کنسرسيوم دانشگاهيان و متخصصان ايران
کنسرسيوم ايرکاس | آموزش مجازي | دوره هاي تخصصي |مدرک معتبر| مدرک بين المللي | دوره هاي حضوري| جامعه مهندسي | جامعه پزشکان | متخصصان ايران
آموزش تعمير تجهيزات پزشکي
آموزش تعمير تجهيزات پزشکي
انجمن مهندسي پزشکي
دوره هاي آموزشي پر درآمد
آموزش بازسي جوش
آموزش پايپينگ
انجمن مهندسي مکانيک
دوره آموزشي تعميرات
آموزش تعميرات تجهيزات دندانپزشکي
آموزش تعمير تجهيزات بيمارستاني
آموزش تعمير تجهيزات تصوير برداري
آموزش مجازي
صدور گواهي نامه بين المللي
دانشجويان مهندسي پزشکي
تعميرات تخصصي
تعمير تجهيزات اتاق عمل
ثبت نام دوره های آموزشی
دپارتمان های علمی انجمن
طراحی دارو
طراحی دارو چیست؟
برای توضیح دقیق اینکه طراحی دارو چیست باید یکسری توضیحات را ارائه دهیم تا بصورت پایه ای تر مفهوم طراحی دارو و ساز و کار آن را درک کنید.
طراحی نوعی مولکول است که به صورت هدفمند می تواند پروتئین یا هر نوع مسیر متابولیکی را فعال و یا غیر فعال کند. دارو هر نوع ترکیب خارجی است که وارد میشود که می تواند در مسیرهای متابولیکی تغییر ایجاد کند و همچنین می تواند باعث بهبود سلامت انسان و یا حتی باعث زیان شود. طراحی دارو مرحله اول در فرآیند طراحی و ساخت دارو است که توسط نرم افزار های دقیق تخصصی صورت گرفته و اثر گذاری دارو و میزان آن، عوارض جانبی، سمیت دارو طی این مرحله سنجیده میشود. همچنین امکان بهینه سازی دارو در این محیط وجود دارد. قبل از آنکه بتوانیم دارویی را طراحی کنیم نیاز داریم که سطوح مختلف مکانیسم سلول از جمله ژن، ژنوم، متابولیسم و. . . را بشناسیم. بعد از شناسایی مسیر متابولیکی و پیدا کردن مسیر یا مولکول هدف باید به شناسایی ساختار مولکول پرداخت. به عنوان مثال اگر آنزیمی را میخواهیم مورد هدف قرار دهیم و آن را inhibit کنیم ابتدا باید ساختار آنزیم مورد مطالعه قرار گیرد و همچنین سوبسترایی که به این آنزیم متصل می شود که برای مطالعه ساختار سه بعدی و مولکول های پروتئینی از دیتا بانک PDB استفاده می نماییم. در نتیجه باید مولکولی را طراحی کنیم که میزان affinity آن از سوبسترای آنزیم بیشتر باشد در دیتا بانک Pubchem مولکول هایی را معرفی می کند که میتوانند در جایگاه فعال آنزیم قرار گیرند که به این مولکول ها hit molecular گفته می شود. سپس در محیط PYRX شکل های مختلف لیگاندی را که طراحی نموده ایم با جایگاه فعال آنزیم بررسی می کنیم و بهترین حالت انتخاب می شود(به این عمل Docking گفته می شود) در این مرحله affinity نیز مورد بررسی قرار می گیرد. بعد از این مراحل باید میزان سمیت دارو را سنجید. در ویرایش مولکولی که طراحی می کنیم باید به این نکات توجه کرد که این مولکول بیش از اندازه آبدوست یا آبگریز نشود که اگر بیش از اندازه ابدوست باشد از غشاء سلول عبور نکرده و چنانچه بش از حد آبگریز باشد در خون جریان نمی یابد و رسوب می کند. در دیتا بانک FAF Drugs 3 فیلترهایی موجود اند که با استفاده از آنها می توان این نکته پی برد که اگر وزن یا حجم مولکول زیاد یا کم باشد چه اتفاقی می افتد(سمیت مولکول مورد بررسی قرار می گیرد). اصولا در طراحی دارو از سه محیط برای مطالعه استفاده می شود که عبارت اند از: • In silico: در این محیط مولکول در ابزار های کامپیوتری مورد مطالعه قرار می گیرد • In vitro: مطالعه مولکول در محیط کشت سلولی می باشد.• In vivo: مطالعه مولکول در بدن جانوران مانند موش آزمایشگاهی صورت می گیرد.
بطور کلی تمامی دارو ها به سه دسته تقسیم میشوند: طبیعی ، نیمه صناعی، صناعی
داروهای طبیعی
داروهای طبیعی داروهایی هستند که از منابع طبیعی به دست می‌آیند. اینگونه فرآورده‌ها یا به صورت خام مصرف میشوند، مثل عصاره گیاه آلوئه برای درمان بیماریهای پوستی یا جگر برای درمان بیماریهای شب کوری و یا شامل مواد شیمیایی خاصی هستند که از فرآورده خام طبیعی استخراج و سپس به عنوان دارو مصرف میشوند، مثل مورفین که از تریاک استخراج میشود و انسولین که از لوزالمعده گاو یا خوک به دست می‌آید. در مورد این گروه از داروها، برای کشف داروی جدید به سراغ طب سنتی کشورهای مختلف میروند. در طب سنتی، خواص گیاهان و فرآورده‌های مختلف جانوری شرح داده شده است. دانشمندان با روشهای علمی به بررسی آزمایشگاهی خواص ذکر شده در مواد خام می‌پردازند. این بررسیها ممکن است در شرایط خارج از بدن موجودات زنده (مثل بررسی اثرات ضد میکروبی در محیط های کشت) یا در شرایط داخل بدن (شامل بررسی اثر پس از کاربرد در جانوران آزمایشگاهی) انجام شوند. در صورتی که فرآورده خام، موثر تشخیص داده شود، به روشهای گوناگون ترکیبات مختلف موجود در آن را تفکیک و تخلیص میکنند و سپس می‌کوشند تا ساختار شیمیایی این ترکیبات خالص شده را (که به دست آوردن مقادیر ناچیزی از آنها اغلب مستلزم ساعتها کار طاقت فرساست) شناسایی کنند.
داروهای نیمه صناعی
داروهای نیمه صناعی با ایجاد تغییرات شیمیایی بر داروهای طبیعی به دست می‌آیند. این تغییرات با هدف افزایش قدرت دارو، کاهش عوارض جانبی، بهبود خواص فیزیکی و شیمیایی و … انجام میشوند. گاه داوری به دست آمده از منابع طبیعی دارای نقایصی است که با انجام تغییرات جزئی روی ساختار شیمیایی آن میتوان نقص موجود را برطرف کرد. مثلا پنی‌سیلین حاصل از قارچ پنی‌سیلیوم در اسید معده تخریب میشود و نمی‌توان آن را به صورت خوراکی مصرف کرد، ولی با انجام تغییراتی کوچک در گروههای جانبی هسته پنی‌سیلین، داروهای پادزی آموکسی‌سیلین، آمپی‌سیلین و پنی‌سیلین V بدست می‌آیند که نسبت به محیط اسیدی معده مقاومند و از راه خوراکی به مصرف می‌رسند.برای دستیابی به داروهای جدید نیمه صناعی باید تغییراتی حساب شده و قاعده‌مند روی ساختار شیمیایی ماده طبیعی ایجاد کرد و سپس نتیجه این تغییرات را روی اثر دارو بررسی نمود. اینگونه مطالعات منجر به کشف “رابطه ساختمان و اثر” در یک ماده دارویی میشود. دارویی که از طبیعت به دست می‌آید، در بدن اثرات مختلفی دارد. برای مثال مورفین نمونه جالبی از این مطلب است. این دارو دارای اثرات ضد درد، تسکین دهنده سرفه، ایجاد یبوست، اعتیادآوری و … می‌باشد. محققان می‌کوشند تا با دستکاری در ساختار مورفین داروهایی تهیه کنند که هر یک از اثرات فوق را به تنهایی و بدون دارا بودن خاصیت اعتیاد آوری دارا باشند. در راستای این کوششها داروهای بوپرنورفین با اثر ضد درد عالی و اعتیادآوری اندک، دکسترومتورفان با اثر ضد سرفه و بدون اثر ضد درد و اعتیاد آوری و دیفنوکسیلات با اثر ضد اسهال، بدون اثر ضد سرفه و اعتیاد آوری خیلی جزئی ساخته شده‌اند.
آشنایی با طراحی دارو به روش کامپیوتر
در حال حاضر طراحی دارو به کمک کامپیوتر به عنوان یکی از ابزارهای بسیار مفید برای توسعه منطقی داروها، مورد توجه قرار گرفته است که در واقع شامل طراحی دارو از روی ساختار بوده و توانسته زمان لازم برای شناسایی و طراحی ترکیبات دارویی، نوع آنها و بهینه‌سازی ساختارشان را به حداقل زمان برساند. این روش در طی20سال توسعه و تکامل پیدا کرده و به یکی از شاخه‌های علمی مهم در شیمی دارویی تبدیل شده است.
روشهای طراحی دارو با کامپیوتر را میتوان به سه دسته متفاوت تقسیم کرد که همه آنها بر اساس لیگاند و گیرنده می‌باشد
1- روش مبتنی بر گیرنده (Dock Receptor Based Approach)
2- روش مبتنی بر لیگاند (Ligand Based Approach)
De Novo Design Based Approach -3
1_روش مبتنی برگیرندهdock receptor based approach
هنگامی که ساختار سه بعدی لیگاند وگیرنده معلوم است، روش مبتنی برگیرنده کاندید خوبی برای شناسایی و یا بهینه کردن داروهاست بخاطر حضور ساختارهای سه بعدی ترکیبات و گیرنده ماهیت برهمکنش بین لیگانده و گیرنده و از طرفی نوع ساختاری که لیگاند می‌تواند داشته باشد تا برهمکنش بین آنها درشرایط مطلوبی قرار بگیرد را میتوان با استفاده از این روش تشخیص داد. ترکیب بر روی جایگاه فعال داک شده (دراصطلاح به معنی لنگراندازی است) و برهمکنش لیگاند با رسپتور بوسیله مکانیک مولکولی و دینامیک مولکولی شبیه سازی میشود دراین روش براثر داک شدن لیگاند در جایگاه فعال لیگاند از لحاظ کنفورماسیونی تغییر پیدا میکند و در شرایط مختلف وضعیتش عوض میشود و در انواع حالات مختلف باگیرنده برهمکنش نشان میدهد برای تعیین نوع لیگاندهایی که می‌تواند به جایگاه گیرنده داک شوند تطابق شکل و نیز مکمل بودن قسمت‌های آب گریز آب دوست و باردار در هردو باید در نظر گرفته شوند از نرم افزارهای مختلفی مانندautodock برای طراحی دارو و براساس ساختار گیرنده استفاده میشود.
2_روش مبتنی برلیگاندligand based approach
وقتی که ساختارهای سه بعدی گیرنده مشخص نیست و درعوض ساختار لیگاندها معلوم است از این روش استفاده میشود که از جمله روشهای مرسوم می‌باشد. دراین روش بطور غیرمستقیم با مطالعه ترکیباتی که با مولکولهای زیستی واکنش نشان میدهند به دنبال طراحی ترکیباتی هستند که از لحاظ فارماکولوژیکی فعال باشند. در روشهای طراحی دارو مبتنی برلیگاند در فقدان ساختار مولکولهای زیستی با مطالعه لیگاندهای مشخص به دنبال شناخت ویژگیهای ساختاری و فیزیکوشیمیایی ترکیبات بوده تا بتوان ترکیب مورد نظر را براساس داده‌هایی که از مطالعه ترکیبات قبلی استخراج میشود طراحی نمود این روش به نوعی طراحی دارو بر اساس فارماکافور است و به وسیله مطالعه روابط کمی ساختار با فعالیت آنها میتوان داروها را به وسیله این روش طراحی نمود به طوری که میتوان گفت روشی برای طراحی فارماکوفور داروهاست.
3_de novo design based approach
زمانی که ساختار لیگاند مشخص نیست اما ساختار گیرنده معلوم باشد در این روش اطلاعاتی از ساختارهای گیرنده یا شبه گیرنده‌ها وجود دارد اما ساختار ترکیب اصلی که بتواند با جایگاه فعال گیرنده برهمکنش داشته باشد وجود ندارد یکی از عملکردهای طراحی دارو بر پایه این روش پیشنهاد و ارایه ترکیب اصلی است که با جایگاه فعال مکمل باشد اساس روش به این صورت است که از پایگاه داده ساختارهای سه بعدی موجود برای پیداکردن مولکولهای کوچکی که بتوانند با جایگاه فعال گیرنده از لحاظ اندازه ژیومتری و گروههای عاملی میانکنش مناسبی داشته باشند استفاده میشود نرم افزارهایی مثل grow : وlegend برای طراحی دارو بوسیله این روش بکار میروند.
Vittual Screening
غربالگري مجازي يك روش محاسباتي مورد استفاده در فرآيند كشف دارو است كه براي جستجوي كتابخانه‌هايي از مولكول‌هاي كوچك مورد استفاده قرار مي‌گيرد. هدف از انجام آن شناسايي ساختارهايي است كه با بيشترين احتمال با يك هدف دارويي كه معمولا يك گيرنده پروتئيني يا آنزيم است پيوند تشكيل مي‌دهند. غربالگري مجازي روشي است كه بطور اتوماتيك كتابخانه‌هاي بسيار بزرگي از تركيبات را با استفاده از برنامه‌هاي كامپيوتري بررسي مي‌كند. در اين فرايند تعداد بيشماري از تركيبات كه در فضاي شيميايي بعنوان داروي هدف مورد نظر محتمل هستند به تعداد كمي كه قابل سنتز، خريداري يا تست زيستي هستند، كاهش مي يابد.
همزمان با افزايش صحت روش‌هاي غربالگري مجازي، اين روش به بخش مهمي در فرايند كشف دارو تبديل شده است. غربالگري مجازي به دو دسته تقسيم مي‌شود: روش‌هاي براساس ساختار ليگاند و روش‌هاي بر اساس ساختار پروتئين هدف.
با داشتن مجموعه‌اي متنوع از ليگاندهايي كه با يك گيرنده پيوند تشكيل مي‌دهند، مدلي از گيرنده با توجه به اطلاعات موجود در مجموعه ليگاندها ساخته مي‌شود. به اين مدل‌ها، مدل‌هاي فارماكوفوري گفته مي‌شود. سپس ليگاند كانديد را مي‌توان با مدل فارماكوفوري مقايسه نمود تا تعيين شود كه آيا با آن انطباق دارد يا خير. در نتيجه براي پيوند شدن به آن محتمل است يا خير. روش ديگر استفاده از روش‌هاي آناليز مشابهت شيميايي دو بعدي براي بررسي مجموعه داده اي از مولكول‌ها نسبت به يك يا چند ساختار ليگاند فعال است. روش ديگر متداول بر اساس ساختار ليگاند بر مبناي جستجوي مولكول‌هايي با شكل مشابه نسبت به مولكول‌هاي فعال شناخته شده است. از آنجايي كه چنين مولكول‌هايي به سايت پيوندي هدف منطبق مي‌شوند، مولكول‌هاي كانديد نيز با هدف دارويي پيوند تشكيل خواهند داد. رايج‌ترين روش انجام غربالگري مجازي بر اساس پروتئين هدف انجام الحاق نمودن است. همچنين روش‌هاي فارماكوفوري بر اساس ساختار پروتيئن نيز در اين دسته قرار مي‌گيرند. بنابراين روش‌هاي غربالگري مجازي را مي‌توان به دسته غربالگري مجازي فارماكوفوري، جستجوي مشابهت، و الحاق نمودن تقسيم نمود.
کیوسار در طراحی دارو
در تولید یک دارو، ترکیب پیش رو(Lead) به عنوان مرجعی برای طراحی و سنتز مشتقات مختلفی از داروها به کار می رود. با تغییرات اندک روی گروه های عاملی مختلف که در ترکیب اصلی است می توان شاهد تغییرات شگرف در فعالیت فارماکولوژیکی آن ترکیب شد؛ برای مثال با جابجایی گروه های عاملی مثل متیل، هیدروکسیل، بنزیل و غیره در ساختار ترکیب پیش رو می توان سبب بهبود عملکرد آن شد. یک داروی مؤثر بصورت سیستماتیک از بین هزاران داروی متفاوتی که با استفاده از ترکیب پیش رو طراحی و سپس سنتز شده و کارایی آن بصورت تجربی تحت روش های مختلف و در طی زمان آزموده شده است، مشخص و معلوم می گردد. این فرآیند، به رابطه ساختار با فعالیت (SAR) مرسوم است. SARدر واقع با سنتز و غربالگری ترکیبات مختلف بخش های مفید دارو (از نظر گروه عاملی) را شناسایی می کند.
مدلسازی فارماکوفوری
در طراحی دارو
مدلسازی فارماکوفری بطور گسترده ای در جستجوی مجازی (Virtual screening)، طراحی دی نو وو (De-novo design)، و سایر زمینه ها در شیمی دارویی همچون بهینه سازی ترکیب رهبر (Lead compound) و طراحی چند هدفی (Multitarget design) به کار میروند. از این رو کاربرد گسترده ای در کشف، طراحی و ارائه ترکیبات رهبر جدید در فرآیند ارائه یک ترکیب دارویی جدید دارند.
مفهوم فارماکوفور (Pharmacophore) اولین بار در سال 1909 توسط Ehrlich معرفی شد: فارماکوفر یک چهارچوب مولکولی است که ویژگی های ضروری مسئول ایجاد فعالیت های زیستی یک دارو را حمل میکند. پس از گذشت یک قرن، مفهوم فارماکوفر همچنان بدون تغییر باقی مانده است، اما محدوده کاربرد آن بطور قابل توجهی افزایش یافته است، مطابق با آخرین تعریفی که آیوپاک ارائه نموده است، یک مدل فارماکوفری مجموعهای از ویژگیهای استریک و الکترواستاتیکی است که برهمکنش های بهینه با یک هدف زیستی معین را ایجاد میکنند. میتوان از این تعریف نتایج ذیل را استنباط نمود:
یک فارماکوفر نقاط تعیین کننده الکترونیک و استریک ضروری مورد نیاز برای یک برهمکنش بهینه با هدف دارویی مورد نظر را توصیف مینماید.
یک فارماکوفر ارائه دهنده یک مولکول حقیقی یا مجموعهای واقعی از گروههای عاملی نیست، اما یک مفهوم انتزاعی است که ظرفیت برهمکنش مولکولی مشترک گروهی از ترکیبات را نسبت به سایت پیوندی یک ساختار هدف نشان میدهد.
تصویر ذیل یک مدل فارماکوفر را همراه با سه نوع از ویژگی های شیمیایی و موقعیت استقرار فضایی سه بعدی آنها نسبت به هم را نشان میدهد.
که این مدل فارماکوفر از یک پذیرنده پیوند هیدروژنی ( سبز رنگ )، سه مرکز آب گریز ( آبی روشن )، و یک مرکز قابل یونیزه شدن منفی ( آبی تیره ) تشکیل شده است.
یک مدل فارماکوفری اطلاعات مفیدی را در اختیار یک شیمیدان دارویی قرار میدهد تا ارتباط ساختار را با فعالیت بررسی نماید. علت آن است که مدل فارماکوفری طبیعت گروههای شرکت کننده در برهمکنشهای لیگاند و هدف و نیز نوع فواصل بین بارها و پیوندهای غیر کوولانسی را توصیف مینماید.
یک مدل فارماکوفری را میتوان به روش لیگاند محور، از طریق تراز نمودن (alignment) مجموعهای از مولکولهای فعال روی هم و بدست آوردن ویژگیهای مشترکی که برای فعالیت زیستی آنها ضروری هستند، یا ساختار محور، از طریق جستجوی نقاط برهمکنش ممکن بین هدف بزرگ مولکولی و لیگاند ها بدست آورد.
مدلسازی فارماکوفری لیگاند محور به یک استراژی محاسباتی کلیدی برای کشف دارو در غیاب هدف بزرگ مولکول تبدیل شده است. این روش معمولاً از طریق استخراج ویژگیهای شیمیایی مشترک از ساختارهای سه بعدی مجموعهای از لیگاندهای شناخته شده که برهمکنش های ضروری بین لیگاندها و هدف بزرگ مولکولی خاص را ارائه میدهند انجام میشود.
طی دهه گذشته، به دنبال افزایش دسترسی به ساختارهای تجربی هدفهای بزرگ مولکول روشهای ساختار- محور ( که روشهای هدف – محور یا روشهای مستقیم نیز نامیده میشوند) بسیار مورد توجه قرار گرفتهاند. اطلاعات مربوط به ساختار هدف را میتوان از مدل سازی همولوژی نیز به دست آورد، که امروزه بزرگترین مجموعه داده ساختارهای X-ray و NMR پروتئینها و کمپلکسهای پروتئین – لیگاند، بانک اطلاعات پروتئین است.
این مدل سازی مستقیماً با ساختار سه بعدی یک هدف بزرگ مولکول یا یک کمپلکس لیگاند -بزرگ مولکول کار میکند. مدل سازی فارماکوفری ساختار محور ویژگیهای شیمیایی سایت فعال و ارتباطات فضایی آنها را آنالیز میکند.
می توان از مدل فارماکوفری که از طریق روشهای لیگاند محور یا ماکرومولکول محور تولید شده است برای جستجوی مجموعه دادههای شیمیایی سه بعدی استفاده نمود که از این طریق میتوان لیگاندهای فعال احتمالی را مورد شناسایی قرار داد، به این روش جستجوی مجازی بر مبنای فارماکوفر میگویند. در حال حاضر این روش و روش جستجوی بر مبنای الحاق نمودنروش جستجوی بر مبنای فارماکوفر با مسئله عدم توجه کافی به انعطاف پذیری پروتئین یا عدم استفاده از توابع نمره دهی (Scoring functions)بهینه مواجه نیست، علت آن است که در هر مدل برای هر ویژگی فارماکوفری محدوده ای برای تغییر شعاع کره مربوط به ویژگی مورد نظر در نظر گرفته میشود. در روش جستجوی مجازی از طریق فارماکوفر، یک مدل فارماکوفری به عنوان الگو تعیین میشود و هدف از جستجو، یافتن مولکولهایی است که ویژگیهای شیمیایی آنها مشابه با الگوی ساخته شده باشد، اما ممکن است تعداد دیگری از آنها دارای اسکلت مولکولی کاملا جدیدی باشند. جستجو برای یافتن ترکیباتی که با اسکلت متفاوت فعالیت زیستی یکسانی دارند Scaffold hopping نامیده میشود (docking) ابزارهای اصلی جستجوی مجازی هستند. در مقایسه با روش الحاق نمودن روش جستجوی بر مبنای فارماکوفر با مسئله عدم توجه کافی به انعطاف پذیری پروتئین یا عدم استفاده از توابع نمره دهی (Scoring functions)بهینه مواجه نیست، علت آن است که در هر مدل برای هر ویژگی فارماکوفری محدوده ای برای تغییر شعاع کره مربوط به ویژگی مورد نظر در نظر گرفته میشود. در روش جستجوی مجازی از طریق فارماکوفر، یک مدل فارماکوفری به عنوان الگو تعیین میشود و هدف از جستجو، یافتن مولکولهایی است که ویژگیهای شیمیایی آنها مشابه با الگوی ساخته شده باشد، اما ممکن است تعداد دیگری از آنها دارای اسکلت مولکولی کاملا جدیدی باشند. جستجو برای یافتن ترکیباتی که با اسکلت متفاوت فعالیت زیستی یکسانی دارند Scaffold hopping نامیده میشود.
آشنایی با الکتروانسفالوگرافی (EEG)
مغز انسان دارای میلیاردها سلول عصبی است. این سلولها برای برقراری ارتباط با یکدیگر و دیگر سلولهای بدن ، پیامهای عصبی رد و بدل می کنند. پیامهای عصبی ماهیت الکتریکی-شیمیایی دارند. در اینجا بیشتر ماهیت الکتریکی پیام های عصبی مدنظر است و به آن سیگنال الکتریکی گفته می شود. جهت ثبت سیگنال های الکتریکی مغز می توان از دستگاه EEG یا Electroencephalography استفاده کرد. این دستگاه با استفاده از الکترودهایی که در سطح سر قرار می گیرند ، سیگنال های الکتریکی مغز را ثبت می کند. الکترودها به منظور دریافت سیگنال در مکانهای خاصی از سر قرار می گیرند. خروجی این الکترودها به ورودی تقویت کننده EEG متصل می شود و پس از انجام تقویت و فیلتر شدن ، مورد استفاده قرار می گیرد.
خصوصیات امواج مغزی
دامنه امواج مغزی قابل ثبت در سطح جمجمه بسیار ضعیف و در حدود 100-0 میکرو ولت و فرکانس آنها در حدود 100-0/5 هرتز است. امواج مغزی را می توان بر اساس فرکانس آنها به دسته های زیر طبقه بندی کرد:
امواج دلتا: 4 - 0/5 هرتز
امواج تتا: 8 - 4 هرتز
امواج آلفا: 13 - 8 هرتز
امواج بتا: 30 - 13 هرتز
امواج گاما: بیشتر از 30 هرتز
دسته بندی امواج مغزی بر اساس فرکانس
مقدار امواج فوق به عوامل متعددی از جمله وضعیت فعلی فرد (خواب بودن ، بیدار بودن ، باز یا بسته بودن چشم و ...) سن ، جنسیت و ... بستگی دارد و متخصصان با توجه به این ویژگی ها ، وضعیت افراد را مورد بررسی قرار می دهند. اما به طور کلی می توان گفت که یک رابطه عمومی بین درجه فعالیت مغزی و فرکانس متوسط امواج الکتروانسفالوگرام وجود دارد. بدین صورت که فرکانس متوسط امواج به تدریج با زیاد شدن درجه فعالیت مغز افزایش می یابد.
در دستگاه های EEG بسته به کاربرد ، 3 تا 256 عدد الکترود روی پوست سر قرار می گیرد. برای کاربردهای بالینی معمولا بین 32-8 کانال EEG موردنیاز است. به منظور کاهش امپدانس بین سطح الکترود و پوست ، از ژل استفاده می شود. بهترین مقدار امپدانس تماسی بین 1 تا 10 کیلو اُهم است. امپدانس بیش از 10 کیلو اهم می تواند سبب ایجاد آرتیفکت شود. همچنین مواردی از قبیل: خشک شدن ژل ، عرق کردن پوست سر ، حرکات فرد (پلک زدن ، تنفس و ...) در ثبت سیگنال ها تأثیر منفی دارند.
روش های ثبت سیگنال EEG
دو روش برای ثبت سیگنال های EEG استفاده می شود که عبارت اند از:
1- ثبت نسبت به مرجع: در این روش پتانسیل تمام الکترودها نسبت به یک مرجع سنجیده می شود.
2- ثبت دو قطبی: در این روش اختلاف پتانسیل بین دو الکترود دلخواه بنا به انتخاب کاربر ثبت می شود و لذا در اینجا مرجع مشخصی وجود ندارد.
نحوه چیدمان الکترودها
برای داشتن امکان مقایسه نتایج ثبت سیگنال مغزی و امکان تعمیم نتایج ، یک شیوه چیدمان الکترود به عنوان استاندارد بین لمللی شناخته شده است. این چیدمان جهانی الکترودها که به عنوان استاندارد 20-10 شناخته می شود ، امکان پوشاندن تقریباً تمام نواحی سر را توسط الکترودها فراهم می کند. انتخاب محل الکترودها بر اساس نقاط ویژه استخوان جمجمه انجام پذیرفته است. الکترودها در نواحی تلاقی سطوح استخوان جمجمه قرار می گیرند و سایر الکترودهای میانی بر اساس 10 و 20 درصد کل فاصله چیده خواهند شد. در شکل زیر این چیدمان نشان داده شده است.
نحوه چیدمان الکترودهای الکتروانسفالوگرافی
نکات قابل توجه در طراحی یک دستگاه EEG
همانطور که گفته شد ، دامنه امواج مغزی بسیار ضعیف و در حدود 100-0 میکرو ولت است. لذا مشکل کار تنها تقویت این امواج ضعیف نیست ، بلکه اهمیت مسأله در تفکیک آنها از نویزهای محیطی به خصوص نویز 50 یا 60 هرتز است که ممکن است ولتاژهایی به مراتب بالاتر از امواج مغزی داشته باشند. از این رو روش های کاهش نویز در طراحی مدارات الکترونیکی باید مدنظر قرار گیرد. استفاده از تقویت کننده های تفاضلی ، فیلترهای آنالوگ و فیلترهای دیجیتال مناسب ، راه حل هایی هستند که جهت حذف نویز اهمیت ویژه ای دارند. در تقویت سیگنال های بیوپتانسیل باید ماهیت سیگنال ها حفظ شود. از این رو باید از تقویت کننده های خطی با حداقل اعوجاج استفاده کرد. به علاوه ، جهت ثبت کامل طیف سیگنال EEG باید توجه کرد که فرکانس نمونه برداری حداقل دو برابر بیشینه فرکانس موجود در طیف EEG باشد.
کاربردهای دستگاه EEG
روش های مورد استفاده در بررسی عملکرد مغز مثل PET و fMRI ، ضمن داشتن هزینه بالا ، گاه دارای عوارض منفی از قبیل تزریق مواد رادیواکتیو ، قرار گرفتن در میدان مغناطیسی قوی و ... نیز است. یکی از مزایای EEG مقرون به صرفه بودن و نداشتن عوارض جانبی است. دستگاه EEG در موارد زیر کاربرد دارد:
- کمک به بررسی و مطالعه عملکرد مغز
- کمک به تشخیص اختلالات تشنجی و تعیین محل آنها و بررسی صرع
- کمک در تشخیص اختلالات کارکردی مغز (اضطراب ، افسردگی و ...)
- کمک به بررسی اختلالات خواب
- کمک به تشخیص مرگ مغزی
و ...
پارامترهای قابل توجه در انتخاب دستگاه EEG
در انتخاب یک دستگاه EEG علاوه بر در نظر گرفتن کیفیت دستگاه ، باید به موارد زیر توجه کرد:
- امکانات نرم افزاری و سخت افزاری مناسب جهت استفاده از دستگاه
- ویژگی های فنی دستگاه مانند: تعداد کانال های تقویت کننده EEG ، فرکانس نمونه برداری ، دقت A/D و ...
- دارا بودن تجهیزات جانبی مناسب موردنیاز دستگاه مانند: کابل های بیمار ، کلاه ، الکترود و ...
- دارا بودن امکان حمل آسان و نصب سریع
- خدمات پس از فروش مناسب جهت پشتیبانی از محصول
جهت آشنایی بیشتر با امکانات و مشخصات دستگاه های EEG ، دو مدل دستگاه به همراه مشخصات آن ها در جدول زیر نوشته شده است.
جدول مقایسه دو مدل دستگاه EEG
دانلود رایگان نمونه سوالات پیام نور رشته ی عمومی علوم انسانی با پاسخنامه و لینک مستقیم
وب سایت کنسرسیوم ایرکاس ( کنسرسیوم دانشگاهیان و متخصصان ایران ) به عنوان اولین کنسرسیوم علمی پژوهشی و کارآفرینی در کشور جهت تسهیل امور و رفاه حال دانشجویان دانشگاه پیام نور و در راستای ارج نهادان به خانواده پیام نور کشور نسبت به ارائه خدمت دانلود رایگان نمونه سوالات پیام نور عمومی و اختصاصی در مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد برای تمامی رشته ها نموده است. شایان ذکر است جهت دسترسی هر چه بهتر دانشجویان عزیز دسته بندی سوالات به تفکیک درس بوده و با انتخاب رشته و سپس درس مورد نظر سوالات تمامی نیمسال های مربوطه با فرمت PDF ، به صورت لینک مستقیم از سرور قدرتمند آپلود سنتر ایرکاس قابل دانلود خواهد بود.
-+ برای دانلود نمونه سوالات پیام نور به همراه پاسخنامه تستی و تشریحی ، درس و سپس نیمسال خود را از بخش زیر انتخاب کنید.
توجه : پاسخ های تستی و تشریحی مربوط به هر درس در ادامه فایل سوالات ارائه شده است.
با آپدیت ویژه : دانلود رایگان سوالات پیام نور نیمسال اول 95- 96 و نیمسال دوم 95-96 و تابستان 95-96
جهت ارائه گزارشات و خرابی لینک ها و هرگونه سوال و یا ابهامی از فرم تماس استفاده نمایید.
دانلود رایگان نمونه سوالات پیام نور دروس عمومی فنی مهندسی و علوم پایه با پاسخنامه و لینک مستقیم
وب سایت کنسرسیوم ایرکاس ( کنسرسیوم دانشگاهیان و متخصصان ایران ) به عنوان اولین کنسرسیوم علمی پژوهشی و کارآفرینی در کشور جهت تسهیل امور و رفاه حال دانشجویان دانشگاه پیام نور و در راستای ارج نهادان به خانواده پیام نور کشور نسبت به ارائه خدمت دانلود رایگان نمونه سوالات پیام نور عمومی و اختصاصی در مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد برای تمامی رشته ها نموده است. شایان ذکر است جهت دسترسی هر چه بهتر دانشجویان عزیز دسته بندی سوالات به تفکیک درس بوده و با انتخاب رشته و سپس درس مورد نظر سوالات تمامی نیمسال های مربوطه با فرمت PDF ، به صورت لینک مستقیم از سرور قدرتمند آپلود سنتر ایرکاس قابل دانلود خواهد بود.
-+ برای دانلود نمونه سوالات پیام نور به همراه پاسخنامه تستی و تشریحی ، درس و سپس نیمسال خود را از بخش زیر انتخاب کنید.
توجه : پاسخ های تستی و تشریحی مربوط به هر درس در ادامه فایل سوالات ارائه شده است.
با آپدیت ویژه : دانلود رایگان سوالات پیام نور نیمسال اول 95- 96 و نیمسال دوم 95-96 و تابستان 95-96
جهت ارائه گزارشات و خرابی لینک ها و هرگونه سوال و یا ابهامی از فرم تماس استفاده نمایید.
آشنایی با دستگاه اکسيژن ساز
اکسیژن ساز چیست؟
هوا شامل تقریبا 21 درصد اکسیژن و بیشتر از 78 درصد نیتروژن است. در روش درمان اکسیژن فشار بالا درصد اکسیژن تنفس توسط بیمار نزدیک به 100 درصد است که تقریبا پنج برابر بیشتر از درصد اکسیژن موجود در هوا است. فشار اکسیژن تنفس شده توسط بیمار تقریبا 1.5 برابر( و گاهی تا سه برابر) بیشتر از فشار اتمسفر است. بنابراین این روش می‌تواند تا 15 برابر میزان اکسیژن تنفس موجود در هوای با فشار نرمال را به بیمار برساند.
مازاد اکسیژن تنفس شده از طریق ریه‌ها در پلاسمای خون حل شده و سپس توسط خون به هریک از قسمت‌های بدن منتقل میشود. اثر این اکسیژن اضافی در قسمت‌های مختلف بدن متفاوت است. این روش می‌تواند زندگی بیمار را نجات دهد و در برخی دیگر می‌تواند بهبود و بازسازی بافت‌ها را تسریع کند.
سایر اسامی اکسیژن ساز
نام‌های فارسی: اکسیژن ساز خانگی، اکسیژن ساز پرتابل، اکسیژن ساز همراه
نام‌های انگلیسی: Oxygen concentrator، Oxygen device home، Portable oxygen device، Construction oxygen compressor، Oxygen mobile devices
انواع مختلف اکسیژن ساز
اکسیژن ساز دستگاه‌های پزشکی هستند که اکسیژن موجود در هوای محیط را متمرکز میکنند تا گاز اکسیژن غنی شده را برای بیماران تامین کنند. دو نوع اصلی از اکسیژن سازه به نام اکسیژن ساز ثابت و قابل حمل( پرتابل)
اغلب اکسیژن سازهای خانگی، از نوع ثابت هستند و میتوانند برای تولید اکسیژن، به‌صورت مداوم و یا پالسی مورد استفاده قرار بگیرند.اکسیژن سازهای قابل حمل، برای راحتی انتقال، طراحی شده‌اند و اغلب فقط به‌صورت پالسی اکسیژن تولید میکنند.
برای بهره بردن حداکثر از اکسیژن تراپی، بهتر است از لوازم جانبی اکسیژن ساز مانند فیلتر، مرطوب ساز، لوله‌ی اکسیژن و غیره استفاده کرد. امروزه، اکسیژن تراپی به کمک انواع متعدد اکسیژن سازها، بسیار راحت و بدون دردسر شده است. برای بیمارانی که از آمفیزم، بیماری مزمن انسداد ریه و یا سایر بیماریهای تنفسی رنج می‌برند، اکسیژن سازها یکی از تجهیزات ضروری پزشکی هستند. بیماران حاد ریوی، پونومی، آسمی، قلبی و حتی افراد سالم نیز جهت رفع خستگی روزانه میتوانند از این دستگاه استفاده کنند. زندگی بسیاری از بیماران به این دستگاه وابسته است. برای تامین مستمر اکسیژن، در محیط خانه، برای بیماران نیازمند به اکسیژن تراپی، استفاده از این دستگاه مفید خواهد بود.پزشکان اغلب مقدار اکسیژن مورد نیاز بیمار را در نسخه مشخص میکنند. این میزان اکسیژن اغلب با واحد لیتر در دقیقه معین میشود. بسیاری از بیماران، بسته به شرایطشان، به جز هنگام روز، در شب نیز به اکسیژن ساز نیاز دارند. در این صورت نیاز به استفاده از اکسیژن سازهای خانگی خواهد بود.
هرچند گفتیم اکسیژن سازهای خانگی ثابت‌اند، اما تقریبا تمام آنها چرخ دارند و این امکان را دارند که از اتاقی به اتاق دیگر منتقل شوند.لوله‌های اکسیژن بسیاری از اکسیژن سازها نیز به اندازه‌ی کافی بلند هستند و اجازه‌ی تحرک را به بیمار میدهند. اکسیژن سازهای خانگی، 5 تا 10 لیتر در دقیقه اکسیژن را به‌طور مداوم برای بیمار، فراهم میکنند. بیمار می‌تواند میزان اکسیژن را از طریق کنترلی که روی دستگاه وجود دارد، تنظیم کند. از آنجایی که ارتفاع، غلظت اکسیژن تحویل داده شده به بیمار را کم میکند، میتوان یک سنسور اکسیژن روی دستگاه نصب کرد که میزان و غلظت واقعی اکسیژن تحویل داده شده به بیمار مشخص شود. انواع متعددی اکسیژن ساز در بازار موجود است. در هنگام انتخاب اکسیژن ساز، با توجه به توصیه‌های پزشک خود عمل کنید. اگر در نسخه پزشک میزان نیاز به اکسیژن مشخص نشده است( برحسب لیتر در دقیقه) احتمالا اکسیژن سازی با ظرفیت 5 لیتر مناسب حال شما خواهد بود، با این حال اگر بر اساس نسخه پزشک به اکسیژن سازی با میزان اکسیژن دهی 8 تا 10 لیتر در دقیقه نیاز باشد باید دستگاهی بزرگتر و با ظرفیت بیشتر انتخاب شود.
دستگاه اکسیژن ساز یکی از مهمترین دستگاه‌های کمک تنفسی جهت بیماران تنفسی در منزل است. با پیشرفته‌تر شدن تکنولوژی و ورود تجهیزات پزشکی به منازل بیماران جهت سهولت در نگهداری بیمار در منزل، دستگاه اکسیژن ساز خانگی یکی از مهمترین دستگاه‌های تولید شده بدین منظور است.
آشنایی با سیستمهای متداول اکسیژن رسانی به بیمار:
۱- سیستم اکسیژن کپسولی:
این سیستم شامل یک کپسول و مائومتر و مرطوب کننده و ماسک اکسیژن می‌باشد جزء متداولترین سیستمها می‌باشد. این روش بخاطر فشار بالا( ۱۶۰ اتمسفر) و افت ناگهانی آن جهت مصرف به ۱۲ اتمسفر و پایین‌تر و همچنین مشکلات پر کردن کپسول و کنترل کپسولها، انتقال آن،اطمینان از موجود بودن، گرائی و همچنین مشکلات انبارداری، مانومتر و مربوط کننده و انواع رنگهای مختلف کپسولها که با گازهای مختلف می‌تواند اشتباه گرفته شود و در نهایت کوتاه بودن عمر مفید آنها، تقریباً از رده خارج شده است.
۲- سیستم تجمیع کپسول و انتقال اکسیژن توسط لوله‌کشی:
این سیستم شامل تجمیع کپسولهای مختلف در یک محیط خارج از مصرف و نصب کپسولها با رگلاتورهای مختلف و فشارشکن می‌باشد این روش نیز همان مشکلات سیستم اکسیژن کپسولی را داشته علاوه بر آن انفجار کپسول نیز در حد وسیع وجود دارد تنها مزیت آن کاهش کارگزار و انتقال بتوسط لوله است.
۳- سیستم اکسیژن تانکی و ذخیره جایگزین:
اکسیژن تولید شده توسط مخزن سردسازی شده به مخزن مورد مصرف بیمارستان تزریق میشود. حالت دو تانکی ،عدم مشکلات رگلاتور، احتمال پایین خطر انفجار و انتقال اکسیژن توسط لوله‌کشی به محل مصرف ، از مزایای این روش می‌باشد. این سیستم نیز مشکلات دیگری را داراست.
۴- سیستم تولید در محل با تکنولوژی PSA:
سیستم تولید اکسیژن در محل با تکنولوژی PSA توسط لوله‌کشی آن با لوله‌های مسی یا برنجی بدون درز با کنترل حداکثر ۲۰ فوت در مصرف بصورت ثابت در لوله‌ها و با حداقل فشار ۱۵ اتمسفر در ورودی اطاقها با توان توزیع حجم‌های مختلف با قوانین مهندسی بطور محلی طراحی میشود. وجود شیرهای مختلف در نقاط مختلف تقسیم از ابتدای خروجی ، ابتدای بخشها،ابتدای اطاقهاو ابتدای مصرف بیمار موردنیاز است.از نکات مهم، کنترل لوله‌ها از نظر تعریق و آزادی آنها در مسیر و رنگ زدن مختلف آنها به منظور جداسازی، به طور مثال اکسیژن به رنگ سبز [۲]N2Oبه رنگ آبی و هوای فشرده به رنگ سفید و وکیوم به رنگ زرد مشخص می شود.یک مشکل عمده در سیستم خرابی خروجی‌های آن در اطاقی است که اغلب نشتی بوجود می‌آید. ورود مواد آلوده کننده به وکیوم و U شکل بودن لوله‌ها بعداً منجر به تولید صدا بخاطر سیفونی شدن آنها خواهد بود. در این سیستم جهت تولید اکسیژن ترکیبی بنام زئولیت نقش اصلی را به عهده دارد..
نحوه عملکرد دستگاه اکسیژن ساز:
دستگاه اکسیژن ساز، از تکنیک بسیار ساده جهت فراهم آوردن اکسیژن مورد نیاز بیمار، استفاده مینماید. دستگاه اکسیژن ساز، توسط پمپ مخصوص، هوای درون اتاق را مکیده و سپس از محفظه‌های پودر زئولیت عبور میدهد و پودر زئولیت، اکسیژن 21 درصد موجود در هوای ورودی را از گازهای دیگر هوا جدا کرده و به سمت محفظه‌های دیگر هدایت مینماید. کمپرسور موجود در دستگاه اکسیژن ساز، فشار و درصد اکسیژن را در محفظه‌ها بالا برده و خلوص اکسیژن داخل آنها را به 94 درصد و فشار آن‌را به حدود 230 میلیمتر جیوه می‌رساند. اکسیژن از درون محفظه نگهداری به پشت فلومتر جلوی دستگاه هدایت شده و از نازل مخصوص به سمت بینی و دهان بیمار هدایت می‌گردد.
نکات اساسی راجع به دستگاه اکسیژن ساز:
خلوص اکسیژن خروجی اکسیژن ساز معمولا بین 93 تا 95 درصد است.
دستگاه بطور عادی اگر روشن باشد و به بیمار متصل نباشد هیچ‌گونه اکسیژنی را به فضای اتاق اضافه نمی‌نماید.
اکسیژن ساز خانگی با برق کار کرده و فاقد باتری و یا سیلندر ذخیره است و به محض قطع شدن برق عمل دستگاه متوقف می‌گردد.
فیلترهای ورودی دستگاه اکسیژن ساز 2 نوع فیلتر هستند:
الف) فیلتر اول از جنس اسفنج متخلخل پلی اورتان یا همان ابر صنعتی است و قابل شستشو بوده و باید هر هفته یکبار شسته شود.
ب) فیلتر دوم از جنس کاغذ فیلترهای HEPA است و حداقل هر 6 ماه یکبار باید تعویض گردند.
دستگاه اکسیژن ساز هیچگاه به پهلو قرار نگرفته و یا حمل نگردد، زیرا به‌دلیل معلق بودن موتور کمپرسور داخل دستگاه، احتمال سقوط موتور و خرابی پمپ است.
در قسمت خروجی اکسیژن دستگاه، لیوان مانومتر است که اکسیژن خروجی از داخل آن عبور کرده و مرطوب می‌گردد. این لیوان باید تا یک سوم داخل آن آب مقطر یا جوشیده ریخته شود و هر 10 روز یکبار سوراخ‌های نازل شلنگ داخل لیوان، جرم زدایی شده و یا توسط سوزن یا وسیله تیز، سوراخ‌های آن باز گردد.
اکسیژن سازهای پرتابل:
اکسیژن ساز پرتابل وسیله دیگری است که جهت استفاده بیمار در بیرون از منزل طراحی و تولید گردیده است. اکسیژن ساز پرتابل از همان مکانیزم عمومی تولید اکسیژن استفاده مینماید و لی تفاوت آن در کوچک بودن اندازه و وزن دستگاه و نیز مجهز بودن به باتری شارژی داخلی است. در حین متصل بودن دستگاه به برق 220 ولت شهری و یا 12 ولت فندکی اتومبیل باتری شارژی داخل دستگاه، شارژ میشود تا در مواقع مورد نیاز، برق دستگاه را تامین نماید.
اکثر دستگاه‌های اکسیژن ساز پرتابل از سیستم خروجی IMPULS استفاده می‌نمایند. این سیستم توسط سنسورهای فشار بسیار حساس داخل دستگاه دم و بازدم بیمار را تشخیص میدهد و در هنگام دم اکسیژن را خارج و در هنگام بازدم آن‌را قطع مینماید. این تکنیک موجب صرفه‌جویی در مصرف انرژی دستگاه و نیز سهولت تنفس بیمار می‌گردد.
اکسیژن ساز خانگی در مدل‌های 3، 5، 6، 7، 8 و 10 لیتر در دقیقه تولید و عرضه گردیده است. منظور از 3 یا 5 لیتر در دقیقه حجم و فلوی اکسیژن ماکزیمم تولیدی دستگاه است.
برای بیماران با مشکلات آسم حاد و مزمن و یا مشکلات غیر حاد تنفسی دستگاه 3 و 5 لیتر مناسب است. خلوص اکثر دستگاه‌ها در فلوی 5 لیتر در دقیقه به میزان 40 درصد کاهش می‌یابد.
بیماران حاد ریوی و یا سرطانی و یا تخریب ریه و نیز موارد بیماریهای تهاجمی مانند ALS و MS و یا بیماران منتظر پیوند ریه با تخریب بالای 60 درصد ریه باید از دستگاه‌های اکسیژن ساز با ظرفیت 7 تا 10 لیتر در دقیقه استفاده نمایند.
محصولات جانبی دستگاه اکسیژن ساز:
نبولایزر
لیوان مرطوب کننده
فیلتر دستگاه اکسیژن ساز
فیلتر گردگیر
چادر اکسیژن
سوند نازال اکسیژن
ماسك اكسيژن
مزایای استفاده از دستگاه اکسيژن ساز خانگی:
اطمینان از خلوص اکسیژن
تنظیم و تصفیه گردش خون برای شهروندان سالمند و کودکان
کاهش بیماریهای قلبی و عروقی و جلوگیری از افزایش فشار خون و مبارزه با بیماریهای آسمی یا هر مشکل تنفسی
رساندن جریان خون کافی به بافت بدن و تنظیم آن
ایجاد شفافیت و زیبایی بخشیدن به پوست
جلوگیری از استرس و تنش‌های روزمره و تاخیر در روند پیری
مورد استفاده برای خانم‌های باردار جهت کمک به رشد و سلامت سیستم عصبی جنین
تقویت حافظه و افزایش طول عمر
بازگرداندن عملکرد نرمال به ریه‌های آسیب دیده اشخاص سیگاری
اکسیژن درمانی:
حمل اکسیژن به بافت‌ها به عواملی نظیر برون ده قلب، میزان اکسیژن شریانی( سرخرگی)، غلظت هموگلوبین و نیازمندی‌های متابولیکی بدن بستگی دارد. در اکسیژن درمانی، باید به تمام عوامل فوق توجه نمود. در مواردی همچون تسریع در بهبودی پس از عمل جراحی، میگرن، آلزایمر و ام اس نیز تحقیقات روی اثر درمانی این روش همچنان ادامه دارد.
موارد مصرف اکسیژن درمانی:
استفاده از اکسیژن پرفشار سابقه‌ای طولانی دارد که در درمان آمبولی هوا به‌کار گرفته می‌شد. آمبولی هوا شرایطی است که معمولا غواصانی که به اعماق آب میروند و سپس با سرعت زیاد به سطح آب باز می‌گردند، دچار آن میشوند. در این حالت، به‌علت پیدایش حباب‌های کوچک هوا در جریان خون، خون به اعضای حیاتی بدن نمی‌رسد و سبب مرگ فرد میشود. اکسیژن پرفشار می‌تواند اندازه این حباب‌ها را کوچک کند و در نتیجه جریان خون به شرایط عادی باز گردد.
سایر استفاده‌های اکسیژن درمانی:
به‌عنوان پادزهر در مسمومیت با گازهای سمی به ویژه گاز مونواکسید کربن
ضدعفونی‌کننده به‌ویژه در برابر میکروب‌های بی‌هوازی( میکروب‌هایی که در برابر اکسیژن توان مقاومت ندارند)
کاهش تورم و تجمع مایعات در بافت‌های بدن که در بهبود سوختگی‌ها کمک میکند
بهبود هیپوکسمی( کاهش فشار اکسیژن خون سرخرگی)
تغییر در تعداد یا الگوی تنفس ممکن است به علت هیپوکسمی باشد. علایم هیپوکسی شامل: پرخاشگری، عدم هوشیاری، گیجی، خواب آلودگی، کما، تنگی نفس، افزایش فشار خون، بی نظمی ضربان قلب و تعریق شدید است.
هیپوکسی در صورت شدید بودن می‌تواند زندگی فرد را به مخاطره بیاندازد. با پیشرفت سریع هیپوکسی، تغییراتی در سیستم عصبی مرکزی ایجاد و بیمار دچار ناهماهنگی حرکات و اختلال هوشیاری میشود.
در هیپوکسی مزمن( مانند آن‌چه که در بیماریهای انسداد مزمن ریه دیده میشود) ممکن است خستگی، خواب آلودگی، بی‌تفاوتی، بی‌توجهی و تأخیر در واکنش‌ها به‌وجود آید.
اکسیژن درمانی کوتاه مدت می‌تواند برای گروه کوچکی از بیماران مبتلا به بیماری مزمن انسداد ریوی مفید باشد.
موارد احتیاط در اکسیژن درمانی:
بیمارانی که سابقه تشنج داشته‌اند یا دچار تشنج میشوند و بیماران مبتلا به آمفیزم( نوعی بیماری ریوی ناشی از تجمع هوا در ریه‌ها که در بیشتر موارد، ناشی از مصرف سیگار است) نباید از این روش استفاده کنند.
همچنین سابقه تجمع مایع در سینوس‌ها، گوش و سایر حفرات بدن، سابقه جراحی‌های چشمی یا داشتن بیماریهای چشم، استفاده از داروهای شیمی‌درمانی و داروی دی‌سولفیرام( در درمان الکلسیم کاربرد دارد) هم از دیگر موارد منع استفاده از این روش هستند.
در ضمن خانم‌ها بهتر است در دوران بارداری از این روش استفاده نکنند.
همانند سایر داروها، پرستار اکسیژن را با احتیاط تجویز نموده و به دقت اثرات آن را روی بیمار ارزیابی میکند. اکسیژن نیز یک دارو است و فقط باید توسط پزشک تجویز شود.
بیماران مبتلا به اختلالات تنفسی، اکسیژن را فقط به منظور افزایش فشار اکسیژن خون شریانی تا بازگشت آن به حد طبیعی دریافت میکنند.
افزایش اکسیژن هوای دم، به میزان اکسیژن گلبول‌های قرمز خون یا پلاسما نمی‌افزاید. در عوض مقادیر افزایش یافته‌ی اکسیژن، ممکن است اثرات سمی روی ریه‌ها و سیستم عصبی مرکزی بگذارد یا سیستم تهویه بدن را تضعیف کند.
هنگام تجویز اکسیژن، بیمار باید از نظر نشانه‌های عدم کفایت در اکسیژناسیون مورد بررسی قرار گیرد. بنابراین پرستار مرتبا بیمار را از نظر علایم گیجی، بی‌قراری، خواب آلودگی، تعریق، رنگ پریدگی، بی‌نظمی ضربان قلب و افزایش فشار خون بررسی میکند.
مسمومیت با اکسیژن:
مسمومیت با اکسیژن زمانی روی میدهد که، اکسیژن با غلظت بالای بیش از 50 درصد به مدت طولانی‌ای بیش از 48 ساعت تجویز شود. مسمومیت با اکسیژن در اثر تولید بیش از حد رادیکال‌های آزاد اکسیژن ناشی از متابولیسم سلولی به‌وجود می‌آید. اگر مسمومیت با اکسیژن درمان نشود، این رادیکال‌ها میتوانند به شدت به سلولها صدمه زده و یا آنها را از بین ببرند. آنتی اکسیدان‌ها همانند ویتامین E، C و بتاکاروتن ممکن است اثر دفاعی در مقابل رادیکال‌های آزاد اکسیژن داشته باشند.
علایم و نشانه‌های مسمومیت با اکسیژن شامل احساس ناراحتی در زیر جناغ، تنگی نفس، بی قراری، خستگی، ضعف و مشکلات تنفسی پیشرونده هستند.
بیمار باید هر 6 ماه یا بیشتر جهت پیگیری درمان به پزشک مراجعه کند. گازهای خون و تست‌های آزمایشگاهی به طور مرتب باید بررسی شوند.
علایم و نشانه‌های بیماریهای تنفسی:
کمبود اکسیژن( هیپوکسی) ناشی از تنفس ممکن است باعث تغییرات عصبی مثل بی‌قراری، خستگی، عدم هوشیاری و تغییرات شخصیتی گردد. بی‌اشتهایی و از دست دادن وزن، در اغلب بیماریهای تنفسی مزمن دیده میشود. کمبود اکسیژن با گذشت زمان ممکن است در برخی از افراد منجر به انگشت چماقی( کلابینگ) می‌گردد که این حالت عبارت است از بزرگ شدن نوک انگشتان بدون تغییرات استخوانی و رشد ناهنجار ناخن. باید تاثیر علایم و نشانه‌ها را بر روی توانایی انجام فعالیت‌های بیمار و مشارکت در امور روزمره و فعالیت‌های خانوادگی او بررسی گردد و عوامل روانی موثر بر بیمار کشف شود. این عوامل عبارتنداز: اضطراب، تغییرات نقش، ارتباط خانوادگی، مشکلات اقتصادی، وضعیت شغلی و اقدامات مورد استفاده بیمار برای سازگاری با مشکلات.
اکثر بیماریها و اختلالات دستگاه تنفسی با علیئمی همراه هستند. شناخت این علایم و مراجعه زودهنگام به پزشک در تشخیص و درمان زودتر بیماریها نقش مهمی دارند. مهمترین علایم شامل
تنگی نفس( حاد، پیشرونده، حمله‌ای)
سرفه
خلط
خلط خونی( هموپتیزی)
خس خس
درد قفسه سینه
سیانوز
خشونت صدا
تعریق شبانه و تب
تنگی نفس و سرفه که از علایم اصلی بیماری ریوی هستند.
سرویس و تعمیرات لازم دوره‌ای:
سرویس‌های دوره‌ای ۶ ماه یکبار جهت فصول گرم و سرد و شامل کنترل‌های زیر است.
– کنترل روغن و عملکرد کمپرسور هوای ورودی و کمپرسورهای کپسول پرکنی و کمپرسورهای انتقال در مسیر
– کنترل فیلترهای هوا ورودی و خروجی
– کنترل رگلاتورها، فشارشکن‌ها و تراپمای تانکها و گیجها
– کنترل عملکرد شیر های کنترل و یکسویه بودن آنها و خلوص سنج اکسیژن
– کنترل رطوبت و خشکی زئولیت با تست حرارت تانکها و احیائ زئولیت در صورت نیاز
– کنترل المنت هوای ورودی و فشرده به تانک‌های زئولیت و تنظیم آنها جهت تابستان و زمستان
– کنترل تانک‌های مختلف هوای فشرده، اکسیژن خروجی، ازت تولیدی و وکیوم خلاء
– کنترل سیستم مانتیورینگ از نظر درصد فشار، آژیر، خطر نوری- صوتی و اتوماتیک بودن آنها
– کنترل لوله‌های انتقال و مبارزه با تعریق آنها در لوله‌های U شکل آنها و تخلیه مایعات آنها
دپارتمان های علمی
درباره کنسرسیوم
پنل آموزشی
آمار سایت
مراکز خدماتی و رفاهی طرف قرارداد
تبلیغات در ایرکاس
دسترسی به ژورنال مقالات
تصاویر اینستاگرام ایرکاس
کلیه فعاليتهاي اين سايت تابع قوانين و مقررات جمهوري اسلامي ايران است.
تمام حقوق مادی و معنوی این وبسایت متعلق به کنسرسیوم دانشگاهیان و متخصصان ایران می باشد.