتخاب شدند. نمونه انتخاب شده با عنایت به جدول برآورد حجم نمونه مورگان،تعداد377نفررا نشان می دهد، که به دلیل احتمال وجود پاسخنامه‌های  مخدوش و ناخوانا400 نفرمنظور گردید. روش نمونه گیری،تصادفی- طبقه‌ای(سهمیه‌ای) می‌باشد. بدین صورت که از بین نواحی چهارگانه آموزش وپرورش شهرستان قم و به نسبت  تعداد دانش آموزان هرناحیه در ابتدا مدرسه، سپس کلاس و بعد نمونه به صورت کاملاً تصادفی از بین کل دانش آموزان انتخاب گردید.

ابزار جمع‌آوری داده‌های پژوهش:

در این پژوهش از 2 پرسشنامه جهت گردآوری داده‌ها استفاده شده است. جهت سنجش جو عاطفی خانواده^[9] از مقیاس روابط عاطفی خانواده هیل برن^[10] (1964) و از پرسشنامه شخصیتی کالیفرنیا^[11] (CTP)، شامل 2بخش سازگاری فردی و اجتماعی،جهت سنجش میزان سازگاری فردی و اجتماعی استفاده شد. ترتیب اجرای پرسشنامه ها به این صورت بود که پاسخ دهندگان ابتدا به پرسشنامه سازگاری فردی و اجتماعی  و سپس به پرسشنامه جو عاطفی خانواده پاسخ دادند.

مقیاس روابط والد ـ فرزند: این مقیاس را آلفرد بي هیل برن (1964)، به منظور سنجش میزان مهرورزی در تعاملات پدر و مادر ـ فرزندی ساختند. این مقیاس دارای 8 خرده مقیاس شامل: محبت، نوازش، تأیید کردن، تجربه‌های مشترک، هدیه دادن، تشویق کردن، اعتماد کردن و احساس امنیت است. کل مقیاس شامل شانزده پرسش و هر خرده مقیاس در برگیرنده دو پرسش است. پرسش های فرد به پیوند عاطفی پدر و فرزند و پرسش‌های زوج به پیوند عاطفی مادر و فرزند اختصاص دارند. برای هر پرسش نیز یک طیف پنج گانه پاسخدهی وجود دارد. نخستین پاسخ، نشان دهنده ضعیف ترین و آخرین پاسخ، نشان دهنده نیرومندترین رابطه عاطفی است که از زمان گذشته تا حال بین پدر و مادر و فرزند وجود داشته است .بدین صورت که، به گزینه خیلی کم،نمره(1)-گزینه کم،نمره(2)-گزینه درحدمتوسط،نمره(3)-گزینه زیاد،نمره(4) و گزینه خیلی زیاد،نمره(5) تعلق می گیرد. روايي و اعتبار آزمون با توجه به سوالات مرتبط اين آزمون در حيطه جو عاطفي خانواده مورد تاييد پژوهشگران حوزه تحقيقات خانواده مي باشد. درضمن، آلفای کرونباخ مقیاس روابط والدوفرزند،درپژوهش حاضر82/0 به دست آمد که نشانگر پایایی مطلوب آزمون می باشد.

جدول شماره 1:آلفای کرونباخ مقیاس روابط والد و فرزند

مقیاس شخصیت سنج کالیفرنیا (CTP): به منظور سنجش سازگاری فردی ـ اجتماعی دانش آموزان از مقیاس شخصیت سنج کالیفرنیا (CTP)استفاده گردید. این مقیاس را کلارک و همکاران (1953)، به منظور سنجش سازگاری‌های مختلف زندگی ساخته‌اند که از دو بخش و در مجموع 180 پرسش تشکیل شده است. هر بخش آزمون دارای شش خرده آزمون و 90 پرسش است. یک بخش آزمون به سازگاری فردی و بخش دیگر آن به سازگاری اجتماعی اختصاص دارد. خرده آزمون‌های بخش اول و دوم به ترتیب عبارتند از: اتکای به نفس، درک ارزش شخصی، آزادی فردی، وابستگی، تمایلات واپس زده، نشانگان عصبی، قالب های اجتماعی، مهارت‌های اجتماعی، تمایلات ضد اجتماعی و روابط خانوادگی، روابط آموزشگاهی و روابط اجتماعی.

به هر پرسش با یکی از دو گزینه بله و خیر، پاسخ داده می‌شود. طبق دستورالعمل آزمون، به پاسخ مورد انتظار، امتیاز یک و به پاسخ خطا، امتیاز صفر تعلق می‌گیرد. به غیر از این خرده آزمون‌های وابستگی، تمایلات واپس زده، نشانگان عصبی، قالب های اجتماعی و تمایلات ضداجتماعی نحوه نمره گذاری به صورتی است که پاسخ همسو با آنها صفر و پاسخ ناهمسو با آنها امتیاز یک می‌گیرند. روايي و اعتبار این آزمون نيز با توجه به سوالات مرتبط اين آزمون در حيطه جو عاطفي خانواده مورد تاييد پژوهشگران حوزه تحقيقات خانواده مي باشد. درضمن، آلفای کرونباخ در مقیاس شخصیت سنج کالیفرنیا( (CTP، درپژوهش حاضر79/0به دست آمد که نشانگر پایایی مطلوب آزمون می باشد.

جدول شماره2: آلفای کرونباخ  مقياس شخصیت سنج کالیفرنیا (CTP)

عملکرد تحصیلی: همچنین به منظور سنجش عملکرد تحصیلی آزمودنی ها، از میانگین نمرات دانش آموزان پسر دوره راهنمایی شهرستان قم درنیمسال اول سال تحصیلی 92-1391 به عنوان شاخص عملکرد تحصیلی استفاده ‌گردید که در هنگام اجرای  پاسخنامه ها میانگین نمرات از آزمودنی ها اخذ گردید.

روش اجرا:

در اين پژوهش پس از کسب مجوزهای لازم از اداره کل و نواحی چهارگانه آموزش وپرورش شهرستان قم در ابتدا برای جمع آوری مبانی نظری و پیشینه پژوهش از منابع کتابخانه ای و اینترنتی استفاده شد. برای گردآوری داده های مورد نیاز در مورد جامعه و نمونه مورد پژوهش وتجزیه و تحلیل آنها از ابزارهای معرفی شده استفاده گردید. در مدارس بعد از مراجعه به کلاس توضیحات لازم در مورد پرسشنامه ها به زبان ساده داده شد ومدت زمان اجرای پرسشنامه ها حدود90دقیقه درنظرگرفته شد و پرسشنامه ها بدون ذکر نام و به صورت کدگذاری شده در اختیار دانش آموزان قرار گرفت و بعد از جمع آوری داده‌هااز نرم افزارSPSSبرای تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شده است.

روش تحليل داده ها:

براي تجزیه تحلیل داده هادرقسمت آمار توصیفی از شاخص‌های مرکزی، پراکندگی، جداول و نمودارها استفاده شد.و در قسمت آمار استنباطی از همبستگی پیرسون و رگرسیون چند متغیره استفاده گردید.

یافته های پژوهش:

جدول شماره3 : نتایج آزمون همبستگی پیرسون برای فرضیه اول پژوهش

جدول شماره4 : نتایج آزمون همبستگی پیرسون برای فرضیه دوم پژوهش

جدول شماره5 : نتایج آزمون همبستگی پیرسون برای فرضیه سوم پژوهش

جدول شماره6 : نتایج آزمون همبستگی پیرسون برای فرضیه چهارم پژوهش

بحث و نتیجه گیری:

1-    بین جو عاطفی خانواده و سازگاری فردی دانش آموزان پسر رابطه معناداری وجود دارد.

نتایج بدست آمده از این پژوهش، ضمن تائید و همسویی با نتایج تحقیقات انجام شده توسط سایر پژوهشگران، حاکی از آن است که بين جو عاطفی خانواده و سازگاري فردي رابطه مثبت و معناداري وجود دارد.

به عنوان مثال بندورا و والترز (1959)، در بررسي اثرات گوناگون سردي پدر و مادر پرداختند. آنان دريافتند كه بين گرمي مناسبات به خصوص با پدر، و بهتر ضبط كردن رفتار رابطۀ استواري وجود دارد. پسران پرخاشگر احساس مي كردند كه راندۀ پدر و مادرند و در نتيجه از آنان دوري مي جستند و هرگاه پدر و مادر به ياري آنان ابراز تمايل مي كردند، آنها از قبول كمك امتناع مي ورزيدند. در نتيجه پدر و مادر نيز دشمني نسبت به پسران را در خود احساس مي كردند و روشي به مراتب خشن تر در پيش مي گرفتند (كرونباخ،1351).

2-    بین جو عاطفی خانواده و سازگاری اجتماعی دانش آموزان پسر رابطه معناداری وجود دارد.

نتایج بدست آمده از این تحقیق، ضمن تائید و همسویی با نتایج تحقیقات انجام شده توسط سایر پژوهشگران، حاکی از آن است که میان جو عاطفی خانواده و سازگاری اجتماعی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد.

به عنوان نمونه،‌ کوردک و فاین (1994)، طی تحقیقاتی به این نتیجه رسیدند که پذیرش در خانواده و مهار خانواده به عنوان عوامل تعیین کننده سازگاری در نوجوانان مطرح می‎‌باشند. در این تحقیق از 2 نمونه به تعداد 851 و 269 نوجوان استفاده شده بود. در نمونه اول خود گزارش دهی در مورد کفایت روانی ـ اجتماعی آزمودنی ها و مشکلات خودگردانی، ابعاد سازگاری را مشخص می‌کرد.در نمونه دوم درجه بندی همسالان از توانایی های آزمودنی، مشخص کننده ابعاد سازگاری بود. در هر دو نمونه پذیرش از طرف خانواده و مهار مناسب خانوادگی به طور مثبت با سازگاری مربوط بود.

3-    بین جو عاطفی خانواده و سازگاری فردی – اجتماعی دانش آموزان پسر رابطه معناداری وجود دارد.

نتایج حاصل از این تحقیق ضمن تائید و همسویی با نتایج سایر پژوهشگران، حاکی از آن است که به طور کلی میان جو عاطفی و سازگاری فردی _اجتماعی همبستگی مثبت و معناداری وجود دارد.

به عنوان مثال، كالوني (1993)، تحقيقي در مورد نقش مشتركي كه رابطه والدين با فرزندان به همراه موقعيت زناشوئي آنها مي‌تواند در سازگاري ابتداي بزرگسالي و ارتباطات دوستانه و صميمانۀ فرزندانشان با گروه همسالان داشته باشد، انجام داده است. نتايج بررسي كالوني از الگوي سلامت رواني خانواده حمايت مي كند. به عبارت ديگر اين نحوۀ روابط والدين و فرزندان با يكديگر است كه سازگاري فرزندان، وابستگي آنها به گروه همسالان، تجربۀ پريشاني ‌های روان شناختي و كشمكش ‌های خانوادگي را در كودكان تعيين مي كند.

4-    بین جو عاطفی خانواده و عملکرد تحصیلی دانش آموزان پسر رابطه معناداری وجود دارد.

نتایج بدست آمده ضمن تائید و همسویی با نتایج تحقیقات انجام شده توسط سایر پژوهشگران، حاکی از آن است که میان جو عاطفی خانواده و عملکرد تحصیلی رابطۀ مثبت و معناداری وجود دارد.

به عنوان نمونه، روت چائو(1994)، طي تحقيقات خود به اين نتيجه رسيد كه افت تحصيلي كودكان چيني در مقايسه با كودكان اروپايي- امريكايي بيشتر است و علت آن كنترل بيش از حد و شيوه تربيتي آمرانۀ والدين چيني است كه طبيعتا با طرد وعدم پذيرش كودك همراه است.

محدودیت‌های پژوهش:

وقت‌گیر بودن اجرای برخی آزمون ها و نارضایتی معلمان در مورد در اختیار گذاشتن وقت کلاس ها و دانش‌آموزان برای اجرای آزمون ها. همکاری ناقص از سوی برخی دانش‌آموزان برای شرکت و پاسخ دهی به آزمون ها و حتی پاسخ دادن به تمامی سوالات یک آزمون که باعث می‌گردید وقت بسیاری صرف پرکردن پرسشنامه‌ها گردد. همچنین چون این پژوهش روی دانش‌آموزان پسر انجام شده است، لذا تعمیم نتایج به دانش‌آموزان دختر به سادگی میسر نمی‌باشد و نمی‌توان دو جنس را با توجه به نتایج به دست آمده مورد مقایسه قرار داد. انتخاب دانش‌آموزان دوره راهنمایی نیز از محدودیت‌های دیگر این پژوهش است که به دلیل شرایط خاص سنی دانش‌آموزان در این پایه و تأثیرات ناشی از دوران بلوغ، تعمیم نتایج به دست آمده به دوره های دیگر تحصیلی دشوار به نظر می‌رسد.

پیشنهادهایی برای پژوهش های آتی:

با توجه به نتایجی که از این پژوهش بدست آمده، پیشنهادهایی مطرح می‌گردد، امید است مورد توجه پژوهشگرانی که علاقمند به بررسی و مطالعه در زمینۀ جو عاطفی خانواده،سازگاری و عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان می‌باشند، قرار گیرد. در این پژوهش، برای جمع‌آوری اطلاعات در مورد سازگاری از مقیاس (CTP) استفاده شد. پیشنهاد می‌شود که در تحقیقات آینده برای بدست آوردن اطلاعات کامل تر و دقیق تر در کنار این مقیاس از روش‌های دیگر جمع‌آوری اطلاعات نظیر نظرسنجی از معلمان استفاده شود.

این تحقیق بر روی دانش‌آموزان دوره راهنمایی انجام شده است. با توجه به مشکلات و حساسیت‌های ناشی از دوران بلوغ پیشنهاد می‌شود به منظور بررسی مجدد روابط تائید شده، این پژوهش در دوره دبیرستان نیز اجرا شود.

منابع فارسی:

آتش روز، بهروز.پاکدامن،شهلا. عسگری،علی.(1384)، بررسی رابطه و پیش بینی پیشرفت تحصیلی از طریق میزان دلبستگی به مادر، پدر و همسالان دانش آموزان سال اول دبیرستان،فصلنامه پژوهشی خانواده، دانشگاه شهید بهشتی تهران.صص78-69.

ستیر،ویرجینیا.(1970).آدم سازی در روانشناسی خانواده.ترجمه،بیرشک،بهروز(1388).چاپ هفتم. تهران. رشد.

عرب زاده ،مریم.(1391).نقش ویژگی های شخصیتی و سبک های هویت یابی در سازگاری اجتماعی دانش آموزان عادی و تیزهوش .دانشگاه آزاداسلامی واحد قاینات. پایان نامه کارشناسی ارشد.

كرونباخ، لي. جي.(1351).روانشناسي تربيتي.ترجمه،رضوي، مسعود.تهران ، دهخدا.

محبی نورالدین وند، محمد حسین. شهنی ییلاق،منیجه و پاشا،غلامرضا. (1382). رابطه بین جو عاطفی اعضای خانواده با سازگاری فردی ـ اجتماعی و عملکرد تحصیلی دانش آموزان دبیرستان‌های پسرانه مسجد سلیمان، فصلنامه دانش و پژوهش در روان شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان اصفهان، سال ششم، شماره 19 و 20 صص 74 ـ 51.

موسوی شوشتری،مژگان(1376)بررسی رابطه جو عاطفی خانواده با سازگاری فردی-اجتماعی و عملکرد تحصیلی دانش آموزان دختر پایه سوم راهنمایی مدارس اهواز.دانشگاه شهیدچمران اهواز. پایان نامه کارشناسی ارشد.

منابع لاتین:

Baumrind, D. (1994). Development of instrument competence through socialization minnesota symposium child. Psychology. Vol 7(6) 98-102.

Byrene, B. M. (2001). Structural education modeling with amos. Basic concepts, application and programming newjersy: Lawrence Erlblam Associated.

Calat, James. W. (1996).Introuction to psychology 4 Edition. North carolinaststeuniverstiy Brook/ cole puling company (itp).

Calloni. Ju Dith, christine. (1993). Adjustment and dating peer.

Chao, ruth. K. (1994). Beyond parental control and authoritatian parenting

Goodstein, L,D & lanyon, R. I. (1975). Adjustment, Behavior, and personality. Arizona state university. Addision. Wesely.

Kurdek, Lawrence, A & fine, Mark, A. (1994). Family acceptance and family control as predictors of adjustment in young adolescents. Child development VoL 65 (4) 449-459.

Nailing, Xia.(2010). Family factors and student outcomes. Rand Corporation, Ph.D.  ERIC Document Reproduction service, Retrieved. http: //www. Eric. ed. gov/ERICPortal/record Detail? accno= EJ 302109.

Secar,Zarife. And others (2009). Social skills and problem behavior of children with different cognitive styles who attend preschool education.Retrieved 4-7 February 2009.