آشنایی با کاربردهای لیزر دندانپزشکی

با پیشرفت های چشم گیری که در حوزه لیزر انجام شده است، لیزرها در تمامی صنایع ورود پیدا کرده اند از جمله صنایع پزشکی و دندانپزشکی. همان طور که میدانید لیزر کاربرد های مختلفی در دندانپزشکی دارد که در این مطلب با کاربردهای لیزر دندانپزشکی آشنا می شوید

.

سال‌هاست در اخبار پزشکی و مجلات خانوادگی از کاربرد لیزر در درمان‌های دندان‌پزشکی می‌شنویم. این روزها در تبلیغات برخی مطب‌ها و کلینیک‌های دندان‌پزشکی نیز نوید استفاده از لیرز برای رهایی از صدای آزاردهنده توربین‌های دندان‌پزشکی و کاهش درد و خون‌ریزی را می‌شنویم. اما ممکن است وقتی از دندان‌پزشک خود درباره کاربرد لیزر سوال کنید، بشنوید آنچه مردم از کاربرد لیزر در ذهن دارند در اصل یک اشتباه عامیانه است و چیزی که به عنوان لیزر در مطب‌های دندان‌پزشکی دیده‌اند، تنها نور آبی رنگ یک دستگاه مخصوص است که برای ترمیم دندان‌ها با ماده کامپوزیت کاربرد دارد و لیزر محسوب نمی‌شود. پس لیزر دندان‌پزشکی چیست و چه کاربردهایی در دندان‌پزشکی دارد(آموزش تعمیر تجهیزات دندانپزشکی).

لیزر چیست؟

واژه لیزر خلاصه شده عبارت Light Amplification by Stimulated Emission of Radiation است. نور تقویت شده‌ای است که به شکل پرتوهای هم راستای بسیار باریک با طول موج مشخص تابیده می‌شود. این نور تقویت شده نوعی از انرژی را فراهم می کند که گونه های آن، کاربردهای گوناگونی در گستره دانش پزشکی دارند.

کاربردهای لیزر در دندان‌پزشکی:

لیزر در دندان‌پزشکی کاربردهای زیادی دارد. برخی از این کاربردها عبارتند از:

۱- تشخیص پوسیدگی و جرم:

یکی از روش های نوین در تشخیص زودرس ضایعات پوسیدگی و جرم دندانی کاربرد لیزر فلورسانس است. در این تکنیک نور لیزر به بافت بیولوژیک تابانده شده و در صورت حضور فعالیت متابولیک باکتریایی، این لیزر با القای اثرات فلورسانس، بازتابی به دستگاه برمی گرداند. دستگاه با تبدیل شدت این نور برگشتی به یک مقیاس عددی می‌تواند به تشخیص ضایعه پوسیدگی یا جرم کمک کند.

از نمونه‌های تجاری این تکنولوژی می‌توان به دستگاه دیاگنودنت و سیستم فیدبک دستگاه لیزر Er:YAG Kavo KEY3 اشاره کرد. در این دو دستگاه از یک لیزر قرمز رنگ دیود nm655 با شدت کمتر از mW1 استفاده می‌شود. این نور از طریق یک فیبر مرکزی به دندان تابش یافته و نور فلورسانت برگشتی از طریق فیبرهای دیگری که به شکل محیطی اطراف فیبر مرکزی قرار گرفته اند؛ به دستگاه برمی گردد. در این مرحله سیگنال برگشتی آنالیز شده و به یک مقیاس عددی از ۰ تا ۹۹ تبدیل می گردد.

  نمایشگر دستگاه علاوه بر این که به صورت لحظه ای در هر نقطه مقادیر را نشان می دهد؛ نشان دهنده ی بالاترین عدد ثبت شده در کل روند معاینه می باشد. بروز پاسخ فلورسنت را به واسطه ی حضور محصولات باکتریایی همچون porphyrin ها و دیگر عوامل نور دوست در ضایعات پوسیدگی و جرم زیر لثه ای می دانند.

در این روش از تابش لیزر دیود۶۵۵ نانومتر استفاده می شود امتیاز استفاده از این روش آناست که با حساسیت تکنیکی بسیار بالای دستگاه امکان مخفی ماندن پوسیدگی از دید دندانپزشک بسیار نادر است. البته احتمال تشخیص کاذب پوسیدگی در ناحیه شیارهای سالم هم وجود دارد.

۲- درمان حساسیت دندانی:

ازدیاد حساسیت عاجی یکی از علل شایع مراجعه بیماران به دندان‌پزشک است. برای درمان این مشکل روش‌های متفاوتی همچون استفاده از خمیردندان‌های حاوی مواد ضد حساسیت، ژل‌های فلوراید و ادهزیوهای عاجی وجود دارد. استفاده از انواع مختلف لیزر نیز برای درمان این عارضه کاربرد دارند. به‌طور مثال تابش لیزر دیود ۸۱۰ نانومتر به سطح دندان با توان ۱ وات و به شکل عمود و غیر تماسی به مدت ۳۰ تا ۶۰ ثانیه می تواند در یک بار استفاده به میزان قابل توجهی حساسیت عاجی را به شکل فوری کاهش دهد. همچنین مطالعات تکرار این روند را با فاصله ۲ هفته ای جهت بهبود قابل ملاحظه نتایج پیشنهاد داده اند.

کاربرد لیزر ER-Yag هم در دز های پایین (subablative doses)یکی از روشهای مطرح در درمان این مشکل است که اثرات مثبت و دوام طولانی مدت آن ثابت شده است، البته استفاده از این لیزر ها هم نتوانسته است درد ناشی از حساسیت عاجی را در تمام بیماران کاملا برطرف کند.

۳- سفید کردن دندان‌ها:

یکی از کاربردهای شایع لیزر در دندانپزشکی، برای بلیچینگ (سفید کردن دندان‌ها) در مطب است. البته لیزر در درمان بلیچینگ تنها برای فعال کردن ژل بلیچینگ به‌کار می‌رود و هیچ لیزری به شکل مستقل خواص بلیچ ندارد. لیزر می‌تواند در یک مدت زمان کوتاه‌تر، دما را بالا برده و سرعت فعال شدن ژل را افزایش دهد. در این روش معمولا جهت افزایش جذب انرژی لیزر از محصولات بلیچینگ حاوی پیگمان استفاده میشود.

استفاده از لیزر در بلیچینگ سرعت کار را بهبود می بخشد اما تجربه بیشتر دندان‌پزشکان نشان می‌دهد روش بلیچینگ در خانه بهترین و پایدار ترین نتایج را به همراه داشته است.

۴- برداشت پوسیدگی و تهیه حفره:

یکی از کاربردهای جذاب لیزر برای بیماران دندان‌پزشکی بکارگیری لیزر ER-Yag به عنوان جایگزینی برای تراش حفرات و برداشت پوسیدگی مطرح شده است، در این روش لیزر اربیوم که بیشترین جذب را در مولکولهای آب داراست توسط مولکولهای آب موجود در نسج سخت دندانی یا استخوانی باعث تبخیر لحظه ای آب و expantion کریستالهای هیدروکسی آپاتیت شده که این فرایند سبب ablation لایه لایه نسج سخت بیولوژیک می گردد. این روش با حذف مته‌های دندان‌پزشکی و صدای ناهنجار انها، درمان‌های دندان‌پزشکی را خوشایندتر و تحمل‌پذیر تر می سازند.

اما این روش معایبی نیز به همراه دارد:

*لیزر را برای دندانهایی که قبلا ترمیم فلزی داشته‌اند نمی‌توان استفاده کرد. البته در خصوص تراش ترمیم‌های کامپوزیتی لیزر اربیوم توانمند است.

 *لیزر در تراش روکش و یا پوسیدگی‌های راجعه قابل استفاده نیست.

* لیزر نمی تواند شکل کامل و صحیحی از حفره ارایه دهد بنابراین برای شکل دهی کامل حفره هنوز هم به مته‌های دندان‌پزشکی نیاز است. در صورتی‌که صرفا از لیزر به منظور تراش دندان استفاده شود ماده ترمیمی انتخابی کامپوزیت خواهد بود.

 *برای استفاده از این لیزر مانند تراش با مته‌های دندان‌پزشکی، دندان باید بی‌حسی شود. اما اگر از مقادیر پایین‌تر انرژی دستگاه استفاده شود می‌توان تراش بدون درد را برای بیمار به انجام رساند. اما از آنجا که این مقادیر انرژی حداقل انرژی قادر به ablation بافت سخت است در چنین شرایطی تراش دندانی به کندی انجام و همین محدودیت سبب می گردد که کلینسین کار با انرژی بالاتر همراه با تزریق بی حسی را ترجیح دهد.

   ۵- جراحی بافت نرم:

تقریبا تمامی لیزرهای شایع مورد کاربرد در دندان‌پزشکی با مکانیسمهای مختلف قادر به برش بافت نرم هستند. در لیزر دیود و Nd: YAG این برش به واسطه جذب انرژی توسط پیگمان و هموگلوبین موجود در بافت انجام می‌شود؛ در حالیکه در کار با لیزر CO2 یا Er:YAG این برش به واسطه جذب انرژی توسط آب بافتی اتفاق می افتد. برداشت ضایعات بافت نرم یا اصلاح فرم بافت نرم با این لیزرها قابل انجام است.

لیزرها با نفوذ به بافت نرم ضمن برش دادن آن، سبب انسداد عروق خونی و مهار گیرنده های درد در محل برش می‌شوند. به همین دلیل بیشتر بیماران درد کمتری را نسبت به روش جراحی معمولی تجربه می‌کنند. همچنین کار با لیزرهای بافت نرم ترمیم زخم را تسریع کرده و چون التهاب مختصری ایجاد می کند، تورم و ناراحتی پس از عمل نیز بسیار کمتر است.

لیزر برای درمان سرطانهای بدخیم مخاط دهان نیز کاربرد دارد. این لیزرها قادرند سلول‌ها و شبکه خونی سلول‌های سرطانی را از بین ببرند و باعث مرگ سلول‌های سرطانی شوند. همچنین لیزر می تواند باعث فعال کردن سیستم ایمنی میزبان شود.

۶- درمان ریشه:

هدف اصلی در درمان ریشه تمیز کردن کانال دندان است. لیزر می تواند برای استریل کردن مجموعه کانال اصلی یا کانالهای فرعی دندان استفاده شود. کاربرد لیزرهای Diode,Nd:YAG و Er:YAG با اثربخشی متفاوت برای این منظور پیشنهاد شده است. البته برای این منظور کانال باید به شکل استاندارد توسط فایل آماده شود تا مسیر برای ورود فیبر حداقل ۲۰۰ میکرونی لیزر باز گردد.

اخیرا مطالعات آزمایشگاهی به ارزیابی لیزر اربیوم جهت انجام shaping کانال پرداخته اند که این مطالعات نتایج امیدوار کننده به نظر می‌رسد.

۷- جراحی لثه:

لیزر اربیوم می‌تواند در جراحی لثه به منظور حذف بافت گرانولیشن یا عوامل محرک سطح ریشه و در جراحی افزایش طول تاج به منظور اصلاح بافت نرم و استخوان آلوئولار کاربرد دارد. البته این روش عمدتا در قدام فکین که عرض استخوان بین دندانی کمتر است کاربرد داشته و در نواحی خلفی فکین برداشت استخوان نیازمند کنار زدن فلپ و افزایش طول تاج به شکل کلاسیک می باشد.

معایب و محدودیت‌های استفاده از لیزر در دندان‌پزشکی:

۱- در صورتیکه دقت کافی در استفاده از لیزر صورت نگیرد، لیزر باعث آسیب جدی به چشم می شود. این آسیب می تواند ناشی از جذب انرژی توسط قرنیه و یا شکبیه چشم باشد . به همین علت باید حتما چشمان بیمار را با عینک محافظ پوشاند.

۲- مورد دیگری که باید در نظر داشت این است که هر دندانپزشکی که از لیزر استفاده می کند باید از ریسکهای احتمالی آن کاملا آگاه باشد و برای استفاده از دستگاه مورد نظر کاملا تعلیم دیده باشد و دوره های مخصوص لیزر تراپی را گذرانده باشد.

۳- یکی دیگر از معایب کاربرد لیزر، گران بودن آن است. برای بهره جستن از مزایای لیزر باید چندین برابر خدمات معمول دندان‌پزشکی هزینه کنید. اما اگر جزو کسانی هستید که به دلیل ترس از دندان‌پزشکی و ابزار معمول آن، جرات قدم گذاشتن در مطب‌های دندان‌پزشکی را ندارید، می‌توانید با بهره‌جستن از لیزر، تجربه‌ای متفاوت از دندان‌پزشکی داشته باشید.

با توجه به مطالب ذکر شده میتوان این‌گونه نتیجه گرفت که مهم‌ترین مزیتی که استفاده از لیزر در درمان‌های دندان‌پزشکی دارد، کاهش استرس ناشی از صدای توربین های دندان‌پزشکی و عدم لرزش وسیله است. اما در کنار این مزیت باید از آسیب های احتمالی آن آگاه بود.

تجهیزات دندانپزشکی طیف وسیعی از تجهیزات دندانپزشکی را دربر میگیرد. ما تصمیم داریم تا با یاری خداوند متعال شما را با تجهیزات دندانپزشکی آشنا کنیم. در این مطلب شما به عنوان یک مهندس پزشک با اکثریت تجهیزات دندانپزشکی آشنا می شوید.
بطور کلی تجهیزات دندانپزشکی به اجزای زیر تقسیم می شوند:
۱) کمپرسور
۲) یونیت و صندلی
۳) آمالگاماتور
۴) کاویترون (دستگاه جرم گیری دندان)
۵) لایت کیور (نور سرد)
۶) اینسترومنت ها (شامل: توربین – ایرموتور – میکرو موتور – پوآر – آب و هوا – هندپیس – آنگل – ایر اسکلر)
۷) استریلیزاتور
۸) رادیولوژی (تک دندان)
۹) ساکشن ها
۱۰) موتور آویز
۱۱) تابوره
و …

یونیت‌ و صندلی‌ دندانپزشکی‌:
هر یونیت از چهار قسمت تشکیل شده است:
۱) صندلی
۲) جعبه باکس
۳) چراغ روشن
۴) کراشوار (لیوان پرکن- دستشویی و ساکشن)

صندلی‌ دندانپزشکی‌ (بیمار) وسیله‌ای‌ است‌ که‌ بیماری‌ که‌ در ناحیه‌ دندان‌ و لثه‌ دچار عارضه‌ است‌ برروی‌ آن‌ مستقر می‌شود و یونیت‌ ابزاری‌‌ جهت‌ کنترل‌ حرکات‌ صندلی‌ و کلیه‌ اینسترومنت‌هایی‌ که‌ دندانپزشک‌ به‌ وسیله آن‌ ابزار بیمار را مداوا می‌نماید، می باشد. تمامی‌ یونیت‌های‌ دندانپزشکی‌ دارای‌ پایه‌ای‌ هستند که‌ چراغ‌ دندانپزشکی‌ برروی‌ آن‌ قرار می گیرد. یونیت‌ها دارای‌ ورودی های‌ آب‌ و هوا و خروجی‌ فاضلاب‌ می‌باشند زیرا آب‌ و هوا جهت‌ راه‌اندازی‌ اینسترونت‌ها، پوآر، کویترون‌، ساکشن‌، کراشوار و دوش‌ آب‌ لیوان‌ استفاده‌ می شود. یونیت توسط هوای فشرده، آب و الکتریسته ازطریق کلید یا پدال فعال می گردد و اتصال اینسترومنت های چرخشی و پوآر آب و هوا به یونیت به دوطریق می باشد: ۱.شلنگ از بالا، ۲. شلنگ آویز (کویلی و یا تلفنی).

که یونیت های شلنگ از بالا احتمال خطر سقوط توربین، ایرموتور و یا پوآر را از بین می برد(آموزش تعمیرات تجهیزات دندانپزشکی در تبریز).

ضروری است که یونیت دندانپزشکی بطوری طراحی گردد که وسایل به راحتی در دسترس دندانپزشک قرار گرفته و انتشار عفونت را به حداقل برساند. سطوح یونیت باید کاملاً صاف وصیقلی باشد تا به راحتی تمیز وضدعفونی گردد و تحت تاثیر محلول های ضدعفونی کننده، رنگ آن خراب نشود (به همین دلیل یونیت هایی که رنگ سطح آن پخته شده اند ایده آل می باشند) و به منظور جلوگیری از انتشار عفونت استفاده ازغلاف های یکبارمصرف برای اینسترومنت ها توصیه می شود. البته در برخی از یونیت ها منبعی جداگانه جهت ماده ضدعفونی وجود دارد که این ماده با آب مخلوط شده و به کاهش میکروارگانیسم ها کمک می نماید .

جعبه باکس:

در داخل‌ باکس‌ یونیت‌ مدار ساکشن‌ و فیلتر آب‌ نیز می‌تواند قرار داشته‌ باشد. مدار ساکشن یک نوع سه راهی مخصوصی است که با جریان آب یا هوا می تواند یک مکش نسبت به دهان بیمار ایجاد کند. ضمناً در قسمت خروجی مدار ساکشن حتماً باید از یک کلید مخصوص استفاده نمود که ریورز نام دارد. دندانپزشک باید ما بین هر دو بیمار این کلید را زده و با گرفتن محلول ضدعفونی در سرساکشن مانع از ایجاد انسداد در دستگاه شود. دستگاه جدا کننده آمالگام‌ یا همان‌ (Amalgam separator) وسیله‌ای‌ است‌ که‌ کلیه آمالگام ها را جدا می‌کند تا مانع‌ از ریخته‌ شدن‌ آن‌ به‌ فاضلاب‌ و گرفتگی‌ فاضلاب‌ گردد و سیستم‌ آن‌ طوری‌ طراحی‌ شده‌ که‌ کلیه‌ آمالگام ها در انتهای‌ ظرف‌ باقی‌ مانده‌ و ته نشین‌ شوند. بزاق کش‌ نیز خون‌ و بزاق و سایر مخلفات‌ داخل‌ دهان‌ بیمار را بیرون‌ می‌کشد و معمولاً نسبت‌ به‌ ساکشن‌ جراحی‌ از قدرت‌ مکش‌ کمتری‌ برخوردار است‌. در صورت‌ نیاز می‌توانیم‌ ابزار optional دیگری‌ نیز در داخل‌ باکس‌ یونیت‌ یا همان‌ جعبه‌ کنترل‌ یونیت‌ قرار دهیم‌. در داخل این باکس یک شیر یک قلو قرار دارد که آب را به کاسه کراشوار، دوش آب لیوان و در صورت نیاز به مدار ساکشن آبی می رساند.

چراغ‌ یونیت‌:

مقدار نور لازم‌ را برای‌ کار دندانپزشک‌ فراهم‌ نموده‌ و باید‌ نوری‌ سفید، سرد و بدون سایه‌ ارائه دهد و در مقابل‌ آب‌ تا حد مناسبی‌ مقاوم‌ باشد. شدت نور در یونیت بستگی زیادی به نوع و جنس شیشه منعکس کننده (Reflector) که در پشت لامپ قرار گرفته است، دارد و غالباً شدت نور از 24000 تا 8000 لوکس قابل تنظیم می باشد.

‌رنگ نور چراغ باید مانند نور آفتاب باشد زیرا نور ناکافی و زرد رنگ باعث خستگی مفرط چشم دندان پزشک می شود.

* بهترین نور برای فضای دهان، نور ساطع شده از لامپ های کوارتز–هالوژن می باشد *

نور تابیده شده از چراغ فقط محیط دهان (تقریباً یک مستطیل 10 در ‌15 سانتی متر) را روشن کند. چراغ یونیت ها معمولاً دارای ولتاژ DC بوده و دارای کلید خاموش و روشن و کلید تغییر شدت نور می باشند. کنترل چراغ یونیت توسط دکمه هایی که برروی میز پزشک و دستیار قرار دارد نیز میسر است.

از آنجایی که لامپ های چراغ یونیت اکثراً از نوع کوارتز–هالوژن می باشد لذا به هنگام تعویض لامپ باید از دست زدن به حباب لامپ جداً خودداری گردد زیرا سدیم موجود در پوست دست توسطپ وشش کوارتزی جذب شده و با بخار هالوژن ترکیب می شود و بدین ترتیب باعث کوتاهی عمر لامپ می شود.

کاسه کراشوار و دوش آب لیوان: کراشوار باید گودی مناسب داشته و فاصله آن تا بیمار طوری باشد که به هنگام تخلیه آب دهان اطراف آن خون آلوده و یا آلوده نگردد و آب بطور کامل درون کراشوار چرخشی داشته و خرده های آمالگام و یا خرده های دندان وارد فاضلاب نشود و آب داخل کراشوار تخلیه مناسب داشته باشد. جنس کراشوار نباید طوری باشد که مواد دندانپزشکی یا مواد ضدعفونی، باعث تغییر رنگ آن شود. معمولاً کراشوار از جنس چینی‌، سنگی‌، پلاستیکی‌ و ... بوده‌ و ‌ یک‌ دوش‌ آب‌ لیوان‌ نیز به آن متصل است که‌ مقدار آب‌ مورد نیاز جهت‌ شستشوی‌ دهان‌ بیمار پس‌ از جراحی‌ را تأمین‌ می‌کند. آب‌ کراشوار می‌تواند مستقیم‌ از آب‌ شیر تغذیه‌ شود و یا از طریق منبع‌ ذخیره آب‌ یا (Water Reservoir) این‌ آب‌ را تهیه‌ نماید. در یونیت‌ های جدید استفاده از آب‌ گرم‌ نیز در کراشوار ممکن شده است که گزینه مناسب تری می باشند.

در دستگاه های‌ دارای‌ حافظه‌ (تایمر) می‌توانیم‌ مقدار آبی‌ را که‌ از دوش‌ آب‌ لیوان‌ می‌ریزد (Water Quantity) و همچنین‌ مدت‌ زمان‌ ریزش‌ آب ‌(Flow time) را نیز برنامه‌ریزی‌ و تعیین‌ نمائیم که برای جلوگیری از اتلاف وقت بسیار ایده آل می باشند. ضمناً در این‌ نوع‌ دستگاه ها امکان تنظیم پر شدن خودکار لیوان پس از قرار گرفتن صندلی در وضعیت صفر (Zero Position) نیز فراهم شده است.

کاویترون (دستگاه جرم گیری دندان):

از این دستگاه برای از بین بردن پلاک ها و لکه های ناشی از فعالیت باکتری ها تشکیل شده بر روی دندان توسط اولتراسونیک استفاده می شود.
خونریزی کمتر، قدرت تاثیر بالا، و تقریبا آسیب رسانی پائین به دندان را می توان از فاکتورهای برتر استفاده از این دستگاه در مقایسه با دیگر روش های جرمگیری نام برد. بنابراین Ultrasonic Scaler را می توان یکی از روش های مفید در جهت پیشگیری و درمان بیماری های دندان دانست.

کلیه دستگاههای جرم گیری از قسمتهای زیر تشکیل شده :
۱- جعبه اصلی که داخل آن مدار الکترونیکی قرار دارد و در جلوی آن کلیدهای کنترل جریان آب و هوا و نیز خاموش و روشن قرار دارد.

۲- هندپیس که از طریق کابل به دستگاه اتصال دارد.

۳- پدال که دارای کابل بلندی است و انتهای آن با یک فیش و یا بطور مستقیم به دستگاه متصل می شود.

۴- سیم دوشاخه برای اتصال به برق ۲۲۰ ولت شهری

۵- شیلنگ آب که مستقیماً یا بوسیله فیش به دستگاه متصل می شود.

هندپیس از یک محفظه مناسب برای نصب قلم ساخته شده است و آب از طریق یک کابل نازک به نوک قلم می رود و تمام محفظه هندپیس را پر می کند. باید توجه داشت که به علت گرم شدن قلم، هیچ گاه بدون آب از دستگاه استفاده نمی شود.

لایت کیور:

برای استریل نمودن قلم هیچ گاه نباید نوک قلم را مستقیماً برابر حرارت خشک قرارداد. برای این کار باید از اتوکلاو یا مواد استریل کننده استفاده شود.

اجزاء داخلی دستگاه لایت کیور :

۱- برد الکترونیکی کنترل جریان نور

۲- ترانس تبدیل ولتاژ

۳- لامپ هالوژنیک

۴- کابل یا شیلنگ هدایت نور

۵- هندپیس

۶- رفکلتور

۷- کلیدهای خاموش و روشن دستگاه

۸- سوئیچ های سیگنال

کار این دستگاه برای پلیمریزاسیون است و این امر به خاطر لامپ کوارتز ۷۵ وات پرقدرتی است که درون محفظه رفلکتور (منعکس کننده نور) می باشد. کلیدها با دقت بالا، زمان انفجار یا تخلیه انرژی را 

کنترل می کنند و رفلکتور دسته های انرژی را از مسیر هدایت نور عبور می دهد. سیبک هایی وجود دارند که می توان با زمانهای ۲۰ تا ۴۰ ثانیه انفجار دائم (تخلیه انرژی بصورت دائم) را انتخاب کرد. روی دسته سوئیچ هایی وجود دارد که تنظیمات زمان انفجار را انجام می دهند و توسط این سوئیچ ها امکان توقف پلیمریزاسیون در هر زمان ممکن می باشد.
هندپیس توسط یک لایه با قدرت حرارتی بالا محافظت می شود و در استفاده های طولانی مدت، توسط یک فن پرقدرت بطور اتوماتیک خنک می شود. مسیر هدایت نور تا ۳۶۰ درجه قابل تنظیم است و این عمل باعث می شود که بتوانیم استفاده دقیق نور را عملی سازیم. کلیه مسیرهای نور را میتوان بوسیله اتوکلاو و یا استریلیزاسیون خنک استریل کرد.
در هنگام کار با این وسیله عینک رنگی برای محافظت چشم در برابر پلیمریزاسیون کامپورزیت لازم است.
LED Curing Light

Colto Lux II دارای هندپیس ۲۲۰ گرمی می باشد که حاوی مسیر هدایت نور شیشه ای استاندارد می باشد. این شیشه ها درون محفظه با زاویه های ۴۵ درجه طوری تعبیه شده اند که نور را از لامپ گرفته و بوسیله انعکاس آن را به سر محفظه هدایت می کنند. البته در این نوع خاص از دستگاه لامپ هالوژن درون هد طوری جایگزین شده که نیازی به مسیر هدایت شیشه ای نور ندارد و مسیر دوم، مسیر هدایت فلزی نور برای مصارف عمومی می باشد. این سیستم های فلزی طوری قرار گرفته اند که می توان در موارد خاص نیز استفاده کرد. بطور مثال برای پلیمریزاسیون قسمت های فاشیال، لینگوال، پالاتال، اکلوزال یا پروگزیمال پرکردگی ها.
این دستگاه برای کارهای تخصصی مورد استفاده قرار می گیرد و مسیرهای هدایت نور ویژه بصورت اطلاعات دستوری زیر کاربرد دارد:
۱- شماره ۱۹۸۱ و ۱۹۸۰ با قطر ۸mm میلی متر نوع استاندارد
۲- شماره ۱۹۸۲ با قطر ۱۳mm میلی متر برای قسمت فاشیال
۳- شماره ۱۹۸۳ با قطر ۵mm میلی متر برای قسمت لینگوال با پالاتلل
۴- شماره ۱۹۸۴ با قطر ۸mm میلی متر برای قسمت اکلوزال
۵- شماره ۱۹۸۵ با قطر ۵mm میلی متر برای پروکزیمال
۶- شماره ۱۹۸۶ با قطر ۵mm میلی متر نوع
۷- شماره ۱۹۸۸ با قطر ۸mm میلی متر نوع یونیورسال
۸- شماره ۱۹۸۸ عینک حفاظت رنگی
دستگاه پرتابل، دستگاهی است که قابل حمل و دارای قابلیت های خاص می باشد و به همین علت امکان استفاده از آنها در برخی شرایط خاص وجود دارد. به این دلیل که در اکثر موارد اینگونه تجهیزات کم حجمتر و در ابعاد کوچکتر ساخته می شوند، شاید این باور اشتباه وجود داشته باشد که «کارائی و راندمان آن ها نیز به همان نسبت کم بوده و یا عمر مفید آنها نسبت به دستگاههای اصلی کمتر است و یا در بسیاری از موارد هیچ کاربرد خاصی ندارند.» در حالی که استفاده کنندگان از تجهیزات پرتابل در دندانپزشکی، هیچ گونه کمبودی را در هنگام کار با این دستگاه ها احساس نمی کنند. به عبارت دیگر به همان اندازه که می توان یک یونیت دندانپزشکی را کامل و با تمام امکانات تهیه کرد، این مجموعه قابل حمل را نیز می توان با تمام امکانات تجهیز نمود. ‏

‌رادیوگرافی تک دندان/پری اپیکال Radiography Periapical/Dental

نوعی از دستگاه های رادیوگرافی که قادر است تصاویر دقیقی از یک یا چند دندان محدود تهیه کند به گونه ای که وضعیت کامل دندان و بافت های اطراف آن را نشان دهد. علت نامگذاری آن به عنوان پری اپیکال این است که وجود ضایعه در اطراف آپکس یا نــوک ریـشــه را بــه خــوبــی نـشـان مـی دهـد ولـی از ایـن تـکـنـیـک در بـررسـی لـبـه هـای Crest استخوانی اطراف دندان و همچنین پوسیدگی های بین دندانی نیز استفاده می شود البته در مورد اخیر (بررسی پوسیدگی) روش کار بایت وینگ Bite Wing است. علاوه بر آن با کاربرد فیلم های بزرگتر می توان تصاویر اکلوزال هر یک از فکین را نیز تهیه نمود. از نظر محل اسقرار، دستگاه های پری اپیکال می تواند سقفی، دیواری، زمینی و یا قابل جــابــه جــایــی (پــایـه هـای چـرخـدار) بـاشنـد و از نظـر تکنـولـوژی مـی تـواننـد تصـاویـر رادیوگرافیک معمولی (روی فیلم) یا دیجیتال تهیه کنند.

رادیوگرافی پانورامیک/پانورکس Radiography Panorex

نوعی از دستگاه های رادیوگرافی که سر بیمار در آن ثابت می شود و قسمت شوت اشـعـه از یـک طـرف صـورت تـا سـمـت دیـگر چرخیده و تصویر کامل پانورامیکی از دندان‌‌ها، فکین و مفاصل گیجگاهی فکی تهیه می کند.

میزان اشعه وارده به بیمار در این تکنیک بسیار کمتـر از رادیـوگـرافی پری اپیکال کامل دندانی است. (در نمونه های جدید کل اشعه تقریباً برابر بــا مـیــزان اشـعـه دو پـری اپیکـال) دارای انـواع معمولی و دیجیتال است. گسترش تکنولوژی دیجیتال در پیشرفت مداوم این دستگاه و تکنیک و کـیـفـیـت آن تـحـول زیـادی ایجاد کرده است. برخی از دستگاه های پانورامیک اساسا دیجیتال هستند و برخی از آن ها معمولی بوده و می توانند با اتصال دستگاه های تکمیلی دیجیتال نیز عمل کنند. همچنین دستگاه رادیوگرافی سفالومتری نیز می تواند به آن متصل باشد. انجمن بهداشت اشعه امریکا توصیه کرده که برای معاینات عادی دندان پزشکی فقط یک رادیوگرافی پانورامیک تهیه شود. نام دیگر این دستگاه ها ا پی جی یا ارتوپانتوگراف است.

‌دوربین های داخل دهانی‌:

دوربین های کوچک دستی قابل استریل که با داشتن فیبر نوری در سر آن می توانند مانند آینه دندان پزشکی تصویری از داخل دهان بیمار را به مـانـیـتـور نـصـب شـده در مـقـابـل دنـدان پـزشـک نمایش داده یا عکس برداری کند.

دوربـیــن داخــل دهـانـی بـه دنـدانپـزشـک ایـن فرصت را می دهد که وضعیت دندان های بیمار را در مقابل صندلی دندانپزشکی مشاهده کند. آگاهی بیمار به درمان و مشاهده خدمات قبل و بـعـد از انـجـام کـاربـر روی مـانیتور، ال سی دی راهنمایی و آموزش بیمار در حین کار، گرفتن عکس های دندانپزشکی قبل و بعد از انجام کار، با بزرگنمایی بیشتر و ثبت در پرونده از مزایای این سیستم است.

عوارض رادیولوژی دندان:

محققان تاکید دارند باور این که رادیولوژی در دندانپزشکی کاملا بی خطر و ایمن است، باید بیشتر مورد آزمایش و بررسی قرار بگیرد. این محققان خاطرنشان کردند که تجویز رادیولوژی فقط باید در مواقع ضروری انجام گیرد و نباید جزو چکاپ معمولی و متداول باشد.

در پژوهشی که با حضور ۳۱۳ بیمار مبتلا به سرطان انجام گرفت، دانشمندان دریافتند که احتمال ابتلا به سرطان تیروئید با افزایش تماس با تشعشعات رادیولوژی در دندانپزشکی تشدید می‌شود. به گفته محققان غده تیروئید که در گردن قرار دارد به تشعشعات یونی به ویژه در کودکان حساس است، اما خطرات احتمالی این پرتوها که در دندانپزشکی وجود دارد،‌ اغلب نادیده گرفته می‌شود.

دستگاه پرتابل:

دستگاه پرتابل، دستگاهی است که قابل حمل و دارای قابلیت های خاص می باشد و به همین علت امکان استفاده از آنها در برخی شرایط خاص وجود دارد. به این دلیل که در اکثر موارد اینگونه تجهیزات کم حجمتر و در ابعاد کوچکتر ساخته می شوند، شاید این باور اشتباه وجود داشته باشد که «کارائی و راندمان آن ها نیز به همان نسبت کم بوده و یا عمر مفید آنها نسبت به دستگاههای اصلی کمتر است و یا در بسیاری از موارد هیچ کاربرد خاصی ندارند.» در حالی که استفاده کنندگان از تجهیزات پرتابل در دندانپزشکی، هیچ گونه کمبودی را در هنگام کار با این دستگاه ها احساس نمی کنند. به عبارت دیگر به همان اندازه که می توان یک یونیت دندانپزشکی را کامل و با تمام امکانات تهیه کرد، این مجموعه قابل حمل را نیز می توان با تمام امکانات تجهیز نمود. 

تجهیزات دندانپزشکی پرتابل به سادگی باز شده و آماده برای کار می شوند و در پایان کار نیز به همان سادگی جمع شده و جهت استفاده مجدد، از نقطه ای به نقطه دیگر انتقال می یابند. توسط این تجهیزات می توان در مدت زمان کمی، یک اتاق ساده و معمولی را به یک محیط مناسب و حرفه ای برای دندانپزشک تبدیل نمود. انتخاب انواع مختلف و سطح دسترسی به امکانات بیشتر در اختیار دندانپزشک بوده و متناسب با نیاز کاری خود، می تواند یک مجموعه مناسب را تهیه نماید.

وسایل متداول و معمول مورد استفاده در اینگونه مجموعه ها در زیر آورده شده است:‏

– لامپ دندانپزشکی

– انواع هندپیس دندانپزشکی

– کراشوار (شامل لیوان، کاسه و ساکشن)

– توربین هوا (از مهمترین وسایل دندانپزشکی ترمیمی)

– میکروموتورها

– جعبه ای شامل انواع مواد مورد استفاده در جراحی دندان ها

– منبع تامین کننده آب

لازم به ذکر می باشد که انواع دیگری از دستـگاه ها و وسایل مورد نیاز همـانند دستگاه تصویـربـرداری دنـدان (Portable X-Ray System) ، مانیتور دندانپزشکی ‏‎(LCD Monitoring System)‎‏ و همچنین تخت دندانپزشکی و تجهیزات مشابه نیز ارائه می شوند که در صورت نیاز می توانند به این مجموعه اضافه گردند. ‏کلیه استانداردهای لازم جهت ساخت اینگونه تجهیزات همانند ساخت سایر ملزومات دندانپزشکی رعایت شده و علاوه بر آن، اقدامات لازم جهت محافظت از آنها در هنگام جابجایی در طراحی ها لحاظ شده است. به عنوان مثال استفاده از موادی در ساخت بدنه که ضمن داشتن مقاومت زیاد در مقابل ضربات، از وزن کمی برخوردار باشند. همچنین به منظور حمل راحت، از چرخ های با استحکام بالا و در عین حال با اندازه مناسب و با قابلیت جمع شدن و قفل شدن برای مواقعی که امکان حرکت های احتمالی ناخواسته وجود دارد، استفاده می گردد.‏ دستگاه تصویربرداری پرتابل، مشخصاتی کاملا مشابه با انواع متداول مورد استفاده در مطب دارد و در آن تنها از پایه چرخدار مناسب و حتی الامکان با لرزش کمتر به منظور جا بجایی با امنیت بالاتر استفاده شده است. قابلیت تغییر زاویه و موقعیت تیوب ‏X-Ray‏ جهت استفاده برای بیمارانی که بر روی صندلی، ویلچر و یا تخت قرار دارند، از دیگر مشخصه های این دستگاه پرتابل است . در برخی از انواع این سیستم ها ، از یک دوربین داخل دهانـی (Intraoral Camera‎‏) برای عکسبرداری از محیط داخل دهانی بر روی پایه دستگاه تصویربرداری استفاده می گردد.

تجهیزات دندانپزشکی پرتابل به سادگی باز شده و آماده برای کار می شوند و در پایان کار نیز به همان سادگی جمع شده و جهت استفاده مجدد، از نقطه ای به نقطه دیگر انتقال می یابند. توسط این تجهیزات می توان در مدت زمان کمی، یک اتاق ساده و معمولی را به یک محیط مناسب و حرفه ای برای دندانپزشک تبدیل نمود. انتخاب انواع مختلف و سطح دسترسی به امکانات بیشتر در اختیار دندانپزشک بوده و متناسب با نیاز کاری خود، می تواند یک مجموعه مناسب را تهیه نماید.

توربین:

توربینها با توجه به کارخانه سازنده و تنوع مدل دارای انواع مختلفی هستند که میتوان آنها را به دو نوع بلبرینگی و ایربرینگی تقسیم نمود.
کلیه ی توربینها دارای هد هستند که به آن کاتریج می گویند. توربینهایی که دارای کاتریج بلبرینگی میباشند از کیفیت بهتری نسبت به ایربرینگیها برخوردارند .
کاتریج بلبرینگی شامل یک پروانه و یک محور و یک سه نظام می باشد و فرز و دو بلبرینگ که در دو طرف آن پروانه تعبیه شده است که باعث تسریع چرخش پروانه می گردد در صورتیکه کاتریج ایربرینگی به خاطر دو بوشی که در دو طرف پروانه دارد دارای اصطکاک کمتری است و به نسبت کاتریج بلبرینگی به فشار هوای زیادتری نیازمند است از انواع ایربرینگی میتوان از سوپرآل ایر Super All Air نام برد که به فشار ۴ اتمسفر نیاز دارد.
در توربینها ۳ نوع سه نظام وجود دارد :
۱- سه نظام فشاری
۲- سه نظام آچاری : (توربین های زیمنس)
۳- سه نظام فشاری توسط فرز : (توربین های سوپرتک و فارو و سوپر آل ایر)
سرعت چرخش فرز توربینها بین۳۰۰ هزار دور تا ۳۵۰ هزار دور در دقیقه است. توربینها در ساده ترین حالت دارای کابل ارتباطی با دو رشته شلنگ باریک ماکارونی جهت تغذیه آب و هوای مورد استفاده توربین هستند .انواع دیگر توربینها نیز وجود دراند که دارای اگزوز(خروجی آب یا هوا و یا هر دو) ،فیبرهای نوری جهت تصویر برداری(اگر دارای دوربین باشد بجای فیبر نوری از کابل تصویر استفاده می کنند) و…. می باشند.

بطور برای کنترل و قطع و وصل حرکت اینسترومنتها( توربین ، میکروموتور ،ایرموتور ، موتور آویز ، کویترون و … ) از پدال استفاده می شود.
پدال در انواع زیر وجود دارد :
الف – پدال برقی که شامل قسمتهایی زیر می باشد :
۱- بدنه پدال که در برگیرنده تمام قسمتهای پدال است .
۲-اهرم کنترل پدال که توسط پتانسیومتر ( مقاومت متغیری که مقدار آن بر اثر چرخیدن یک محور تغییر کرده و معمولاً در مدارات تقسیم ولتاژ بکار برده می شود) داخل پدال جهت کم و زیاد نمودن سرعت به کار می رود .
۳-اهرم کلید اسپری آب که قطع و وصل اسپری آب اینسترومنتها را توسط میکروسوئیچ انجام می دهد .
ب – پدال پنوماتیک که با سیستم هوای فشرده توسط شیرهای Valve هوایی کار می کند و شامل قسمتهایی زیر می باشد :
۱- شیر هوا جهت قطع و وصل هوا
۲- اهرم پدال جهت قطع و وصل جریان
۳- لوله های ورود و خروج هوا
باید توجه داشت که از هوای کاملاً خشک برای یونیت استفاده می شود زیرا هوای مرطوب اولاً باعث فرسوده شدن قطعات یونیت و از طرفی موجب از کار افتادن شیرهای هوا می گردد .
روش جدید تصویربرداری از دهان به وسیله لیزر
توموگرافی اپتیکی همدوس تکنیک شناخته شده‌ای برای گرفتن تصاویر غیر تهاجمی با رزولوشن بالا از ساختارهای بیولوژیک در ابعاد میکرو است. دندانپزشکان سلامت دهان و دندان افراد را با استفاده از سه تکنیک کلی بررسی می‌کنند: معاینات چشمی/ لمس کردن،‌پروبینگ دور دندانی (اطراف دندان) و تصاویر رادیوگرافی. پروب‌ها بین بافت نرم و دندان قرار می‌گیرند تا شرایط و موقعیت‌های بین دندانی و اطراف دندان را ارزیابی کنند. محل بافت نرم از یک نقطه مرجع ثابت در دندان تخمین زده می‌شود. اما پروبینگ دور دهانی ممکن است همراه با ایجاد درد برای بیمار باشد و تشخیص با این روش دقت کافی ندارد. خطاهای پروبینگ میتواند ناشی از تغییرات نیروی جایگذاری و فرو کردن پروب، وجود بافت‌های متورم، قطر نوک پروب‌ها و شکل‌های آناتومیک دندان‌ها هستند.
رادیوگراف‌ها خصوصیات مورفولوژیک دندان‌ها و استخوان‌های آن را که از طریق معاینات چشمی یا لمس کردن قابل تشخیص نیستند، نشان می‌دهند. اگر چه رادیوگراف‌ها با حساسیت بسیار بالایی پوسیدگی دندان‌ها و کاهش مواد معدنی را نشان می‌دهند، اما محدودیت‌های زیادی نیز دارد. رادیوگراف‌ها نمی‌توانند بیماری‌های فعال را از غیرفعال جدا کنند و آنها را از یکدیگر متمایز کنند.
بیماری‌های دور دندان تا زمانی که پوسیدگی دندان‌ها اتفاق نیفتند، قابل شناسایی نیستند. بنابراین از آنجا که رادیوگراف‌ها تک بعدی هستند نمی‌توان با دقت محل دقیق پوسیدگی یا آسیب‌های ایجاد شده را شناسایی کرد. در ضمن در رادیوگرافی از پرتوهای یونیزه خطرناک استفاده میشود و اطلاعات کافی در مورد بافت‌های نرم فراهم نمیشود.
روش توموگرافی اپتیکی همدوس (‏OCT‏) می‌تواند اطلاعات زیادی را در مورد ریشه دندان‌ها به روشی غیر تهاجمی فراهم کند. طرح شماتیک ‏OCT‏ مورد استفاده برای این هدف در شکل ۱نمایش داده شده است. این سیستم مبتنی بر اینترفرومتر ‏Michelson‏ با فیبر اپتیکی نور سفید است. خروجی منبع نور با همدوسی اندک در کوپلر فیبر ۲۲ تقسیم شده به سمت دو بازوی نمونه و مرجع اینترفرومتر فرستاده می‌شود.
نورهای بازتابی و پس پراکنده شده ناشی از نمونه در کوپلر با یکدیگر بازترکیب می‌شوند و به سمت دتکتور و منبع نور هدایت می‌شوند. یک اسکن ‏retro-reflector‏ طول مسیر بازوی مرجع را برای ثبت موقعیت‌های عرضی مختلف نمونه مورد نظر تغییر می‌دهد. تصویر مقطع عرضی با اسکن عرضی پرتو عبوری از نمونه و جمع‌آوری پروفایل عمق در مقابل پرتو بازگشتی در هر موقعیت عرضی به دست می‌آید. شدت‌های بازتاب به صورت دیجیتال در تصاویر ‏gray-scale‏ به عنوان تابعی از عرض و فاصله‌های محوری ثبت می‌شوند.

کمپرسور:

کمپرسور وسیله ای است که هوای محیط را بصورت متراکم درون یک مخزن برای ارسال به یونیت و اینسترومنت ها آماده میکند(در واقع اختلاف فشار بوجود می آورد) کمپرسورها بطور کلی به ۲ دسته تقسیم می شوند :
۱- کمپرسورهای روغنی
۲- کمپرسورهای بدون روغن ( OilFree )
بهترین نوع کمپرسور آنهایی هستند که بدون روغن کار می کنند زیرا هوایی که به دهان مریض می رود طعم و بوی بد نمی دهد و از نظر بهداشتی سالم تر می باشد . کمپرسورهای بدون روغن به ۶ دسته تقسیم می شوند که به دلیل خارج بودن از موضوع بحث به ذکر انواع آن نمی پردازیم.
کمپرسورهای روغنی نیز به ۲ دسته تقسیم می شوند :
– یخچالی ( بی صدا ) ۲- تسمه ای
روغن مورد استفاده در کمپرسورهای روغنی معمولا روغن هیدرولیک شماره ۱۰ میباشد که مقدار آن برای هر کمپرسور ۲۵۰ الی ۳۰۰ سی سی میباشد . فشار هوا در کمپرسورهای یخچالی از ۵/۴ اتمسفر تا ۷/۶ اتمسفر است و در کمپرسورهای تسمه ای از ۵ تا ۵/۶ اتمسفر و نیز از ۸/۵ تا ۵/۷ اتمسفر است بطور کلی کمپرسورهای هوا از قسمتهای زیر تشکیل می شوند :
۱- الکتروموتور
۲- مخزن
۳- سیلندر و پیستون
۴- کلید هوایی ( پرشو سوئیچ )
۵- شیر اطمینان یکطرفه
۶- شیر تخلیه
۷- مانومتر یا گیج
۸- شیر فلکه

سیستم مدیریت هوشمند ساختمان ( BMS )

"BMS" یا Building management system که در فارسی آن را مدیریت هوشمند ساختمان ترجمه کرده اند به مجموعه سخت افزارها ونرم افزارهائی اطلاق ميشود که به منظورمانيتورینگ وکنترل یکپارچه قسمتهای مهم وحياتی درساختمان نصب ميشوند.

یک ساختمان هوشمند چگونه ساختمانی می باشد ؟

يك ساختمان هوشمند بنا به تعريف انستيتو ساختمانهاي هوشمند ، بنايي است كه با استفادة بهينه از چند عنصر پاية سازه و سيستم و خدمات و مديريت و روابط دروني آنها ، محيطي مناسب و داراي صرفة اقتصادي ايجاد نمايد .

تعريفي كه در كشورهاي توسعه يافته درباره يك ساختمان هوشمند عنوان ميشود چنين است : "يك ساختمان هوشمند ساختماني است كه در بردارنده محيطي پويا و مقرون به صرفه به وسيله يكپارچه كردن چهار عنصر اصلي يعني سيستمها، ساختار، سرويسها و مديريت و رابطه ميان آنها است . "مزاياي يك ساختمان هوشمند از طريق اتوماتيك كردن سيستمهائي مانند گرمايش و تهويه مطبوع "HVAC" سيستم اعلام حريق و آتشنشاني، سيستمهاي امنيتي و مديريت انرژي و روشنائي به وجود مي آيد.

اگر حريقي در يك ساختمان به وقوع بپيوندد، سيستم اعلام حريق با سيستم امنيتي به صورت خودكار ارتباط برقرار مي كند و از اين طريق قفل هاي كليه درها باز ميشوند و مردم مي توانند به راحتي از محل حريق دور شوند و نيز ارتباطي خودكار برقرار كرده و از اين طريق هواي سالم جايگزين هواي دودآلود HVAC سيستم امنيتي با سيستم مي شود.

اصول يك ساختمان هوشمند مي گويد كه هزينه هاي واقعي يك ساختمان فقط هزينه هاي ساخت نيست بلكه بايد به آنها هزينه هاي راهبري و تعميرات را نيز اضافه كرد.ساختمان هوشمند تمامي اين هزينه ها را به وسيله كنترل اتوماتيك و يكپارچه، مخابرات و سيستم مديريت كم ميكند(آموزش هوشمند سازی ساختمان در تبریز).

در قرن بيست و يكم و تغييرات فرهنگي و تكنولوژي و همچنين تغيير نحوه ديد مردم در مورد محيط كاري و زندگي خود، چه در بخش تجاري يا صنعتي يا حتي مسكوني، نياز به محيطي كه حداكثر استفاده و حداقل هزينه را بتوان در آن تجربه كرد وجود دارد .

وظيفه این مجموعه، پایش مداوم بخش های مختلف ساختمان و اعمال فرامين به آنها به نحویست که عملکرد اجزاء مختلف ساختمان متعادل با یکدیگرودرشرایط بهينه وباهدف کاهش مصارف ناخواسته وتخصيص منابع انرژی فقط به فضاهای در حين بهره برداری باشد.

BMS میيتواند در برگيرنده تمام سرویس های الکتریکی , مکانيکی , و حفاظتی ساختمان باشد. این سرویس ها شامل گرمایش، سرمایش، تهویه مطبوع، آسانسور، نيروگاه برق اضطراری، پله برقی، کنترل روشنایی، دوربين مدار بسته، اعلام و اطفای حریق، کنترل تردد و ... هستند.

یک سیستم BMS توابع مختلفی را ارائه می کند که عبارتند از :

- سوئیچینگ اتوماتیک ON/OFF تجهیزات

- مانیتورینگ وضعیت تجهیزات ، همراه با شرایط محیطی

- نگهداری و حفاظت انرژی

- مدیریت تجهیزات ساختمان

- قابلیت های کنترل از راه دور

- ردیابی خطا

- قابلیت یکپارچه کردن سیستم های ساختمان

چراغها و لامپ هایی که از روی سهل انگاری روشن می مانند ، موتورخانه ها و سیستمهای سرمایشی و گرمایشی به دلیل عدم پردازش صحیح بی وقفه در حال اتلاف منابع انرژی هستند ، عزیزانی که در خانه بر اثر نشتی گاز جان خود را از دست می دهند ، ترکیدگی های لوله های آب که باعث آب گرفتن ساختمان می شوند و صدها مورد دیگر که همه از موضوعاتی می باشند که ما را برای داشتن یک ساختمان هوشمند ترغیب می کنند.

فواید استفاده از سیستم BMS

مزایای اصلی استفاده از BMS را می­توان به ۳ محور اصلی زیر تقسیم نمود :

۱ – صرفه­جویی انرژی و کاهش هزینه ­های نگهداری

۲ – ایمنی

۳ – افزایش سطح رفاه و آسایش

۱ – صرفه ­جویی مصرف انرژی و کاهش هزینه ­های تعمیر و نگهداری

مطالعات نشان داده است که استفاده از سیستم هوشمند می­تواند بطور متوسط ۲۰درصد از مصرف انرژی و هزینه ­های جاری ساختمان می­کاهد. این سیستم علاوه بر کاهش مصرف انرژی با خاموش نمودن و کنترل آنها موجب کاهش استهلاک و افزایش طول عمر دستگاه­ها و کاهش هزینه ­های مربوطه می گردد.

۲- ایمنی

در شرایط بحرانی با ارسال سریع و به موقع اعلام خطر می ­تواند در جلوگیری از حوادث و کاهش اثرات آن نقش مؤثری داشته و به طور خودکار پیام های اضطراری را به افراد یا ارگان های ذی­صلاح ارسال نماید . همچنین کنترل درب ورودی و اتصال آن به دوربین ­های مدار بسته و دستگاه ­های ثبت ورود می ­تواند ایمنی سیستم را بطور قابل ملاحظه ­ای افزایش دهد.

۳- راحتی

این سیستم می­تواند بسیاری از کارهای تکراری و بازرسی­های مورد نیاز را بطور هوشمند انجام دهد. بطور مثال با حضور افراد نسبت به روشن­شدن روشنایی و فن­کوئل اقدام نماید و یا آبیاری فضای سبز و باغچه را بطور خودکار انجام دهد و یا با تنها فشار یک دکمه حالت­های از پیش تعریف شده­ ای را اجرا نماید و یا دما و نور و رطوبت مکان ها را در حد مطلوب تنظیم نماید.

اجزایسیستم BMS

منظور از اجزا، کلیه تجهیزات، سیستم­های ارتباطی و نرم ­افزارهایی که جهت کنترل وسایل مختلف موجود در ساختمان مورد استفاده قرار می­گردد می­ باشد. با توجه به اینکه نیازها و خواسته ­های هر کاربر می­تواند بسیار متفاوت بوده، تجهیزات و اجزا هر سیستم نیز می­تواند با سیستم­های دیگر بسیار متفاوت باشد و کاربر می ­تواند به دلخواه خود آنها را انتخاب نماید. متداول­ترین اجراء BMSبه شرح زیر می­باشند .

۱- سیستم کنترل مرکزی

این بخش مهمترین و بزرگترین جزء یک سیستم BMS بوده و هسته مرکزی آن می ­باشد. گاهی اوقات از یک کامپیوتر نیز به جای این سیستم استفاده می ­گردد ولی در اغلب موارد این بخش مستقل بوده و فقط از طریق کامپیوتر برنامه ­ریزی و کنترل می­گردد . این بخش شامل واحد پردازنده، کنترل های اصلی سیستم و کنتاکتورها و رله ­هایی که با کلیه اجزاء در ارتباط­اند ، می­باشد. همچنین در این بخش کلیدهایی وجود دارند که بطور دستی قابل تغییر هستند و با تغییر آنها می ­تواند برنامه سیستم را تغییر داد. روش­های ارتباطی کنترل مرکزی با اجزاء مختلف می ­تواند از طریق خطوط برق، سیم­های باس و یا خط تلفنی باشد .

۲- خطوط ارتباطی (BUS)

برای ارتباط اجزاء مختلف BMS با یکدیگر از خطوط ارتباطی استفاده می­ گردد این خطوط از تمام اجزاء BMS عبور کرده و امکان ارسال اطلاعات را بین آنها میسر می­سازد. این خطوط می ­تواند بصورت سیم­های برق ساختمان، چند رشته سیم مشترک و یا بصورت امواج بی سیم باشد.

۳ - نقاط دسترسی و کنترل کننده (Access Point)

این بخش شامل یک نمایشگر و یک صفحه کلید و یا یک نمایشگر لمسی بوده و در نقاط مختلف ساختمان نصب شده و قابلیت کنترل و نمایش اطلاعات آن بخش، مانند دما، وضعیت وسایل و غیره را دارا است. این بخش مانند واحد کنترل مرکزی است با این تفاوت که توانایی­های آن محدودتر است.

۴ – سنسورها

سنسورهای گوناگونی با توجه به نیازهای مورد نظر و سطح هوشمند سازی می­ تواند در نقاط مختلف نصب گردد. انواع متداول این سنسورها عبارتند: از سنسور حضور، سنسور دما، سنسور نور، سنسور دود و غیره که می ­توانند مشخصات مورد نظر را تبدیل به سیگنال ­ها و اطلاعات مورد نظر نموده و از طریق خطوط ارتباطی به کنترل مرکزی یا نقاط کنترلی ارسال کند و کنترل مرکزی یا محلی فرمان های لازم را به انواع کلیدها، تایمرها و دیمرها ارسال می­نمایند.

۵ - دیمرهای روشنایی

دیمرها امکان تنظیم نور را با افزایش یا کاهش نور لامپ­ها بصورت الکترونیکی بوجود می ­آورند. با این تجهیزات می­توانند به همراه سنسور نور سطحنور محیط را با کم و زیاد شدن نور طبیعی تنظیم و یا حتی روشنایی را خاموش نمود و به این طریق در مصرف انرژی صرفه جویی می شود.

۶ – تایمرها

تایمرها جهت یک سری اعمالی که به صورت تکراری و در زمان های مشخص انجام می­شوند می ­توانند مفید باشند البته کنترل مرکزی نیز قابلیت ارسال فرمان بصورت زمانی را دارند که می ­تواند ارزان­تر از استفاده از تایمر مجزا باشد .

۷ – پریزها

با استفاده از پریزهایی که قابلیت ارسال و دریافت اطلاعات از طریق خطوط ارتباطی را دارند می ­توان مصرف کننده­های متصل به آن ها را روشن و خاموش و یا از وضعیت آنها مطلع گردید.

۸ – نرم افزار سیستم

استفاده از نرم افزار بوسیله یک کامپیوتر می ­تواند یکی از ابزارهای مفید و با قابلیت انعطاف بالا برای سیستم BMS باشد. حتی در مواردی توانایی­ هایی این نرم افزار به سیستم می­دهد که کنترل مرکزی فاقد آن می باشد از جمله گزارش ­گیری و ثبت واقع و همچنین ارتباط بصری مناسب با سیستم .

9- Web Server

وسیله ای است که کاربر را قادر می­سازد تا در هر نقطه ­ای از دنیا از طریق اینترنت به سیستم BMS دسترسی پیدا کرده و آن را کنترل نماید. این سیستم از طرفی با خطوط ارتباطی به کنترل مرکزی متصل و از طرف دیگر به تجهیزات مانند مودم به شبکه متصل می­گردد.

معماریسيستم BMS

سيستم معمولاً در سه سطح دسته بندی می شود. در سطح 1 وسائل و تجهيزات، حسگرها و اجزاء نهایی کنترل قرار می گيرند . سيستمهای E&M (ایستگاههای مهندسی و اپراتوری سيستم) در این بخش قرار دارند و از طریق ورودی و خروجيهایی به کنترلرهای یکپارچه منتقل می شوند. این انتقال ممکن است به طور مستقيم و یا از طریق تابلوهای طراحی شده صورت گيرد.

اجزاء پس از خاموش شدن سيستم وجود داشته و شامل سيستمهای I/O ، کنترلرها و نرم افزارهای ارتباطی با سطح ٢ می باشد و تمامی الگوریتمهای کنترلی و منطقی در این سطح انجام می شود.

سطح ٢ یا سطح کنترل نظارتی سطحی است که در آن ابزارهای نظارتی و مدیریت اطلاعات شامل HMI ها، سرورها، تجهيزات ذخيره سازی و ایستگاههای کاری اپراتورها و مهندسان که باید با سيستم BMS در ارتباط باشند، قرار دارد. ارتباط بين سطح یک و دو از طریق پروتکلهای استاندارد صنعتی انجام می پذیرد.

نرم افزار کنترلی سيستمهای BMS دارای قابليتهای بسياری هستند. این نرم افزارها در سطح ٣ قرار گرفته و روی سرورهای مناسب نصب می شوند و معمولاً دارای حداقل شرایط زیر هستند:

-دارای محيط گرافيکی مناسب و ساده برای کاربر عادی.

-دارای مجموعه (Library) از انواع راه حل ها و برنامه ها جهت آسانی طراحی و توسعه سيستم در آینده.

-دارای امکانات PM (سرویس و نگهداری) جهت راهبری سيستم در آینده بدون نياز به تهيه نرم افزار PM مجزا.

- امکان تعریف طول و عرض جغرافيایی جهت تنظيم اتوماتيک شرایط طلوع و غروب خورشيد و کنترل مصرف انرژی.

-امکان تعریف لایه های امنيتی دسترس به برنامه توسط کاربران متفاوت.

-امکان تعریف لایه های امنيتی برای کاربران زیر سيستم های متفاوت از قبيل Access ، HVAC ، Lighting و ...

-امکان ذخيره سازی اطلاعات نرم افزار در بانکهای اطلاعاتی SQL قابل کنترل توسط Microsoft Windows.

- امکان تهيه ، تنظيم و مقایسه نمودارهای مختلف عملياتی از جمله نمودار مصرف برق و ... در بازه های مختلف زمانی (Trends)

-ارتباط ساده نرم افزار گرافيکی و I/O های سيستم.

- امکان ذخيره سازی اطلاعات مربوط به خطاها و دیگر گزارشات تا مدتها قبل.

 آموزش دوره هوشمند سازی ساختمان

استفاده از فرآیندهایی برای کنترل خودکار عملیات ساختمان از جمله گرمایش، تهویه، روشنایی، امنیت و سایر سیستم ها در داخل یک سازه، هوشمند سازی ساختمان نام دارد. یک ساختمان هوشمند از حسگرها، محرک‌ها و ریزتراشه‌ ها استفاده می‌کند تا داده‌ها را جمع‌آوری کرده و آن‌ها را مطابق با عملکردها و خدمات کسب ‌و کار مدیریت کند. هوشمند سازی ساختمان به مالکان، اپراتورها و مدیران تسهیلات کمک می کند تا درصد اطمینان و مراقبت از دارایی ها را بهبود بخشند، مصرف انرژی را کاهش دهند، نحوه استفاده از فضا را بهینه کنند و اثرات زیست محیطی ساختمان ها را به حداقل برسانند.

آینده صنعت ساخت و ساز در هوشمند سازی ساختمان است. ساخت یک ساختمان هوشمند یا هوشمند سازی ساختمان با پیوند دادن سیستم های اصلی نام برده در بالا مانند روشنایی، کنتورهای برق، کنتورهای آب، پمپ ها، گرمایش، اعلام حریق و چیلرها با سنسورها و سیستم های کنترل شروع می شود. در مراحل پیشرفته ‌تر، حتی آسانسورها، سیستم ‌های دسترسی و سایه ‌بانی می‌توانند بخشی از سیستم شوند.

هیچ مجموعه استاندارد مشخصی وجود ندارد که ساختمان هوشمند را مشخص کند. اما وجه مشترک همه آن ها یکپارچگی است. بسیاری از ساختمان‌های جدید دارای فناوری «هوشمند»، به یک شبکه برق هوشمند متصل و پاسخگو هستند.شما حتی نیازی به جابجایی دفاتر یا ایجاد یک ساختمان جدید برای کار در یک ساختمان هوشمند ندارید. سیستم‌های اتوماسیون ساختمانی قدرتمندی وجود دارند تا صاحبان املاک بتوانند از قدرت موجود در سازه‌های قدیمی ‌تر استفاده کنند.

آموزش صفر تا صد ساختمان در تبریز

آموزش صفر تا صد هوشمند سازی ساختمان

یکی از موضوعاتی که این روزها بین مردم، به ویژه مالکین ساختمان ها و مهندسین ساخت و ساز بناها، مطرح است و صحبت های زیادی در این باره شنیده می شود، موضوع هوشمند کردن خانه ها و ساختمان هاست. بررسی ابعاد گسترده این کار و شناختن نکات مثبت آن، همچنین روش پیاده سازی و عملی کردن آن مستلزم شرکت در یک دوره جامع آموزش هوشمند سازی ساختمان است.

کلاس آموزش هوشمند سازی ساختمان در تبریز در  آموزشگاه آپادانا، تمام مباحث مورد نیاز برای شغل هوشمند سازی ساختمان ، از پایه تا پیشرفته ، در بر دارد. به همین علت می توان گفت این دوره ویژه ورود به بازار کار طراحی شده است و اگر علاقه مند به ورود به رشته هستید، می توانید با شرکت در آن، آمادگی های لازم برای استارت قوی را کسب کنید.

بیماری مننژیت

بیماری مننژیت چیست؟

مننژیت بیماری ای است که درآن غشاء مننژ یا (meninges) اطراف مغز و نخاع ملتهب می شود. ورم همراه با مننژیت اغلب باعث بروز نشانه های معمول بیماری مننژیت، شامل سردرد، تب و خشکی گردن می شود.

مننژیت در انواع ویروسی، باکتریایی، قارچی و غیره وجود دارد، اما عفونت های ویروسی معمولا شایع تر از سایر عفونت ها باعث ابتلای فرد به مننژیت می شوند. بسته به علت مننژیت ممکن است این بیماری بعد از چند هفته بهبود یافته و یا ممکن است زندگی فرد را تهدید نماید.

علل بیماری مننژیت

۱ – باکتری

۲ – ویروس

۳ – قارچ

۴ – تحریکات شیمیایی

۵ – حساسیت به دارو

۶ – سرطان ها

۷ – آسیب جسمی

علائم بیماری مننژیت

۱ – تب و لرز

۲ – تغییرات ذهنی

۳ – تهوع و استفراغ

۴ – حساسیت به نور

۵ – سردرد شدید

۶ – سفتی گردن

۷ – بی قراری

۸ – برآمدگی استخوان جمجمه

۹ – کاهش هوشیاری

۱۰ – تحریک پذیری کودکان

۱۱ – تنفس سریع

۱۲ – قوس سر و گردن به عقب

انواع بیماری مننژیت و علائم مختلف آن

- مننژیت باکتریایی :نیاز به بستری کردن فوری در بیمارستان دارد. بسیار خطرناک و کشنده می باشد. هنگامی که باکتری وارد خون شود، باعث تخریب دیواره عروق خونی می شود و موجب خونریزی در پوست و اعضای داخلی می شود.

علائم بیماری مننژیت باکتریایی:تب، خستگی، تهوع، سردی دست ها و پاها، لرز سرد، درد شدید عضلات و مفاصل، درد سینه و یا شکم، تنفس سریع، اسهال و در مراحل بعدی بثورات پوستی است.

این نوع مننژیت، در کمتر از چند ساعت فرد را از پا درمی آورد. در موارد غیر کشنده، معلولیت دائمی می دهد و شامل قطع عضو و یا زخم شدید می باشد.

علائم مننژیت باکتریایی بعد از ۳تا ۷روز ظاهر می شود.

در نوزادان تازه متولد شده ممکن است علائمی همچون: تب، سردرد و سفتی گردن وجود نداشته باشد و یا به سختی متوجه این علائم شویم.

نوزادان مننژیتی ممکن است دارای علائم زیر باشند:

غیرفعال، تحریک پذیر، استفراغ و کاهش اشتها.

در کودکان، پزشک عکس العمل کودک را می بیند و تشخیص می دهد که کودک دچار بیماری مننژیت شده است یا نه.

اگر چه علائم اولیه بیماری مننژیت باکتریایی و ویروسی شبیه هم می باشند، علائم بعدی مننژیت باکتریایی نظیر تشنج و کما بسیار خطرناک می باشد.

-مننژیت ویروسی :خفیف تر است و غالبا بیشتر از مننژیت باکتریایی رخ می دهد. این نوع، ناشی از عفونت روده ای می باشد. معمولا در اواخر تابستان و اوایل پاییز ایجاد می شود. غالبا بچه های کمتر از پنج سال و بزرگسالان زیر ۳۰سال را دچار می کند. علائم این نوع مننژیت در نوزادان و بزرگسالان با هم تفاوت دارد.

علائم بیماری مننژیت ویروسی:

علائم در نوزادان شامل تب، تحریک پذیری، بد غذایی و سخت بیدار شدن است.

علائم در بزرگسالان شامل تب بالا، سردرد شدید، سفتی گردن، حساسیت به نور، خواب آلودگی و یا مشکل در بیدار شدن، تهوع و استفراغ، و کاهش اشتها است.

علائم این نوع مننژیت معمولا ۷تا ۱۰روز طول می کشد.

-مننژیت قارچی :علائم این مننژیت بسیار شبیه به انواع دیگر مننژیت می باشد. به هر حال، این علائم به تدریج ظاهر می شوند. علائم مشترک شامل سردرد، تب، تهوع و سفتی گردن می باشد. علائم اختصاصی این نوع مننژیت عبارتند از: عدم دوست داشتن نور، تغییر در وضعیت ذهنی، گیجی، توهم و تغییرات شخصیتی.

چه افرادی زودتر به بیماری مننژیت مبتلا می شوند:

همه افراد می توانند به این بیماری مبتلا شوند.

نوزادان کمتر از یک ماه به علت اینکه هنوز سیستم ایمنی بدنشان ضعیف است، بیشتر در معرض خطر ابتلا به این بیماری قرار دارند.

افرادی که در تماس با بیمار دچار مننژیت ویروسی می باشند، شانس زیادی برای مبتلا شدن به این عفونت را دارند، اما بیماری آنها شبیه عوارض مننژیت نمی باشد.

تشخیص زودهنگام و درمان به موقع مننژیت باکتریایی، از آسیب دائمی عصبی جلوگیری می کند

اغلب ویروس هایی که باعث مننژیت ویروسی می شوند، شامل آنتروویروس، ویروس هرپس سیمپلکس نوع ۲، ویروس زونا (که به عامل آبله مرغان و زونا شناخته می‌شود)، ویروس اوریون، اچ آی وی می باشند.

سایر مواردیکه بجز موارد ذکر شده می توانند فرد را دچار مننژیت نمایند، شامل مواد شیمیایی، آلرژی به بعضی از داروها، بعضی از انواع سرطان و بیماری های التهابی همچون سارکوئیدوز می باشند.

عوامل خطرزا

عوامل و مواردیکه می توانند خطر ابتلا به مننژیت را افزایش دهند شامل:

رد کردن نوبت واکسن –اگر شما یا کودکان یکی از نوبت های واکسن زدن را رد نمایید خطر ابتلای شما به بیماری مننژیت افزایش می یابد.

سن فرد –اغلب انواع مننژیت ویروسی در سنین قبل از ۵سال رخ می دهند و اکثر موارد مننژیت ویروسی در افراد زیر بیست سال را تحت تاثیر قرار می دهد.

زندگی در مکان های اجتماعی – داشنجویان ساکن در خوابگاه، پرسنل نظامی ساکن پایگاه های نظامی و کودکان مدرسه رو یا کودکانیکه در رورشگاه هستند، در خطر بیشتری برای ابتلا به این بیماری می باشند.

بارداری –اگر شما باردار هستید، در خطر بیشتری برای ابتلا به مننژیت قرار دارید.

سیستم ایمنی مختل شده –عواملی که سیستم ایمنی بدن را تحت تاثیر قرار داده همچون بیماری ایدز، الکلی بودن، دیابت و … می تواند فرد را مستعد ابتلا به مننژیت نماید.

راه های تشخیص بیماری مننژیت

۱ – کشیدن مایع مغزی نخاعی

۲ – آزمایش خون

۳ – عکسبرداری قفسه سینه

۴ – سی تی اسکن سر

۵ – رنگ آمیزی خاص

درمان بیماری مننژیت

برای مننژیت باکتریایی، آنتی بیوتیک تجویز می شود. نوع آنتی بیوتیک بستگی به باکتری دارد که باعث عفونت شده است.

بیماران مبتلا به بیماریمننژیت ویروسی، به خودی خود، بعد از ۷تا ۱۰روز بهبود می یابند.

بیماران مبتلا به بیماری مننژیت قارچی، داروهای ضد قارچ با دوز بالا دریافت می کنند.

افراد با سیستم ایمنی ضعیف، مانند: بیماران ایدزی، دیابتی و یا سرطانی، غالبا نیاز به درمان طولانی تری دارند.

دیگر داروها و مایعات داخل وریدی درمان کننده علائمی همچون: ورم مغز، شوک و تشنج می باشد.

برخی از بیماران بر اساس شدت بیماری و نیاز به داروها، باید در بیمارستان بستری شوند.

عوارض بیماری مننژیت

۱ – آسیب های مغزی

۲ – تجمع مایع بین جمجمه و مغز

۳ – کاهش شنوایی

۴ – هیدروسفالی

۵ – تشنج

پیشگیری از بیماری مننژیت

۱ – تزریق واکسن هموفیلیس نوع B در کودکان جلوی یک نوع از مننژیت را می گیرد.

۲ – واکسن کونژوگه پنوموکوک : در حال حاضر در دوران کودکی ایمن سازی می کند و در پیشگیری از مننژیت پنوموکوکی موثر است.

۳ – کارگران خانه و دیگران در تماس با بیماران مبتلا به مننژیت مننگوکوکی، برای جلوگیری از عفونی شدن، باید آنتی بیوتیک دریافت کنند.

۴ – استراحت کافی کنید.

۵ – در تماس با افراد آلوده نباشید.

۶ – گوشت ها را کاملا بپزید و از مصرف پنیر ساخته شده از شیر غیراستریلیزه اجتناب کنید.

۷ – دست های خود را پس از دستشویی، تعویض پوشک، سرفه و پاک کردن بینی کاملا بشویید.

۸ – دستگیره های درب را با آب و صابون بشویید و ضدعفونی کنید.

۹ – از بوسیدن و به اشترک گذاشتن لیوان، قاشق، چنگال، بشقاب و ماتیک با افراد آلوده خودداری کنید.

۱۰ – از گزش پشه و حشرات دیگر که می تواند حامل بیماری باشد، اجتناب کنید.

۱۱ – موش ها را از محل زندگیتان دور کنید.

واکسن مننگوکوک چیست؟

این واکسن برای ایجاد ایمنی فعال برعلیه عفونت های Neisseria Meningitidis (مننژیت، سیتی سمی) در افراد با سن بیش از ۲سال که در نواحی اپیدمیک و آندمیک زندگی می کنند، به کار می رود.

در مورد افراد زیر واکسیناسیون باید در نظر گرفته شود، افرادی که با بیماران مننگوککی تماس دارند (همراه پیشگیری مناسب با آنتی بیوتیک ها)، کارکنان پزشکی و آزمایشگاهی که احتمال تماس با عامل بیماری زا برای آنها وجود دارد، مسافرینی که قصد عزیمت به نواحی آلوده را دارند، بیماران دارای نقص در جزء انتهایی کمپلمان و بیماران فاقد طحال فعال، نیروهای نظامی طی آموزش عمومی، دانشجویان ساکن خوابگاه ها حجاج بیت ا…الحرام و زوار عتبات عالیات، در بیماران HIV مثبت قبل از بروز نقص ایمنی.

چه کسی نباید واکسن مننگوکوک دریافت کند؟

واکنشهای آلرژیک شدید تهدید کننده زندگی، به هر یک از اجزای واکسن مننگوکوک قبلی رخ داده باشد.

۱ – فرد مبتلا به سندرم گیلن باره باشد.

۲ – زنان باردار می توانند واکسن مننژیت دریافت کنند اما باید از واکسن های جدیدتر MCV4 استفاده شود مطالعه زیادی را در زنان باردار نسبت به استفاده از واکسن MPSV4 وجود ندارد.

عوارض جانبی احتمالی واکسن مننژیت چیست؟

عوارض جانبی خفیفی در حدود نیمی از کسانی که واکسن گرفته اند رخ می دهد ممکن است قرمزی یا درد در محل تزریق ایجاد شود. این عوارض جانبی بیش از یک یا دو روز طول بکشد .

عوارض جدی نادر هستند ممکن است شامل تب بالا، ضعف و تغییر در رفتار باشد واکنش های آلرژیک شدید ممکن است در عرض چند دقیقه یا چند ساعت بعد از تزریق واکسیناسیون رخ دهد نشانه هایی از یک واکنش آلرژیک عبارتند از:

۱ – تنفس با زحمت

۲ – خشونت صدا یا خس خس

۳ – کهیر و ادم

۴ – رنگ پریدگی

۵ – ضعف

۶ – ضربان قلب سریع یا سرگیجه

اگر این نشانه ها ظاهر شود با پزشک در میان بگذارید .

سندرم گیلن باره یک اختلال سیستم عصبی جدی است که در برخی از افرادی که MCV4 دریافت کرده اند نشان داده شده است این عارضه خیلی نادر است هر چند که پزشکان می گویند ارتباط روشنی به این واکسن وجود ندارد.

پیشگیری

- تزریق واکسن هموفیلیس نوع B در کودکان جلوی یک نوع از مننژیت را می گیرد.

- واکسن کونژوگه پنوموکوک : در حال حاضر در دوران کودکی ایمن سازی می کند و در پیشگیری از مننژیت پنوموکوکی موثر است.

- کارگران خانه و دیگران در تماس با بیماران مبتلا به مننژیت مننگوکوکی، برای جلوگیری از عفونی شدن، باید آنتی بیوتیک دریافت کنند.

- استراحت کافی کنید.

- در تماس با افراد آلوده نباشید.

- گوشت ها را کاملا بپزید و از مصرف پنیر ساخته شده از شیر غیراستریلیزه اجتناب کنید.

- دست های خود را پس از دستشویی، تعویض پوشک، سرفه و پاک کردن بینی کاملا بشویید.

- دستگیره های درب را با آب و صابون بشویید و ضدعفونی کنید.

- از بوسیدن و به اشترک گذاشتن لیوان، قاشق، چنگال، بشقاب و ماتیک با افراد آلوده خودداری کنید.

- از گزش پشه و حشرات دیگر که می تواند حامل بیماری باشد، اجتناب کنید.

- موش ها را از محل زندگیتان دور کنید.

واکسن مننگوکوک برای افراد زیر توصیه می شود:

- نوجوانان در سنین 11 تا 12 سال و نوجوانان در سن 15 سال که هنوز واکسن نزده اند.

- تمام دانشجویان سال اول که در خوابگاه زندگی می کنند و هنوز واکسینه نشده اند.

- کودکان دارای دو سال و بیشتر که طحال ندارند و یا دارای مشکلات سیستم ایمنی هستند.

- افرادی که به کشورهایی که در آنها، مننژیت مننگوکوک شایع است، سفر می کنند.

- در برخی جوامع که شیوع این مننژیت زیاد است.

آشنایی با دندان های هوشمند و دیجیتال

دندان های دیجیتال و هوشمند فناوری جدیدی که در تایوان تولید شده اند، این دندان ها می توانند برای دکترتان و بر علیه شما به جاسوسی بپردازند.سنسور تعبیه شده در آنها می تواند اطلاعات خوردنی ها ، نوشیدنی ها یا مصرف دخانیات شما را بلافاصله برای پزشکتان ارسال کند.به گمانم دیگر زمان دور زدن پزشک و دادن اطلاعات غلط به وی گذشته است.

حالا دیگر وی به خوبی می داند شما هنگام گفتن جملاتی چون «من واقعا سیگار را ترک کرده ام» یا «من بعد از هر وعده غذایی نخ دندان استفاده می کنم»حقیقت را می گویید یا خیر! زیرا وی یک جاسوس خبره درون دهان شما در اختیار دارد: دندان دیجیتال!این دندان مصنوعی دارای یک فرستنده بلوتوث است و از سیستم سنسور دهانی برای تجزیه و تحلیل حرکات درون دهان تان بهره می برد. شاید هنگام خوردن و آشامیدن به حرکت دهان تان فکر هم نکنید ،

اما این حرکات راه های منحصر به فردیبرای شناسایی فعالیت های در حال انجام دهان تان هستند. خوردن ، آشامیدن و مصرف دخانیات همگی مستلزم حرکات متفاوتی در فک ها است و دندان دیجیتال این حرکات را به کمک شتاب سنج درونی کوچکی ثبت می کند. به محض اینکه دندان حرکتی را در دهان شما تشخیص دهد ، آن را ثبت کرده و برای دکترتان ارسال می کند و این گونه پزشک معالج در جریان عادات بد تغذیه ای یا تخطی شما از دستورات پزشکی قرار می گیرد.

این دندان نتیجه پژوهش محققان دانشگاه ملی تایوان است. دندان دیجیتال تاکنون نتایج بسیار خوبی داشته و در دهان هشت بیمار بطور آزمایشی قرار گرفته و عملکرد کاملا درستی را به نمایش گذاشته است. به گونه ای که شتاب سنج درونی آن با دقت ۹۴درصد به ثبت حرکات پرداخته است.

اگر چه نسخه آزمایشی فعلی آن با کابل به کامپیوتر متصل شده و چندان کارآمد نیست ، اما قرار است نسخه نهایی با نیروی باتری کار کرده و با ارتباط بلوتوث به ارسال اطلاعات بپردازد.

پانسمانی که زخم را تا سه روز تازه نگه می‌دارد

دفتر تحقیقات نیروی دریایی آمریکا به دنبال ساخت یک پانسمان جراحی جدید برای میادین جنگ است که نه تنها اندام زخمی را پوشش می‌دهد بلکه آسیب را کاهش داده و با تازه نگهداشتن زخم‌ها، بافت را تا ۷۲ساعت حفظ می‌کند.

به گزارش ایسنا به نقل از گیزمگ، زخم‌های ایجاد شده در میدان‌ها جنگ اگر به سرعت درمان نشوند، ممکن است به تهدیدی برای اندام و جان فرد تبدیل شوند. متاسفانه همیشه امکان انتقال سریع مجروحان به درمانگاه وجود ندارد، بنابراین پانسمان “ACCSIL ” می‌تواند پاسخ مناسبی برای نگهداری از مجروحان تا زمان دسترسی به خدمات پزشکی مناسب باشد.

پانسمان کردن زخم‌ها در زمان جنگ به ویژه برای آسیب‌های ناشی از انفجار بسیار سخت است. پزشکان علاوه بر تثبیت وضعیت بیمار با به حداقل رساندن خونریزی و دفع شوک، باید زخم را بطور مناسبی ببندند تا امکان فساد زخم کمتر شده و باکتری و عفونت به آن وارد نشود.

پانسمان جدید توسط شرکت “Battelle” و با همکاری دفتر تحقیقات نیروی دریایی آمریکا، آزمایشگاه تحقیقاتی نیروی دریایی و مرکز تحقیقات پزشکی نیروی دریایی، ابزار “ACCSIL” را به همراه یک شریان بند برای استفاده پزشکان و پزشکیاران طراحی کرده است. این ابزار یک پانسمان سبک‌ وزن است که محکم روی اندام بسته شده،‌ زخم را تازه نگه می‌دارد و از بافت‌ها تا ۷۲ساعت حفاظت می‌کند.

“ACCSIL” از دو بخش ساخته شده است. بخش خارجی شامل پوششی است که مطابق با شکل اندام طراحی شده و می‌تواند جلوی خونریزی را گرفته، بخش مذکور را گرم نگهدارد و آن را در برابر آلودگی حفظ کند.

بخش داخلی شامل یک لایه فعال زیستی است که زخم را مرطوب و آغشته به مواد شیمیایی خاص برای ارائه آنتی‌بیوتیک و مسکن نگهداشته تا از رشد باکتری و قارچ جلوگیری شود.

این پانسمان که دو سال دیگر ارائه خواهد شد،‌ نه تنها برای سربازان، بلکه برای استفاده بر روی کشتی‌ها، زیردریایی‌ها، کارخانجات،‌ مزارع، تصادفات جاده‌ای و حملات تروریستی که دسترسی به امکانات پزشکی برای عمل جراحی محدود است، کاربرد خواهد داشت.

ژن‌های عامل اوتیسم کشف شدند

محققان دانشگاه پرینستون موفق به کشف 2500 ژن شدند که با بیماری اوتیسم در ارتباط هستند.

به گزارش ایسنا به نقل از یاهو، این ژن‌ها که احتمالا با بیماری اوتیسم در ارتباط هستند براساس نحوه عملکردشان و براساس مرتبط بودن با هر یک از بخش‌های مغز به صورت گروههای رنگی در کنار هم تشکیل شده‌اند.

بدن انسان دارای حدود 25,000 ژن است و محققان پیشتر تنها 65 ژن حامل خطر ابتلا به اوتیسم را کشف کرده بودند اما در حال حاضر محققان دانشگاه پرینستون در نیوجرسی بیش از 2500 ژن را شناسایی کرده اند که می‌تواند شرایط را برای ابتلا به اوتیسم مهیا کند.

این کشف بسیار مهم است زیرا دانشمندان را به سمت یافتن درمان های جدید و موثر برای این بیماری می‌برد.

اوتیسم یک بیماری است که شرایط را برای برخی از افراد برای برقراری ارتباط، یادگیری و معاشرت دشوار می‌سازد.

محققان با استفاده از یک برنامه کامپیوتری یادگیری ماشینی موفق به شناسایی ژنهای مرتبط با اوتیسم شدند.

این برنامه شباهت‌های بین ژن‌های مربوط به مغز و ۶۵ژن حامل خطر اوتیسم را شناسایی کرد.

آنها همچنین به بررسی ژن هایی پرداختند که با هر دو گروه مرتبط است.

این محققان اظهار کردند که روند این پژوهش مانند پیدا کردن دوستان در فیس‌بوک است.

اگر فیس بوک بخواهد به شما دوستانی را پیشنهاد کند در ابتدا باید دوستان شما را شناسایی کند و بعد کسانی را شناسایی کند که با آنها در ارتباط هستند. استراتژی این روش شناسایی ژن نیز دقیقا به همین گونه است.

این استراتژی جدید نشان می‌دهد که داشتن ژن‌هایی که هم با ژنهای مرتبط با مغز و هم به ژنهای مرتبط با اوتیسم آشنا باشند، می‌تواند خطر ابتلای فرد را به اوتیسم افزایش دهد.

محققان هنوز راه بسیار زیادی تا درمان کامل این بیماری دارند اما این تحقیقات جدید می‌تواند به درمانهایی منجر شود که به واسطه آنها بتوان این بیماری را در سنین پایین درمان کرد.

محققان با بررسی پنج کودک اوتیسمی دریافتند همه آنها دچار دچار نقص در ژن‪ SHANK3هستند. این ژن مسئول ایجاد ارتباطاتی در مغز است که در یادگیری زبان اهمیت دارند.

"توماس بورژرون" سرپرست این تحقیق گفت تحقیق موسسه پاستور نقش حیاتی این ژن در تشکیل ارتباطات عصبی در مغز را به اثبات رساند. این ژن در تمام موارد اوتیسم نقش ندارد. اما می‌تواند اختلالات ارتباطی که مهمترین موانع اجتماعی بر سر راه بسیاری از مبتلایان است را توضیح دهد.

این مطالعه بر روی پنج بیمار از سه خانواده انجام شد که به نشانگان اوتیسم یا "آسپرگر" مبتلا بودند.

نشانگان "آسپرگر" یک اختلال طیف اوتیسم است که بیشتر علایم اوتیسم را دارد، اما مشکلات ارتباطی در آن شدت کمتری دارد. بیماری "آسپرگر" از هر 200 کودک یکی را مبتلا می‌کند و پسران چهار برابر دختران به آن دچار می‌شوند.

این گروه از محققان در سال 2003 نیز به وجود نقص در ژن‪ SHANK3پی برده بودند. این ژن پروتیین‌های ضروری برای ایجاد سیناپس را تولید می‌کند. محققان متوجه درجات مختلف "حذف" در این ژن شدند.

این تحقیق با همکاری موسسه خدمات روانپزشکی اینسرم پاریس و دانشگاه گوتنبرگ سوئد انجام شده است.

اوتیسم تا قبل از سه سالگی ظاهر نمی‌شود با این حال این بیماری در 18 ‪ماهگی نیز قابل تشخیص است.

کودکان اوتیسمی سراسر عمر خود در کسب مهارتهای اجتماعی و توانایی‌های ارتباطی مشکل دارند و خانواده آنها در مراقبت از آنها ، بار سنگین مالی و عاطفی را متحمل می‌شود.

آمارها نشانگر افزایش ابتلا به این بیماری در جهان است.

براساس اعلام انجمن اوتیسم آمریکا، میزان ابتلا به اوتیسم سالیانه 10 تا 17 ‪درصد افزایش می‌یابد که افزایش آگاهی و تشخیص بیماری می‌تواند در افزایش آمار اوتیسم نقش داشته باشد.

برآوردهای مرکز کنترل بیماری در آمریکا نشان می‌دهد از هر 166 تا 500 کودک یکی به اختلالات طیف اوتیسم دچار است.

علت اوتیسم ناشناخته است. سالها مطالعه صرف شناسایی علت ژنتیکی این بیماری شده است.

ادعای برنارد ریملند پژوهشگر اوتیسم در آمریکا که علت افزایش اوتیسم را واکسن‌هایی می‌دانست که در دوران کودکی تزریق می‌شود، جنجال‌هایی را در محافل علمی مطرح کرد. این تحقیق در شماره اینترنتی نشریه "نیچر ژنتیک" منتشر شده است

زیکا

محققان برزیلی برای اولین‌بار با مطالعه بر روی 45 نوزاد متولد شده از مادران مبتلا به زیکا، عملکرد این ویروس را در بروز بیماری میکروسفالی کشف کردند.

به گزارش ایسنا و به نقل از میل آنلاین، ویروس زیکا که از راه پشه به انسان منتقل می‌شود، اثرات بسیار مخربی در جنین انسان ایجاد می‌کند، بارزترین اثر زیکا بر سیستم عصبی مرکزی جنین یا مغز وارد شده و بیماری میکروسفالی یا رشد ناقص مغز و عدم شکل‌گیری جمجمه را به همراه دارد.

محققان با عکسبرداری از سر نوزادان میکروسفالی ناشی از فعالیت ویروس زیکا دریافتند که این ویروس نه تنها در فرایند شکل‌گیری جمجمه و صفحات استخوانی سر اختلال ایجاد می‌کند، بلکه رشد طبیعی مغز را سرکوب کرده و نوزاد را به بیماری میکروسفالی شدید مبتلا می‌کند.

طیف‌ شدت میکروسفالی(از چپ اولی نوزاد با سر عادی، دومی مبتلا به میکروسفالی و سومی مبتلا به میکروسفالی شدید(

در بسیاری از موارد مبتلا به ویروس زیکا جمجمه نوزادان به طور کامل در هم ریخته شده و پوست اضافی و چین خورده توقف رشد مغز در مراحل اولیه را نشان می‌دهد.

محققان با اسکن مغز جنین مادران مبتلا به زیکا دریافتند که میزان تجمع مایع مغزی-نخاعی در بطن‌های مغز این نوزادان بسیار بیشتر از نوزادان سالم است. بنابراین می‌توان عامل اصلی بروز بیماری میکروسفالی را در ترشح بیش از حد مایع مغزی-نخاعی قلمداد کرد. چرا که در شرایط تجمع این مایع، فضا برای رشد و تکامل نورون‌های مغزی کاهش می‌یابد.

درمان استروئیدی ریه نوزادان، احتمال مشکلات چشمی بدنبال دارد

نتایج پژوهش محققان دانشگاه میشیگان نشان می‌دهد، درمان استروئیدی که برای کمک به ریه‌های کودکان زودرس مورد استفاده قرار می‌گیرد، می‌تواند خطر مشکلات چشمی آنان را افزایش دهد.

مدت مدیدی است که استفاده از کورتیکواستروئیدها برای نوزادان کم وزن نارس با تردید رو به روست، چراکه گمان‌ها مبنی بر مضرات زیاد آن وجود دارد.

به منظور انجام این پژوهش داده‌های مربوط به هزار و 500 نوزاد کم وزن (کمتر از 500 گرم در هنگام تولد) مورد بررسی قرار گرفت.

هرچند این پژوهش نمی‌تواند رابطه علت و معلولی را نشان دهد اما تا حد دلایل پزشکی می‌توان به این نتایج می‌توان اعتماد کرد. به گفته محققان شرایطی موسوم به رتینوپاتی نوزادان نارس، در کودکان درمان شده از طریق استروئید 60 درصد گزارش شد. این درصد برای کودکانی که هنوز از این دارو مصرف می‌کنند، 70 درصد عنوان شد.

هرچند خطر ابتلا به مشکلات بینایی مکن است برای این کودکان وجود نداشته باشد، اما اختلالات چشمی ممکن است در آینده برای این دسته از کودکان وجود داشته باشد. بنابراین محققان این مطالعه تاکید کرده‌اند که پزشکان باید با هوشمندی نقاط ضعف و قوت این دارو را در کنار یکدیگر بگذارند و تصمیم درستی را مبنی بر استفاده یا عدم استفاده از این دارو در نوزادان بگیرند تا مانع از بروز اختلالات چشمی در سنین پایین شوند.

این پژوهش در مجله "Journal of the American Association for Pediatric Ophthalmology and Strabismus " منتشر شده است.

تفکر مارتین هایدگر بر معماری ـ بخش اول ـ جهان، چیزها و زبان هستی  

نوشـــــــــــته ی : کریستین نوربرگ ـ شولتز

خــلـاصــــــــــــــه :تدقیق رویکرد پدیدارشناسه مارتین هایدگر بر معماری

هایدگر هیچ متنی در مورد معماری برای ما باقی نگذاشته است، با این حال معماری از مقام درخوری در فلسفه ی او برخوردار است. مفهوم هستنده ـ در ـ جهان اش به محیط انسانْ ساز اشاره دارد و زمانی که از معضلی به نام "مسکنت شاعرانه" سخن می راند، اشکارا به هنر ساختن ارجاع می دهد. بر این قوام این نوشتار به ناچار بایستی بخشی از تفسیر ما باشد بر فلسفه او. چنین تفسیری احتمالا تلاشی است برای فهم بهتر مشکلات پیچیده ی متبادر بر محیط در زمانه ی ما.

هایدگر، مهمترین مثال مقاله "سراغاز کار هنری" را از معماری عاریه می گیرد، مثالی که می تواند نقطه عظیمت متن پیش رو قرار گیــــــــــرد:

معبد تبلور حضور خداست

یک بنا، معبدی یونانی، منعکس کننده چیزی نیست. صاف و ساده در میان صخرهْ دره ای پرشکن و شکاف ایستاده است. بنا چهره خدا را در برگرفته است و می گذارد تا پوشیدگی چهره از میان تالار بازِ پرستون، در حریم و حوزه قدسی درایستد. به واسطه معبد، خدا در معبد حضور دارد. اما معبد و حریم ان در بی کرانگی ناپیدید نمی شود. معبد گرداگرد خود، رشته و سلسله نسبت هایی را سامان و وحدت می دهد که از ان ها انسان شمایل تقدیر خود را، از زایش و مرگ، شکر و شکایت، پیروزی و شکست، پایندگی و فروپاشی، نصیب می برد. گستره این نسبت های باز عبارت است از عالم این قوم تاریخی. در این عالم و از این عالم است که این قوم به خود باز می اید تا نقش خود را تمام ایفا کند.

معبد تمام چیزهایی که بر زمین یا به واسطه زمین قوام گرفته اند را اشکار ساخته و با اوج گیری متبلور می کند، نمازخانه فیلد برادرز از پیتر زمتور

بنا، ایستاده برجا، پایدار است به سنگ پی. این سیاق از پایداری، راز ان سنگ بی عقل و خام را از دل سنگ بیرون کشیده و در عین حال خود اتکایی اش را نیز تامین می کند. بنا پابرجاست و طوفان را از سر می گذراند و از همین ره گذر زور طوفان را می نمایاند. تابش و درخشش سنگ که خود جز از لطف خورشید نمی نماید، روشنی روز را به نمایش می اورد و گستردگی اسمان را و تاریکی شب را. ان تصلب افراشته، فضای پنهان در هوا را اشکار می سازد. خلل ناپذیری معبد با تلاطم مد دریا مقابل می افتد و سکوت موقرش قهر دریا را به رخ می کشد. درخت و سبزه، عقاب و گاو، مار و مور، هر یک هیئتی را می یابد که دارد و چنان نمودار می اید که هست. یونانیان این ظهور و بروز در هر چیز و همه چیز را فایسس خواندند. فایسس[= زاد و بود، طبیعتان را روشن می سازد که بر ان و در ان انسان مسکن خود را بنا می نهد. انچه این واژه ادا می کند نه انگاره توده ایست که جایی افتاده و نه تصور سیاره ایست نجومی. زمین ان جایی است که هر چه از ان رُسته، بدان بازمی گردد و مامنی است بر هرانچه ارام از دل ان می روید. در مواجه با چیزهایی که برمی ایند زمین در قامت عاملی ماوا دهنده تبیین می شود.

نمازخانه گرداورنده چهارْپوش است و زمین و اسمان را به هم می رساند، نماز خانه سنت بندیکت از زمتور

معبد، ایستاده بر جا، عالمی را می گشاید و همان عالم را دوباره به زمین بازمی گرداند. و از این ره، زمین همچون خاکِ اشنا ظاهر می شود. اما انسان ها و حیوانات، گیاهان و چیزها، هیچ گاه همچون ابژه های لایتغیر ظاهر نمی شوند و در نظر نمی ایند تا محیطی را فراخور معبدی که ان هم روزی به جمع حاضران افزوده شده است فرابنمایاند. بر این قوام ما می توانیم به هستی هر چیز نزدیکتر شویم، البته اگر به تمام شان بر قراری دیگرگون بیاندیشیم و البته این مستلزم ان است که چشم دیدن همه چیز را در قامتی دیگرگون نیز داشته باشیم. البته دیگرگون سازیِ صرف، به خودی خود، هیچ چیزی را اشکار نمی سازد و معبد، با استقرارش در انجا، در گام اول ظاهر چیزها را رقم می زند و بعد از ان، به مردمان [ان بوم] چشم اندازی از خودشان عطا می کند.

و هستی لختی رخ می دهد، اثری از کارلو اسکارپا

این قطعه به ما چه می گوید؟پیش از هر چیز باید بستری که پرسش در ان طرح می شود را در نظر اوریم. زمانی که هایدگر از معبد یاد می کند، می خواهد ماهیت کار هنری را بر ما عیان سازد، او تعمدا اثری را برای توصیف برگزیده "که نمی توان ان را در قامت یک اثر بازنمودی صورت بندی نمود". اثر هنری بازنمایانده نمی شود، بلکه پیشاروی می اید، چیزی را به منصه ظهور می رساند. هایدگر این چیز را "حقیقت"می خواند. این مثال بیش از هر چیز نشان می دهد که یک ساختمان بر قرار فهم هایدگر کار هنری است، یا باید اینگونه باشد. یک ساختمان در قامت اثر هنری "حافظ حقیقت" است. ساختن از چه و چگونهمحافظت می کند؟ نقل قول پیشْ امده، پاسخی است به هر دو پرسش، اما برای رسیدن به فهمی عمیق تر می بایستی به دیگر نوشته های هایدگر هم رجوع کنیم.

چیستی در پرسش ما سه جز را تحت شمول خود می اورد: اول: معبد تبلور حضور خداست. دوم: معبد انچه تقدیر بشر را شکل می دهد کنار هم می اورد. سوم: معبد تمام چیزهایی که بر زمین یا به واسطه ان قوام گرفته اند را اشکار می سازد: صخره، دریا، هوا، گیاهان، حیوانات و حتی نور روز و تاریکی شب را. در یک نگاه کلان، معبد" گشایش جهان است و در عین حال بازگرداندن مجدد این جهان است به [ماوایش؛] زمین" و بر این قرار حقیقت را در اثر هنری رسوخ می دهد.

هم رسش زمین و اسمان، میانْ بودگی، موسسه سالک از لویی کان

برای فهم معنای تمام این ها باید به پرسش دوم بپردازیم؛ چگونه. هایدگر چهار جا به این نکته اشاره می کند که معبد انچه را باید به انجام رساند با " قرارگرفتن در انجا" به انجام می رساند. هر سه کلمه مهم اند. معبد هرجایی واقع نمی شود، معبد انجا قرار گرفته است، "میانه ی دره ی صخره های از هم شکافته". عبارت دره ی صخره های از هم شکافته نقش تزیینی ندارد. بلکه موید این گزاره است که معابد در مکان های مشخصِ پیراسته واقع شده اند. بر قرار شئون معنایی موکد بر بنا، مکان قبض و بسط می یابد و حوزه ای قدسی از برای خدا شکل می گیرد. به بیان دیگر، ان مکان از پیش معهود حامل معنایی است مستتر که به سبب معبد اشکار می گردد. بنا چگونه تقدیر انسان را اشکار می سازد، مشخص نیست، اما انچه مشخص است انکه این روند به موازات و هم زمان با ساختن خانه ی خدا به انجام می رسد، سرنوشت انسان ها، کاملا، در گرو مکان است. تبلور زمین، نهایتا، با تعلق خاطر، توجه یا دلمشغولی در، جا ماندگاری معبد صورت خواهد بست. بنابراین زمینْ قوام یافته و به سوی اسمان اوج می گیرد و بر این ره ظاهر هر چیز را به ان اعطا می کند. هایدگر همچنین تاکید می کند که معبد به وضعیت از پیش موجودِ انجا اضافه نشده، او بر این باور است که بنا، برای اول بار، چیزها را انگونه که هستند پدیدار می سازد.

تفسیر هایدگر از معماری در قامت "در کارْ نشاندنِ حقیقت"هم نو است و هم کم و بیش گیج کننده. امروزه ما هنر را همچون بیان، بازنمود و شناخت منشا انسان و جامعه می دانیم. هایدگر، اما، بر این نکته تاکید می گذارد که "انچه باید در کار بیاید این نیست که این را انکه نمی شناسمش ساخته است، بلکه این واقعیت ساده است که کار ساخته شده است و به واسطه ان گشودگیحادث می شود." این ساخته شدن زمانی اشکار می شود که که جهان از بستگی عبور می کند تا با گشایشش به چیزها ظاهرشان را عطا کند. این گونه است که می توان نتیجه گرفت برای فهم بهتر نظریه هایدگر باید جهان و چیزها را مفاهیمی عمیقا به هم وابسته دانست.

حقیقت لختی بر ما اشکار می شود، مرکز اکستر از لویی کان

هایدگر در سراغاز کار هنری هیچ تبیین حقیقی ای از جهان ارائه نمی کند و حتی تاکید می کند که"اینجا، ماهیت جهان صرفا می تواند نمود یابد". در هستی و زمان، اما او جهان را در یک روی کردِ موجود شناختی همچون کلیت چیزها تعریف می کند و در یک روی کرد هستی شناسانه به مثابه هستی ان ها. در اصل، جهان به معنای "جایی است که بشر در ان می زیید." در نوشته های متاخرش، جهان به مثابه جا را در قامت چهارپوشیاز زمین، اسمان، میرایان و خدایان تفسیر می کند. بار دیگر، بدان سبب که به جهان در چارچوب ساختارهای کالبدی، اجتماعی یا فرهنگی اندیشیده ایم، گیج می شویم. هایدگر اما اشکارا می خواهد این امر واقع بوده را به ما یاداور شود که زندگی روزمره ما، عملا، متشکله ایست از چیزهای عینی و نه انتزاعات علمی. بر این قرار می گوید:

"زمین، بناْ حامل است، پرورش دهنده و تیمارخوار میوه هایش، پاسدار اب و درخت، گیاه و حیوان.

اسمان، خورشیدْ گذر است، مسیر چرخش ماه، عرصه درخشش ستارگان، [تبیین کننده] فصول سال، سپیده دمان و گرگ و میش روز، سکون و درخشش شب، قهر و اشتی هوا، ابرهای در حرکت و لاجوردی اسمانِ دور.

ایزدان پیام اوران اشارت گر خدای خدایانند، فارغ از تفوق نهان ایزدان، خداوند ان چنان که هست ظاهر می شود، ان چنان که او را از هر نوع قیاس با موجوداتی که حضور دارند بری می سازد.

میرایان، ابنا بشرند، از ان رو میرا می نامیمشان که می توانند بمیرند و مردن به این معناست که قادر به مردند، از ان رو که مرگ هست"    

هر کدام از این پوش ها هستی مستقل دارند، چرا که هر یک بازتابی اند از دیگری. ان ها در یک "کنشِ بازتابی" با یک دیگر گره می خورند و جهان را متشکل می سازندکنش بازتابی را می توان همچون "میانْ" گشودگی ـ جایی که چیزها انگونه که هستند ظاهر می شوند ـ فهم کرد. هایدگر در مقاله ای بر جان پیتر هـِـبـِـل عملا از ماندگاه انسان "میانِ زمین و اسمان، زندگی و مرگ، لذت و درد و کار و جهان" سخن می راند و ان را "میانْ چندگانگی" جهان می خواند. می توان نتیجه گرفت جهان هایدگر یک تمامیت عینی است، همانگونه که پیشتر در ارجاعاتی که بر معبد یونانی رفت نیز شاهدش بودیم. هایدگر به جای انکه هستی را در قامت عالم بعیدِ انگاره [های انتزاعی] بیانگارد، ان را در چارچوب ان چه در اینجا و اکنون هست، مد نظر می اورد.

بر قرار [ایده ی] تمامیتِ چیزها، باید پذیرفت جهان انباشتی صرف از اشیا نیست. زمانی که هایدگر چیز را تعینی از چهارْپوش می داند معنای اصلی چیز را به مثابه به هم رسان یا "هم آیند" احیا می کند. از همین روست که می گوید:"چیزها میرایان را با جهان مواجه می کنند"

هایدگر همچنین مثال هایی می اورد تا بر قوام ان ها ماهیت چیز را تعین بخشد. کوزه همچون پل یک چیز است و هرکدام چهارْپوش را بر سیاق خود به هم می رسانند. هر دو مثال با زمینه بحث ما مرتبط است. کوزه بخشی از ان ساز و برگی است که محیط پیرامون انسان را متشکل و از این طریق صورت می دهد در حالیکه پل بنایی است که کیفیت های جامع تری از محیط پیرامون را اشکار می سازد. هایدگر می گوید:

پل، زمین را در قامت چشم انداز پیرامون پل گرد می اورد، پل صرفا کرانه هایی را که پیش از این انجا بودند به هم نمی رساند، کرانه ها فقط زمانی در معنای کرانه بر اگاهی ما پدیدار می شوند که پل از رود می گذرد.

پل زمین را در قامت چشم انداز پیرامون پل گرد می اورد . . . پل صرفا کرانه هایی که پیش از این ان جا بودند را به هم نمی رساند. کرانه ها فقط زمانی [در معنای] کرانه [بر اگاهی ما] پدیدار می شوند که پل از روی رود بگذرد.          

پل سبب می شود مکان [در فهم عامش] به حضور اید و در عین حال عناصر [متشکله ا] ش نیز در قامت انچه هستند پدیدار شوند. واژه های زمین و چشم انداز اینجا به عنوان مفاهیم تپولوژیکال صرف به کار نرفته اند، بلکه مستفاد شده اند تا چیزهایی را نمایان سازند که پل به واسطه کیفیت گرداورندگی اش [به مکان] بخشیده. زندگی انسان بر زمین حادثمی شود و پل این امر واقع بودهرا عینیتی شهودی می بخشد. انچه هایدگر مایل است در قالب این مثال ها اشکار کند شیئیت چیزها ـ جهانی که گرد می اورنداست. این تکنیک تحلیلی در کتاب هستی و زمان "پدیدارشناسی" خوانده شد. اگرچه هایدگر، بعدتر، واژه تفکرِ یاداورندهرا برای تبیین تفکر خالصی که از الزامات اشکارساختن یک چیز در قامت یک همنهشتی است، وضع کرد. در این نوع از تفکر زبان می اید تا نقشی عمده در قامت منبع ادراک بازی کند.

راﻫﺒﺮدﻫﺎﻳﻲ ﺑﺮاي ﺗﺤﻘﻖ ﻣﻔﻬﻮم ﺷﻬﺮﻫﺎي 24 ﺳﺎﻋﺘﻪ

ﻧﻮﻳﺪ ﺳﻌﻴﺪي رﺿﻮاﻧﻲ، دﻛﺘﺮ در ﺷﻬﺮﺳﺎزي

navidsaeidirezvani@yahoo.com

ﭘﻴﺮوز ﺳﻴﻨﻲ ﭼﻲ داﻧﺸﺠﻮي ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ ارﺷﺪ ﺷﻬﺮﺳﺎزي

pirfah@yahoo.com

ﭼﻜﻴﺪه :

ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺣﺎﺿﺮ ﻣﻲ ﻛﻮﺷﺪ ﺗﺎ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻔﻬﻮم ﺷﻬﺮﻫﺎي 24 ﺳﺎﻋﺘﻪ و ﻣﻌﺮﻓﻲ اﺟﻤﺎﻟﻲ آن ﺑﻪ ارﺗﺒﺎط آن ﺑﺎ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻫﻤﻪ ﺟﺎﻧﺒﻪ ﺷﻬﺮي و ﭘﻮﻳﺎ و ﭘﺮﺗﺤﺮك ﻛﺮدن ﻣﺤﻴﻄﻬﺎي ﺷﻬﺮي اﺷﺎره ﻧﻤﺎﻳﺪ و ﺑﺎ ﻋﻨﺎﻳﺖ ﺑﻪ ﻓﺮﺻﺖ ﺣﺎﺻﻞ از ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ زﻣﺎن ﺷﺐ و ﻟﺰوم ﺗﻮﺟﻪ وﻳﮋه د رﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي و ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺷﻬﺮي ﺑﻪ اﻳﻦ زﻣﺎن د ر ﻛﻨﺎر ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ زﻣﺎﻧﻬﺎي دﻳﮕﺮ (ﻣﻨﺎﺳﺒﺘﻬﺎي ﺧﺎص ، ﻓﺼﻠﻬﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ و ...)ﺑﻪ اراﺋﻪ راﻫﺒﺮدﻫﺎي ﻛﻠﻴﺪي در ﺟﻬﺖ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي اﻗﺘﺼﺎدي ﺷﺒﺎﻧﻪ ﻣﻲ ﭘﺮدازد . در ﭘﺎﻳﺎن ﻫﻢ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻫﻤﻴﺖ راﺑﻄﻪ اﻣﻨﻴﺖ ، زﻣﺎن ﺷﺐ و ﭘﻮﻳﺎﻳﻲ و ﺳﺮزﻧﺪﮔﻲ ﻣﺤﻴﻂ ﺷﻬﺮي ﺑﻪ راﻫﻜﺎرﻫﺎﻳﻲ ﺑﺮاي ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﺮاﻛﺰ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻲ اﻣﻦ در زﻣﺎن ﺷﺐ اﺷﺎره ﺷﺪه اﺳﺖ . اﻳﻦ ﻧﻮﺷﺘﺎر ﺑﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻮردي ﺧﺎص اﺷﺎره ﻧﻜﺮده اﺳﺖ و ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﺎزﮔﻲ اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع در اﻛﺜﺮ ﺷﻬﺮﻫﺎي ﻣﺎ ﺳﻌﻲ ﺷﺪه ﺗﺎ ﺑﺎ ﻣﻌﺮﻓﻲ اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ و اراﺋﻪ راﻫﺒﺮدﻫﺎﻳﻲ در ﺑﺎب ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي زﻣﺎن ﺷﺐ ﺑﺎﺑﻲ را درﺗﻮﺟﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺷﻬﺮي ﺑﻪ اﻫﻤﻴﺖ ﻣﻮﺿﻮع و ﻟﺰوم اﺳﺘﻔﺎده از اﻳﻦ ﻓﺮﺻﺖ ( زﻣﺎن ﺷﺐ ) در ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻫﻤﻪ ﺟﺎﻧﺒﻪ ﺷﻬﺮ ﺑﺎز ﻧﻤﺎﻳﺪ .

ﻟﻐﺎت ﻛﻠﻴﺪي :ﺷﻬﺮ 24 ﺳﺎﻋﺘﻪ ، اﻗﺘﺼﺎد ﺷﺒﺎﻧﻪ ، ﻣﺮاﻛﺰ ﺷﻬﺮي ، ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي ﺷﻬﺮي

ﻣﻘﺪﻣﻪ

از ﻗﺮن ﻧﻮزدﻫﻢ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ و در ﭘﻲ ﻧﻈﻢ ﻧﺎﺷﻲ از اﻧﻘﻼب ﺻﻨﻌﺘﻲ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺑﻌﺪي آن ﻳﻚ ﺳﺎزﻣﺎن ﻳﺎﻓﺘﮕﻲ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺑﺮ ﮔﺮد زﻣﺎن ﻛﺎر ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺖ و ﻛﻢ ﻛﻢ ﺗﻤﺎم رﻓﺘﺎرﻫﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ را ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻗﺮار داد و ﺗﺎ اﻣﺮوز اداﻣﻪ ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ در ﺷﻬﺮﻫﺎي اﻣﺮوز ﺑﺨﺶ اﺻﻠﻲ ﺧﺪﻣﺎت اوﻗﺎت ﻓﺮاﻏﺖ و ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻧﻈﻢ زﻣﺎﻧﻲ ﺗﺮﺳﻴﻢ ﺷﺪه ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ ﺳﺎﻋﺖ ﻛﺎري اﻧﺠﺎم ﻣﻲ ﮔﻴﺮد زﻳﺮا اﻛﺜﺮﻳﺖ ﻣﺮدم ﺣﻘﻮق ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ و ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ، ﻧﺎﭼﺎر ﺑﻪ ﻃﺒﻌﻴﺖ از زﻣﺎﻧﻬﺎ ي ﺣﺎﺷﻴﻪ اي ﻛﺎر ﻣﺜﻞ ﻏﺮوب ﻫﺎ ، آﺧﺮ ﻫﻔﺘﻪ و ﺗﻌﻄﻴﻼت رﺳﻤﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻓﻜﻮﻫﻲ ﻧﺎﺻﺮ 1383 اﻳﻦ زﻣﺎن ﺑﻨﺪي رﻓﺘﺎري ، اﺧﺘﻼل ﻫﺎي ﻛﺎرﻛﺮدي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ زﻳﺎدي اﻳﺠﺎد ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ در زﻣﻴﻨﻪ ﻫﺎﻳﻲ ﭼﻮن ﺗﺤﺮك ﺷﻬﺮي راه ﺑﻨﺪان ﻫﺎ ﺳﺮﮔﺮﻣﻲ ﻫﺎ اﻧﺒﺎﺷﺖ و ازدﺣﺎم در ﺑﺮﺧﻲ زﻣﺎن ﻫﺎ ، دوره ﻫﺎ ، آﺧﺮ ﻫﻔﺘﻪ ﻫﺎ و ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻫﺎ ي ﻧﺎﺷﻲ از آﻧﻬﺎ و ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﻠﻲ در زﻧﺪﮔﻲ روزﻣﺮه اﻓﺰاﻳﺶ زﻣﺎن اﻧﺘﻈﺎر در ﺻﻒ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ   دﻳﺪه ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ اﻳﻦ اﻣﺮ ﺳﺒﺐ ﭘﺪﻳﺪ آﻣﺪن اﺣﺴﺎس ﮔﺴﺘﺮده اي ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﻣﺮدم اﻣﺮوز دارﻧﺪ : اﺣﺴﺎس ﻛﻤﺒﻮد وﻗﺖ ، و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ اﻧﮕﻴﺰه ﺑﺰرﮔﻲ را ﺑﺮاي ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺑﺮ ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎي زﻣﺎﻧﻲ ﺑﻮﺟﻮد ﻣﻲ آورد . اﻳﻦ اﻣﺮ اﻫﻤﻴﺖ زﻣﺎن ﻏﺮوب وﺷﺐ را ﺑﻌﻨﻮان زﻣﺎﻧﻲ ﺑﺮاي ﻓﺮاﻏﺖ و ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ و ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﺪ در ﺧﻼل ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ زﻣﺎن ﺑﺮاي ﮔﺬران اوﻗﺎت ﻓﺮاﻏﺖ و ﺳﺎﻳﺮ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ﻏﻴﺮ از ﻛﺎر ، ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﺷﻬﺮ 24 ﺳﺎﻋﺘﻪ و اﻗﺘﺼﺎد ﺷﺒﺎﻧﻪ ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺖ اﻳﻦ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻣﻲ ﻛﻮﺷﺪ ﺗﺎ ﺑﺎ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺷﻬﺮ 24 ﺳﺎﻋﺘﻪ و اﻳﻨﻜﻪ ﭼﻪ ﻫﺪﻓﻲ را دﻧﺒﺎل ﻣﻴﻜﻨﺪ ، راﻫﺒﺮدﻫﺎﻳﻲ را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﻟﮕﻮﻳﻲ ﻛﻠﻲ در ﺟﻬﺖ ﻧﻴﻞ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻫﺪف در اﺧﺘﻴﺎر ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺷﻬﺮي ﺷﻬﺮﻫﺎي ﻛﺸﻮرﻣﺎن ﻗﺮار دﻫﺪ.

1- ﻣﻔﻬﻮم ﺷﻬﺮ 24 ﺳﺎﻋﺘﻪ ﭼﻴﺴﺖ ؟

ﻋﺒﺎرت ﺷﻬﺮ 24 ﺳﺎﻋﺘﻪ ﺷﻬﺮي ﻛﻪ ﻫﺮﮔﺰ ﺧﻮاب ﻧﺪارد   اوﻟﻴﻦ ﺑﺎر در دﻫﻪ 1920 ﺑﺮاي ﺷﻬﺮ ﻧﻴﻮﻳﻮرك ﺑﻜﺎر رﻓﺖ اﻳﻦ واژه ﺗﺼﻮﻳﺮي ذﻫﻨﻲ از ﻣﻜﺎﻧﻲ ﻓﺮﻳﺒﻨﺪه و ﭘﺮ ﺟﻨﺐ و ﺟﻮش را ﻛﻪ ﻫﻤﻮاره اﺗﻔﺎﻗﻲ در ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻬﺎﻳﺶ در ﺣﺎل وﻗﻮع اﺳﺖ ﺑﻮﻳﮋه در زﻣﺎن ﺷﺐ ﻛﻪ اﻣﻜﺎن ﺗﻬﻴﻴﺞ و ﺧﻄﺮ زﻳﺎدﺗﺮ اﺳﺖ ﻣﺠﺴﻢ ﻣﻲ ﻛﺮد در اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن اﻳﻦ اﺻﻄﻼح ﺑﺮاي اوﻟﻴﻦ ﺑﺎر در ﺳﺎل 1993 درﻣﻮﺿﻮع ﻛﻨﻔﺮاﻧﺲ ﺑﺴﻮي ﺷﻬﺮ 24 ﺳﺎﻋﺘﻪ ﻣﻄﺮح ﺷﺪ ﻛﻪ در ﻣﻨﭽﺴﺘﺮ ﺑﺮﮔﺰار ﮔﺮدﻳﺪ و ﻧﮕﺎه ﻣﻮﺷﻜﺎﻓﺎﻧﻪ اي ﺑﻪ راﻫﺒﺮدﻫﺎي اﺣﻴﺎء و ﻣﻨﻈﻢ ﻛﺮدن ﻣﺮاﻛﺰ ﺷﻬﺮي در زﻣﺎن ﺷﺐ 1 و ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻧﺎﺳﺎزﮔﺎرﻳﻬﺎي ذاﺗﻲ ﺑﻴﻦ آﻧﻬﺎ داﺷﺖ.

اﮔﺮ ﭼﻪ در ﻧﮕﺎه اول واژه ﺷﻬﺮ 24 ﺳﺎﻋﺘﻪ وﺟﻮد ﺗﻤﺎم ﺧﺪﻣﺎت و ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ﺷﻬﺮي د رﺗﻤﺎم ﺳﺎﻋﺎت ﺷﺒﺎﻧﻪ روز را ﺗﺪاﻋﻲ ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ اﻣﺎ اﻳﻦ اﺻﻄﻼح در واﻗﻊ در اﺛﺮ رﺷﺪ ﺻﻨﻌﺖ ﺳﺮﮔﺮﻣﻴﻬﺎي آﺧﺮ ﺷﺐ ﻛﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺮوز ﻣﺸﻜﻼت زﻳﺎدي در ﺑﺴﻴﺎري از ﺷﻬﺮﻫﺎي اروﭘﺎﻳﻲ و ﺑﻮﻳﮋه اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن ﺷﺪ و ﻓﺸﺎر زﻳﺎدي ﺑﺮ ﻗﻠﻤﺮو ﻋﻤﻮﻣﻲ و ﺧﺪﻣﺎت ﺷﻬﺮي ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ ﻋﻤﻮﻣﻲ و ﻣﺮاﻗﺒﺘﻬﺎي اﻣﻨﻴﺘﻲ وارد آورد ، ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺖ. در واﻗﻊ اﻳﻦ ﻋﺒﺎرت ﺑﺎ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي اﻗﺘﺼﺎدي ﺷﺒﺎﻧﻪ 2 ارﺗﺒﺎط ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ دارد و ﺷﻌﺎر ﺟﺬاﺑﻲ ﺑﺮاي روﻧﻖ ﻫﺮ ﭼﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ اﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ اﺳﺖ و ﻫﺪف ﻳﻚ ﺷﻬﺮ را ﺑﺮاي ﻣﻌﺮﻓﻲ ﺧﻮد ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﻣﻜﺎن ﻗﺎﺑﻞ زﻧﺪﮔﻲ از ﻃﺮﻳﻖ ﮔﺴﺘﺮش ﺗﻔﺮﻳﺢ وﺳﺮﮔﺮﻣﻲ ، ﺧﺮﻳﺪ و ﺳﺎﻳﺮ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي اوﻗﺎت ﻓﺮاﻏﺖ در ﺳﺎﻋﺎت ﺑﻴﺸﺘﺮي از ﺷﺒﺎﻧﻪ روز ﺑﻴﺎن ﻣﻲ دارد

2- ﺗﻬﺪﻳﺪﻫﺎ– فرصتها

اﻗﺘﺼﺎد ﺷﺒﺎﻧﻪ ﻳﻚ ﻧﻤﻮد ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ از ارﺗﺒﺎط ﭘﻴﭽﻴﺪه ، ﭘﻮﻳﺎ و ﻓﺰاﻳﻨﺪه اي اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻴﻦ اﺟﺰا اﻗﺘﺼﺎد ، ﺟﺎﻣﻌﻪ و ﻓﺮﻫﻨﮓ وﺟﻮد دارد.” 3*از ﺧﻼل اﻳﻦ ارﺗﺒﺎط ﻫﻢ ﻓﻮاﻳﺪي ﺣﺎﺻﻞ ﻣﻲ ﺷﻮد و ﻫﻢ اﻣﻜﺎن ﺿﺮرﻫﺎﻳﻲ وﺟﻮد دارد ﻛﻪ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺷﺮاﻳﻂ و ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ و ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ راﺑﻄﻪ ﻣﻴﺘﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻓﺮﺻﺘﻬﺎ و ﺗﻬﺪﻳﺪﻫﺎﻳﻲ در ﻛﻨﺎر ﻳﺎ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺷﻬﺮي ﻗﺮار ﮔﻴﺮﻧﺪ از ﺟﻤﻠﻪ ﻓﻮاﻳﺪ اﻳﻦ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ ﻣﻲ ﺗﻮان ﺑﻪ ﻧﻜﺎت زﻳﺮ اﺷﺎره ﻛﺮد:

1- اﻓﺰاﻳﺶ ﺳﺮزﻧﺪﮔﻲ و ﻧﺸﺎط در ﺑﺴﻴﺎري از ﻣﺮدم و اﻓﺰاﻳﺶ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ در ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻬﺎ

2- ﻛﻤﻚ ﺑﻪ اﺣﻴﺎء ﻣﻜﺎﻧﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ اﺣﺘﻴﺎج ﺑﻪ اﺣﻴﺎء و ﺑﺎززﻧﺪه ﺳﺎزي دارﻧﺪ و ﺟﺬاب ﺗﺮ و ﻗﺎﺑﻞ زﻧﺪﮔﻲ ﺗﺮ ﻛﺮدن اﻳﻦ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺑﺮاي ﺳﺎﻛﻨﻴﻦ و ﺑﺎزدﻳﺪ ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن

3- ﻛﻤﻚ ﺑﻪ رﺷﺪ اﻗﺘﺼﺎد ﺷﻬﺮي و ﻣﺤﻠﻲ از ﻃﺮﻳﻖ ﺧﻠﻖ ﻓﺮﺻﺘﻬﺎي ﺗﺠﺎري و ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺷﻐﻞ

4- ﻛﻤﻚ ﺑﻪ ارﺗﻘﺎء ﻛﻴﻔﻴﺖ رواﺑﻂ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺷﻬﺮ

اﺳﺎﺳﺎ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﺳﺮوﻛﺎر داﺷﺘﻦ اﻳﻦ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ ﺑﺎ زﻣﺎن ﺷﺐ و ﺷﺮاﻳﻂ ﺧﺎص ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ﺗﻔﺮﻳﺤﻲ و ﺳﺮﮔﺮﻣﻲ و اوﻗﺎت ﻓﺮاﻏﺖ ﻣﺸﻜﻼﺗﻲ ﺑﻪ ﻗﺮار زﻳﺮ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﭘﻴﺶ رو ﺑﺎﺷﺪ:

1- رﻓﺘﺎرﻫﺎي ﭘﺮ ﺳﺮوﺻﺪا در ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻬﺎي ﻧﺰدﻳﻚ ﻣﺮاﻛﺰ ﺗﺠﻤﻊ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ﺷﺒﺎﻧﻪ ﺑﻮﻳﮋه ﺑﻌﺪ از ﺗﻌﻄﻴﻠﻲ اﻳﻦ اﻣﺎﻛﻦ ﻛﻪ ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ ﺳﺒﺐ آزار ﺟﺪي ﺳﺎﻛﻨﻴﻦ ﻣﺤﻠﻲ ﮔﺮدد.

2- رﻓﺘﺎرﻫﺎي ﺿﺪ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ آﺷﻐﺎل رﻳﺨﺘﻦ در ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻬﺎ و ﺗﺨﺮﻳﺐ وﺳﺎﺋﻞ و اﺣﻴﺎﻧﺎ ﺧﺸﻮﻧﺖ ﻛﻪ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻧﺎﺧﻮﺷﺎﻳﻨﺪ و ﺗﺮﺳﺎﻧﻨﺪه اﺳﺖ ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺻﺮف ﻫﺰﻳﻨﻪ و ﻛﺎر زﻳﺎد ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ آﻧﻬﺎ ﻣﻲ ﺷﻮد.

3- ﺑﺮوز ﺟﺮم و ﺑﺰه ﻣﺎﻧﻨﺪ ﭘﺨﺶ ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر و ﺳﺮﻗﺖ .

ﻣﺎداﻣﻴﻜﻪ اﻗﻠﻴﺖ اﻧﺪﻛﻲ از اﻓﺮاد ﻋﻴﺎش و ﺑﻲ ﻣﻼﺣﻈﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺮوز ﻣﺸﻜﻼﺗﻲ ﺷﻮﻧﺪ ، ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺧﻄﺮ ﺑﺮوز ﺣﺎدﺛﻪ در ﻣﻜﺎﻧﻬﺎي ﺗﻤﺮﻛﺰ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ﺷﺒﺎﻧﻪ ﺑﻮﻳﮋه اﮔﺮ اﻳﻦ ﻣﺤﻠﻬﺎ ﻧﺰدﻳﻚ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻋﻤﺪه ﺳﻜﻮﻧﺘﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ وﺟﻮد دارد.

1- ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺖ ﻛﻪ ﻣﻨﻈﻮر از زﻣﺎن ﺷﺐ ، ﺻﺮﻓﺎ ﺳﺎﻋﺎت اﻧﺘﻬﺎﻳﻲ و دﻳﺮ وﻗﺖ ﺷﺐ ﻧﻴﺴﺖ ﺑﻠﻜﻪ ﻏﺮوب و ﺳﺎﻋﺎت اوﻟﻴﻪ ﺷﺐ را ﻫﻢ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻲ ﮔﺮدد ﻣﺜﻼ ﺳﺎﻋﺖ 5 ﺑﻌﺪ از ﻇﻬﺮ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ.

2. Evening and night – time economy

3. Lovatt and connor . 1995.

ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ، ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻫﺎي اﺿﺎﻓﻲ ﺷﺎﻣﻞ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻫﺎي ﺣﻔﻆ ﻧﻈﻢ و آراﻣﺶ ، ﺧﺪﻣﺎت رﺳﺎﻧﻲ و ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﻣﺮاﻛﺰ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻲ ﺷﺒﺎﻧﻪ و ﻓﺮاﻫﻢ ﻛﺮدن ﺧﺪﻣﺎت وﻳﮋه اي ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺣﻤﻞ وﻧﻘﻞ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻫﻢ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻧﺎدﻳﺪه ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد

3- ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي اﻗﺘﺼﺎدي ﺷﺒﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﻣﺜﺎﺑﻪ ﻳﻚ ﻓﺮﺻﺖ

دو روش ﺑﺮاي ﻣﻮاﺟﻬﻪ ﺑﺎ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ﺷﺒﺎﻧﻪ و ارزﻳﺎﺑﻲ اﺛﺮات آن وﺟﻮد دارد ﻳﻜﻲ اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺎ دﻳﺪ ﻣﻼﻳﻤﻲ ﺻﺮﻓﺎ ﺑﻪ ﺟﻨﺒﻪ ﻫﺎي ﺳﻮدﻣﻨﺪ ﺗﻮﺳﻌﻪ آن ﺗﻮﺟﻪ ﻧﻤﺎﻳﻴﻢ و ﻳﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺎ ﺑﺮﺧﻮردي اﻧﻔﻌﺎﻟﻲ و ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﻬﺪﻳﺪﻫﺎي آن ﺑﻪ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺑﺎ آن ﺑﭙﺮدازﻳﻢ راه ﺳﻮﻣﻲ ﻫﻢ ﻫﺴﺖ آﻧﻬﻢ اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺎ ارزﻳﺎﺑﻲ ﺗﻮان ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ ، اﻗﺘﺼﺎدي ، اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ، ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺷﻬﺮﻫﺎ و ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻧﻘﺎط ﻗﻮت وﺿﻌﻒ ﺑﺎ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي ﻣﻨﺎﺳﺐ در ﺟﻬﺖ ﮔﺴﺘﺮش ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي اﻗﺘﺼﺎدي ﺷﺒﺎﻧﻪ ﻓﺮﺻﺖ ﻣﻐﺘﻨﻤﻲ را ﺑﺮاي ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺷﻬﺮي ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﭘﻮﻳﺎﻳﻲ و ﻃﺮاوت ﻣﺤﻴﻂ ﺷﻬﺮي و رﺷﺪ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ و اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ و اﻗﺘﺼﺎدي ﺷﻬﺮﻫﺎ اﻳﺠﺎد ﻛﺮد . ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﺮاﻛﺰ ﺷﻬﺮي ﻣﻮﻓﻖ ﻧﻪ ﻓﻘﻂ ﻃﻴﻔﻲ از ﻣﺴﻜﻮﻧﻲ ، ﺗﺠﺎري از ﺟﻤﻠﻪ ﺗﻔﺮﻳﺤﻲ و ﺧﺮده ﻓﺮوﺷﻲ را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ﺑﻠﻜﻪ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻫﺎي ﻣﺤﻠﻲ و ﻫﻨﺮﻫﺎي ﭘﺮ ﺑﺎر را ﭘﺮورش ﻣﻲ دﻫﻨﺪ . ﺑﻌﻼوه ﻣﻜﺎﻧﻬﺎﻳﻲ ﺑﺮاي ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ د ر24 ﺳﺎﻋﺖ ﺷﺒﺎﻧﻪ روز ، 7 روز ﻫﻔﺘﻪ و 12 ﻣﺎه ﺳﺎل ﻫﺴﺘﻨﺪ اﻳﻦ اﻳﺪه ﺷﻬﺮ 24 ﺳﺎﻋﺘﻪ ﺣﻘﻴﻘﺘﺎ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻨﺎﻓﻊ اﻗﺘﺼﺎدي ﺑﺴﻴﺎري ﮔﺮدﻳﺪه اﺳﺖ و در ﻣﺮﻛﺰ ﺗﻔﻜﺮ ﺟﺎري ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺣﻮزه ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺷﻬﺮي ﺟﺎي دارد . 1

4- راﻫﺒﺮدﻫﺎي ﻛﻠﻴﺪي

اﺻﻮﻻ ﺑﻪ واﺳﻄﻪ ﭘﻴﭽﻴﺪﮔﻲ ﻣﻔﻬﻮم ﺷﻬﺮ و زﻧﺪﮔﻲ ﺷﻬﺮي و ﺗﻔﺎوت ﻓﺮﻫﻨﮕﻬﺎ ، ﻫﻨﺠﺎرﻫﺎ و آداب و رﺳﻮم و ﺷﻴﻮه ﻫﺎي ﻣﺪﻳﺮﻳﺘﻲ ﻣﺘﻔﺎوت در ﺷﻬﺮﻫﺎي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ، ﻧﻤﻲ ﺗﻮان ﻧﺴﺨﻪ واﺣﺪي ﺑﺮاي ﮔﺴﺘﺮش و اﺳﺘﻔﺎده ﻫﺮ ﭼﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ و ﻣﻔﻴﺪ ﺗﺮ از ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي زﻣﺎن ﺷﺐ در راﺳﺘﺎي ﻧﺰدﻳﻚ ﺷﺪن ﺑﻪ ﻣﻔﻬﻮم ﺷﻬﺮ 24 ﺳﺎﻋﺘﻪ ﭘﻴﭽﻴﺪ در اﻳﻦ ﺑﻴﻦ ﻣﻲ ﺗﻮان ﺑﻪ راﻫﺒﺮدﻫﺎي ﻛﻠﻴﺪي اﺷﺎره ﻛﺮد ﻛﻪ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺷﻬﺮي ازﺟﻤﻠﻪ در ﻛﺸﻮر ﺧﻮدﻣﺎن ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ و در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺷﺮاﻳﻂ ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ ، اﻗﺘﺼﺎدي ، ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ و اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺧﺎص ﻫﺮ ﺷﻬﺮ ﮔﺎﻣﻬﺎي ﻣﻮﺛﺮي در ﺟﻬﺖ ﮔﺴﺘﺮش ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ﺷﺒﺎﻧﻪ وﻧﺰدﻳﻚ ﺷﺪن ﺑﻪ ﻣﻔﻬﻮم ﺷﻬﺮﻫﺎي 24 ﺳﺎﻋﺘﻪ ﺑﺮدارد

4-1 ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻳﻚ ﭼﺸﻢ اﻧﺪاز ﻣﺜﺒﺖ ﺑﺮاي زﻣﺎن ﺷﺐ

ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺷﻬﺮي ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻮاﻓﻖ ﮔﺴﺘﺮش ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ در ﻣﻜﺎﻧﻬﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻏﻴﺮ از زﻣﺎﻧﻬﺎي ﻛﺎري ﻣﺘﺪاول ﺑﺎﺷﺪ و ﻳﻚ ﭼﺸﻢ اﻧﺪاز ﻣﺜﺒﺖ و ﺧﻮش ﺑﻴﻨﺎﻧﻪ ﺑﺮاي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي زﻣﺎن ﺷﺐ ﺑﺎ ﻫﻤﮕﺮاﻳﻲ ﻧﻈﺮات ﻫﻤﻪ ﮔﺮوﻫﺎي ذﻳﻨﻔﻊ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻧﻤﺎﻳﺪ و از ﻛﻤﻜﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺎﻋﺚ رﺷﺪ ﺻﻨﻌﺖ ﮔﺬران اوﻗﺎت ﻓﺮاﻏﺖ در ﺷﺐ ﻣﻲ ﺷﻮد ﺑﺎ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺗﻤﺎم ﻣﺸﻜﻼﺗﻲ ﻛﻪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ، اﺳﺘﻘﺒﺎل ﻛﻨﺪ ﺑﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ﺷﺒﺎﻧﻪ در ﭼﺸﻢ اﻧﺪاز ، راﻫﺒﺮدﻫﺎ و ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﺟﺰء ﻣﻬﻢ و رﺷﺪ دﻫﻨﺪه ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺷﻬﺮﻫﺎ ﻧﮕﺎه ﺷﻮد.

اﻳﻦ ﭼﺸﻢ اﻧﺪاز ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺗﻮﺳﻌﻪ و ﺗﺮﻗﻲ ﺷﻬﺮ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﻣﻜﺎن اﻣﻦ ، ﺟﺬاب و ﭘﺮ ﻃﺮاوت و ﻧﺸﺎط از ﻃﺮﻳﻖ ﻋﺮﺿﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ﻣﺘﻨﻮع ﺷﺐ ﻫﻨﮕﺎم و ﻏﺮوب ﺑﺎﺷﺪ.

در اﻳﻦ ﺑﻴﻦ آرﻣﺎﻧﻬﺎي ﻛﻠﻴﺪي را ﻣﻲ ﺗﻮان ﺑﺮﺷﻤﺮد ﻛﻪ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﭘﺸﺘﻴﺒﺎن ﭼﺸﻢ اﻧﺪاز ﺑﺎﺷﻨﺪ:

1- ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻳﻚ اﻗﺘﺼﺎد ﻣﺘﻨﻮع ﺷﺒﺎﻧﻪ و ﺳﺮ ﺷﺐ ﻛﻪ ﺳﺎﻛﻨﻴﻦ و ﺑﺎزدﻳﺪﻛﻨﻨﺪﮔﺎن را ﺟﺬب ﻛﻨﺪ

2- اﻓﺰاﻳﺶ ﺗﻌﺪاد ﻫﺘﻠﻬﺎ ، ﻛﺎﻓﻪ ﻫﺎ ، رﺳﺘﻮراﻧﻬﺎ ، ﻣﻮزه ﻫﺎ ، ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ﻫﺎ ، ﮔﺎﻟﺮي ﻫﺎ و ﺳﺎﻳﺮ اﻣﺎﻛﻦ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ و ﮔﺬران اوﻗﺎت ﻓﺮاﻏﺖ در ﻣﺮاﻛﺰ ﺷﻬﺮي

3- اﻓﺰاﻳﺶ ﺗﻌﺪاد اﻓﺮادي ﻛﻪ ﺑﻌﺪ از ﺳﺎﻋﺖ 5 ﺑﻌﺪ از ﻇﻬﺮ از ﻣﺮاﻛﺰ ﺷﻬﺮي ﺑﺎزدﻳﺪ و اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ .

4- آﻣﺎده ﻛﺮدن ﺗﺴﻬﻴﻼت ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ ﻣﺜﻞ ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ از اﻳﻦ ﻣﺮاﻛﺰ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ

5- اﻣﻦ ﺗﺮ ﻛﺮدن ﻣﺮاﻛﺰ ﺷﻬﺮي و اﻓﺰاﻳﺶ دﻋﻮت ﻛﻨﻨﺪﮔﻲ اﻳﻦ ﻣﺮاﻛﺰ ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ ﻛﺎﻫﺶ رﻓﺘﺎرﻫﺎي ﺿﺪ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ و ﻛﺎﻫﺶ ﺗﺮس از وﻗﻮع ﺟﺮم و ﺑﺮوز ﺧﻄﺮ

4-2   ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻣﺮاﻛﺰ ﻣﻮﺟﻮد ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻲ در ﺷﺐ

ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ دﻗﻴﻖ و ﺻﺤﻴﺢ و ﻫﻤﻪ ﺟﺎﻧﺒﻪ ﻣﺮاﻛﺰ ﻋﻤﺪه ﻓﻌﺎل ﺷﺐ ﻫﻨﮕﺎم و ﻏﺮوب در ﺷﻬﺮ اﻋﻢ از ﻣﻜﺎن ، ﻧﻮع ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ ، ﺳﺎﻋﺎت اوج ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ، ﻧﻘﺎط ﻗﻮت ، ﺿﻌﻔﻬﺎ و ﻛﻤﺒﻮدﻫﺎي اﻳﻦ ﻣﺮاﻛﺰ و از اﻫﻤﻴﺖ ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺎﻻﻳﻲ در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي و ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻣﻨﺎﺳﺐ زﻣﺎن ﺷﺐ ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ

4-3 ﻛﻤﻚ ﺑﻪ ﺣﻞ ﻧﺎﺑﺴﺎﻣﺎﻧﻴﻬﺎ و ﺗﻨﺎﻗﻀﺎت ﻣﻮﺟﻮد در اﻳﻦ ﻣﺮاﻛﺰ

4-4 ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﺗﺮ ﻛﺮدن ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎي ﻣﺪﻳﺮﻳﺘﻲ ، ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي و ﺻﺪور ﻣﺠﻮز ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻲ

ﻫﻤﻜﺎري ﻧﻬﺎدﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺷﻬﺮداري ، ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ اﻣﺎﻛﻦ ، ﻧﻴﺮوﻫﺎي اﻣﻨﻴﺘﻲ ، ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎي ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ و ﮔﺮدﺷﮕﺮي و اﺻﻨﺎف و ﭼﻪ در ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻗﻮاﻧﻴﻦ و ﺿﻮاﺑﻂ ﻣﺮﺑﻮط و ﭼﻪ در ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎي ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي ﺷﻬﺮي و ﺻﺪور ﻣﺠﻮزﻫﺎي ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻲ ﺑﻮﻳﮋه در زﻣﺎن ﺷﺐ ﺑﺴﻴﺎر ﺿﺮوري و ﻣﻐﺘﻨﻢ اﺳﺖ

4-5 ﻃﺮح راﻫﺒﺮدي ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺷﻬﺮ ﺟﻬﺖ ﻛﺎﺳﺘﻦ از ﻧﺎﺳﺎزﮔﺎري و ﺗﻨﺶ ﺑﻴﻦ ﻛﺎرﺑﺮﻳﻬﺎي ﻣﺨﺘﻠﻂ

در ﺳﺎﻟﻬﺎي اﺧﻴﺮ ﻛﻪ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻛﺎرﺑﺮي ﻣﺨﺘﻠﻂ ﺑﻮﻳﮋه در ﻣﺮﻛﺰ ﺷﻬﺮﻫﺎ ﺗﺸﻮﻳﻖ و ﺗﺮوﻳﺞ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻻزﻣﺴﺖ ﺗﺎ ﺑﺎ ﻛﻤﻚ ﻃﺮح راﻫﺒﺮدي ﺗﻮﺳﻌﻪ از ﻫﻢ ﺟﻮاري ﻛﺎرﺑﺮﻳﻬﺎ ي ﻧﺎﺳﺎزﮔﺎر در ﻛﻨﺎر ﻫﻢ ﻛﺎرﺑﺮﻳﻬﺎي ﺗﻔﺮﻳﺤﻲ ، ﻓﺮاﻏﺘﻲ و ﭘﺮ ﺳﺮوﺻﺪا در ﻛﻨﺎر ﻣﺴﻜﻮﻧﻲ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﺑﻪ ﻋﻤﻞ آﻳﺪ

4-6 ﺗﺸﻮﻳﻖ ﮔﺴﺘﺮش ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ﺷﺒﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﺳﺎﻳﺮ ﻣﻜﺎﻧﻬﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺷﻬﺮ

ﺑﺎ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻣﻜﺎﻧﻬﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺷﺒﺎﻧﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺟﺪﻳﺪي ﺑﺮاي ﺗﻤﺮﻛﺰ اﻳﻦ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺷﻮﻧﺪ ﺗﺎ ﻓﺸﺎر از ﻳﻚ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺧﺎص ﺑﺮداﺷﺘﻪ ﺷﻮد ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻋﻮاﻣﻞ ﺟﺬاب ﺗﺮ ﻛﺮدن ﻳﻚ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﺮاي ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ﺷﺒﺎﻧﻪ و ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎﻳﻲ ﺑﺮاي اﻳﻨﻜﻪ ﻳﻚ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮاي اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎﺷﺪ ﻳﺎ ﺧﻴﺮ، در اﻳﻦ ﻣﻮرد ﺑﺴﻴﺎر ﺣﺎﺋﺰ اﻫﻤﻴﺖ اﺳﺖ

4-7 ﺗﺸﻮﻳﻖ اﻳﺠﺎد ﺗﻨﻮع د ر ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي اﻗﺘﺼﺎدي ﺷﺒﺎﻧﻪ و ﺳﺮﺷﺐ ﺑﻪ ﻧﺤﻮي ﻛﻪ ﻣﺨﺘﺺ ﮔﺮوﻫﻬﺎي ﺧﺎﺻﻲ از ﻣﺮدم ﻧﺒﺎﺷﺪ

وﺟﻮد اﻧﻮاع ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ ﻃﻴﻒ وﺳﻴﻌﺘﺮي از ﻣﺮدم را ﺟﻬﺖ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺮاﻛﺰ ﺷﻬﺮي ﺷﺒﺎﻧﻪ ﺗﺸﻮﻳﻖ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ و ﻛﻤﻚ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﺗﺎ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻲ را ﻛﻪ از آن ﻟﺬت ﻣﻲ ﺑﺮﻧﺪ ، ﺑﻴﺎﺑﻨﺪ

4-8 ﺑﻬﺒﻮد ﺣﻤﻞ وﻧﻘﻞ ﺷﻬﺮي ﺷﺒﺎﻧﻪ

در ﺟﺎﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻗﺎﺑﻞ دﺳﺘﺮس ﺗﺮ ﺑﻮﻳﮋه ﺑﺎ وﺳﺎﻳﻞ ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ، اﻣﻜﺎن ﺗﻤﺮﻛﺰ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ﺷﺒﺎﻧﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ اﺳﺖ ﭼﺮا ﻛﻪ ﻋﻼوه ﺑﺮ ﺳﻬﻮﻟﺖ رﻓﺖ و آﻣﺪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻜﺎﻧﻬﺎ ، ﺑﻪ اﻓﺰاﻳﺶ اﻣﻨﻴﺖ اﻳﻦ ﻣﺮاﻛﺰ ﻫﻢ ﻛﻤﻚ ﻣﻲ- ﮔﺮدد از اﻳﻨﺮو ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ ﻋﻤﻮﻣﻲ در زﻣﺎن ﺷﺐ از اﻫﻤﻴﺖ ﺑﺎﻻﻳﻲ ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ راه اﻧﺪازي ﺳﺮوﻳﺴﻬﺎي اﺗﻮﺑﻮس ﺷﺒﺎﻧﻪ اﻳﺠﺎد ﻣﺴﻴﺮﻫﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ اﺗﻮﺑﻮس در ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ ﺑﺎ ﺷﺒﻜﻪ زﻳﺮ زﻣﻴﻨﻲ ﻧﺰدﻳﻜﻲ اﻳﺴﺘﮕﺎﻫﻬﺎي اﺗﻮﺑﻮس ﺷﺒﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﻣﻜﺎﻧﻬﺎي ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻲ در ﺷﺐ ﻧﻮر ﭘﺮدازي ﻣﻨﺎﺳﺐ اﻳﺴﺘﮕﺎﻫﻬﺎ ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ ﺳﺎﻋﺎت ﺣﺮﻛﺖ اﺗﻮﺑﻮﺳﻬﺎي ﺷﺒﺎﻧﻪ ﺑﺎ ﺗﻌﻄﻴﻠﻲ ﻣﺮاﻛﺰ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺷﺒﺎﻧﻪ و اﻃﻼع رﺳﺎﻧﻲ ﻣﻨﺎﺳﺐ از ﻧﺤﻮه ﺣﺮﻛﺖ و ﻣﺴﻴﺮ آﻧﻬﺎ ﺗﺎﻛﺴﻴﺮاﻧﻲ ﻗﺎﺑﻞ اﻃﻤﻴﻨﺎن در ﺷﺐ اﻳﺠﺎد ﭘﺎرﻛﻴﻨﮕﻬﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ در ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﻣﺮاﻛﺰ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺷﺒﺎﻧﻪ در ﺑﻬﺒﻮد ﺣﻤﻞ وﻧﻘﻞ ﺷﺒﺎﻧﻪ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻮﺛﺮاﻧﺪ

4-9 ﺑﺮﺧﻮرد ﺑﺎ رﻓﺘﺎرﻫﺎي ﺿﺪ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ و ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر

از آﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﺳﺎﻋﺎت ﺷﺐ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﺷﺮاﻳﻂ ﺧﺎﺻﻲ ﻛﻪ دارﻧﺪ ﻣﺜﻞ ﺗﺎرﻳﻚ ﺑﻮدن ﻫﻮا و...( ، ﺷﺮاﻳﻂ ﺑﺮوز رﻓﺘﺎرﻫﺎي ﺿﺪ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ و ﻣﺼﺮف ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر ، ﻣﺸﺮوﺑﺎت ، ﻗﺮﺻﻬﺎي اﻧﺮژي زا و ... در اﻳﻦ ﺳﺎﻋﺎت ﺑﻴﺸﺘﺮ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮﺧﻮرد ﺑﻴﺶ از ﭘﻴﺶ و ﻫﻤﻪ ﺟﺎﻧﺒﻪ ﻧﻴﺮوﻫﺎي اﻣﻨﻴﺘﻲ و ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﻦ ﺷﻬﺮ را ﺑﺎ اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ رﻓﺘﺎرﻫﺎ ﻃﻠﺐ ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ

4-10 ﻓﺮاﻫﻢ ﻛﺮدن زﻣﻴﻨﻪ آﻣﻮزش ﻣﻨﺎﺳﺐ و ﺑﻜﺎرﮔﻴﺮي ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﺑﻴﻜﺎر و آﻣﺎده ﻛﺎر ﻣﺤﻠﻲ در ﺻﻨﻌﺖ ﮔﺬران

اوﻗﺎت ﻓﺮاﻏﺖ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي اﻗﺘﺼﺎدي ﺷﺒﺎﻧﻪ

4-11 ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺷﺒﺎﻧﻪ

در واﻗﻊ ﻣﻲ ﺗﻮان ﺑﺎ ﻧﻮﻋﻲ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﻨﺪي زﻣﺎﻧﻲ و ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻨﺎﻃﻘﻲ ﻛﻪ در ﺳﺎﻋﺎت ﺷﺐ ﺑﺮاي ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي اﻗﺘﺼﺎدي ﺷﺒﺎﻧﻪ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ و ﺗﺼﻮﻳﺐ ﺿﻮاﺑﻂ ﺧﺎص د ر زﻣﻴﻨﻪ ﻫﺎي اﻣﻨﻴﺘﻲ و ﺣﻔﺎﻇﺘﻲ ، ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ ، ﻧﺤﻮه ﻃﺮاﺣﻲ ﻛﻨﺘﺮل ﺳﺮوﺻﺪا و ... ، ﻧﻮرﭘﺮدازي ﻧﺤﻮه ﺻﺪورﻣﺠﻮز ﺑﺮاي ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ، ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ اﻣﺎﻛﻦ و اﻋﻢ از ﺑﻬﺮه ﺑﺮداران ﺧﺼﻮﺻﻲ و ﺳﺎﻛﻨﺎن ﻣﺤﻠﻲ و ﺑﺎزدﻳﺪﻛﻨﻨﺪﮔﺎن در ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ﺷﺒﺎﻧﻪ اﻳﻦ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻟﺤﺎظ ﺷﺪه ، اﻃﻤﻴﻨﺎن ﺣﺎﺻﻞ ﻛﺮد . اﺗﺨﺎذ ﺷﻴﻮه ﻣﺪﻳﺮﻳﺘﻲ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻣﺸﻮرت و ﮔﻔﺘﮕﻮ در ﻋﻴﻦ ﻗﺎﻃﻌﻴﺖ در اﺟﺮا از ﻧﻜﺎﺗﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ در ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ اﻳﻦ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺪﻧﻈﺮ ﻗﺮارﮔﻴﺮد

4-12 ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻳﻚ ﺳﺎزوﻛﺎر ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬاري ﻗﺎﺑﻞ اﻃﻤﻴﻨﺎن در ﺑﺨﺶ اﻗﺘﺼﺎد ﺷﺒﺎﻧﻪ

5- اﻣﻨﻴﺖ در ﺷﺐ

ﺗﻠﻔﻴﻖ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪاﻧﻪ ﻃﺮاﺣﻲ ﺧﻮب ، ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺧﻮب و ﻣﺸﺎرﻛﺖ ﻋﻤﻮﻣﻲ در اﻳﺠﺎد ﻣﺤﻴﻄﻬﺎي اﻣﻦ ﺗﺮ و ﻛﺎﻫﺶ ﺗﺨﺮﻳﺐ وﺳﺎﻳﻞ و رﻳﺴﻚ و ﻫﺮاس ﺟﺮم و ﺧﺸﻮﻧﺖ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺑﺴﻴﺎر دارد ﻳﻜﻲ از ﻣﻮﺛﺮﺗﺮﻳﻦ ﺗﺪاﺑﻴﺮ ﺑﺮاي اﻣﻨﻴﺖ ﻋﻤﻮﻣﻲ و ﭘﻴﺸﮕﻴﺮي از ﺟﺮم ، اﻳﺠﺎد ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻫﺎي ﺷﻬﺮي زﻧﺪه و ﭘﺮﺟﻨﺐ و ﺟﻮش اﺳﺖ و ﻧﻴﺰ ﻣﻜﺎﻧﻬﺎي ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻛﻪ ﺑﺮ آﻧﻬﺎ ﺑﺘﻮان ﻧﻈﺎرت و اﺷﺮاف داﺷﺖ (رﺿﺎﻳﻲ ،رﺿﺎ 1384 ( .

ﻳﻜﻲ از اﻧﮕﻴﺰه ﻫﺎي ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻔﻬﻮم ﺷﻬﺮ 24 ﺳﺎﻋﺘﻪ و ﺗﻮﺳﻌﻪ اﻗﺘﺼﺎد ﺷﺒﺎﻧﻪ ﻧﻴﺰ داﺷﺘﻦ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﭘﺮﺗﺤﺮك و ﻗﺎﺑﻞ ﻧﻈﺎرت اﺳﺖ ﻛﻪ ﺧﻮد زﻣﻴﻨﻪ ﺳﺎز اﻣﻨﻴﺖ ﻋﻤﻮﻣﻲ اﺳﺖ . در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل ﻻزﻣﻪ ﮔﺴﺘﺮش ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ﺷﺒﺎﻧﻪ ﻧﻴﺰ ، ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻣﻨﻴﺖ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ و ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﻛﻪ ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻣﺴﺌﻠﻪ اﻣﻨﻴﺖ و اﻗﺘﺼﺎد ﺷﺒﺎﻧﻪ در ارﺗﺒﺎﻃﻲ دو ﻃﺮﻓﻪ و ﺗﻨﮕﺎﺗﻨﮓ ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻗﺮاردارﻧﺪ از اﻳﻦ رو ﺗﺸﻮﻳﻖ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ﺷﺒﺎﻧﻪ ﻫﻤﻮاره ﺑﺎﻳﺪ در ﺟﻬﺖ اﻓﺰاﻳﺶ اﻣﻨﻴﺖ و اﻳﻤﻨﻲ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﺑﺎﺷﺪ

6- راﻫﻜﺎرﻫﺎﻳﻲ ﺑﺮاي ﺗﺸﻮﻳﻖ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ﺷﺒﺎﻧﻪ اﻣﻦ

6-1 اﻗﺪاﻣﺎت اﻣﻨﻴﺘﻲ

ﺣﻀﻮر ﻧﻴﺮوﻫﺎي اﻣﻨﻴﺘﻲ و ﻛﻨﺘﺮل ﻣﻨﻈﻢ و اﺳﺘﻔﺎده از وﺳﺎﻳﻞ و اﺑﺰار ﻣﻨﺎﺳﺐ و ﺑﻪ روز ﻣﺜﻞ اﺳﺘﻔﺎده از دورﺑﻴﻨﻬﺎي ﻣﺪار ﺑﺴﺘﻪ و ﻏﻴﺮه ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﻲ در اﻳﺠﺎد آراﻣﺶ و اﻣﻨﻴﺖ ﺑﻮﻳﮋه در ﺳﺎﻋﺎت ﺷﺐ دارد

6-2 ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻬﺎي روﺷﻨﺘﺮ

ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻬﺎي روﺷﻦ ﺗﺮ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻬﺎي اﻣﻦ ﺗﺮي ﻫﺴﺘﻨﺪ روﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻬﺎ و ﻧﻮرﭘﺮدازي ﻣﻨﺎﺳﺐ و ﻣﺘﻨﻮع ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻬﺎ و اﻣﺎﻛﻦ ﺧﺎص ﻋﻼوه ﺑﺮ اﻳﻨﻜﻪ اﻣﻜﺎن ﻧﻈﺎرت و ﻛﻨﺘﺮل را اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲ دﻫﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﺟﺬب ﺑﺎزدﻳﺪﻛﻨﻨﺪﮔﺎن و اﻓﺰاﻳﺶ ﺟﻨﺐ و ﺟﻮش و اﻳﺠﺎد ﻣﻨﺎﻃﻖ زﻧﺪه ﺷﻬﺮي ﻣﻲ ﺷﻮد در اﻳﻦ ﺑﻴﻦ ﻣﻲ ﺗﻮان از واﮔﺬاري اﻣﺘﻴﺎزاﺗﻲ ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻬﺎي ﺧﻮب ﻧﻮر ﭘﺮدازي ﺷﺪه ﺑﻬﺮه ﺟﺴﺖ

6-3 ﺑﻬﺴﺎزي ﻣﺤﻴﻄﻲ

ﻳﻚ ﻣﺤﻴﻂ ﻣﻬﻴﺞ ﺑﺎﻋﺚ ﺟﺬب ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﺮدم و در ﻧﺘﻴﺠﻪ اﺣﺴﺎس ﻓﻌﺎل ﺑﻮدن ﻣﻜﺎن ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ اﻣﻨﻴﺖ ﻣﻲ ﮔﺮدد

6-4 ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ ﻣﻨﺎﺳﺐ

اﻳﺠﺎد ﻣﺴﻴﺮﻫﺎي اﺗﻮﺑﻮس ﺑﺎ ﻧﻮرﭘﺮدازي ﻣﻨﺎﺳﺐ و ﺗﻌﺪاد زﻳﺎدي اﻳﺴﺘﮕﺎﻫﻬﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ و ﻣﻌﻴﻦ ، ﺗﺎﻛﺴﻲ ﻫﺎي ﺷﺒﺎﻧﻪ ﻛﻪ از ﻃﺮﻳﻖ ﻧﻴﺮوﻫﺎي اﻣﻨﻴﺘﻲ و داﺧﻞ اﻣﺎﻛﻦ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻲ ﻗﺎﺑﻞ ﻛﻨﺘﺮل ﺑﺎﺷﺪ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ وﺟﻮد ﭘﺎرﻛﻨﻴﮕﻬﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻛﻪ از ﻃﺮﻳﻖ دورﺑﻴﻨﻬﺎي ﻣﺪار ﺑﺴﺘﻪ و ﻣﺎﻣﻮرﻳﻦ اﻣﻨﻴﺘﻲ ﻛﻨﺘﺮل ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ در ﻧﺰدﻳﻚ ﻣﺮاﻛﺰ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻲ در زﻣﺎن ﺷﺐ در اﻓﺰاﻳﺶ ﺣﺲ اﻣﻨﻴﺖ و آراﻣﺶ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻮﺛﺮ اﺳﺖ

6-5 اﺟﺎزه و ﺗﺸﻮﻳﻖ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ زﻣﺎﻧﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ

ﻣﺜﻼ ﺑﻪ رﺳﺘﻮراﻧﻬﺎ ، ﻛﺎﻓﻪ ﻫﺎ ، ﻓﺮوﺷﮕﺎﻫﻬﺎ ، ﻣﻮزه ﻫﺎ ، ﮔﺎﻟﺮي ﻫﺎ ، ﻧﻤﺎﻳﺸﮕﺎﻫﻬﺎ ، ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ﻫﺎ و ﺳﺎﻳﺮ اﻣﺎﻛﻦ ﺗﻔﺮﻳﺤﻲ و ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ اﺟﺎزه ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺗﺎ زﻣﺎن دﻳﺮﺗﺮي داده ﺷﻮد ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺎﻳﺪ از ﻣﻨﺎﺳﺒﺘﻬﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ در ﺑﺮﮔﺰاري ﻧﻤﺎﻳﺸﮕﺎﻫﻬﺎ ، ﻓﺴﺘﻴﻮاﻟﻬﺎ ، ﺟﺸﻨﻬﺎ در ﺳﺎﻋﺎت ﺑﻌﺪ از ﻇﻬﺮ و ﺷﺐ در ﻣﻜﺎﻧﻬﺎي ﻋﻤﻮﻣﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد

6-6 ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﭘﺎﺳﺨﮕﻮ

ﺗﺪارك ﻳﻚ دﺳﺘﻮر اﻟﻌﻤﻞ اﺟﺮاﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﺤﻮرﻳﺖ رﻋﺎﻳﺖ ﻣﺴﺎﺋﻞ اﻳﻤﻨﻲ و اﻣﻨﻴﺘﻲ ﺑﺮاي ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ اﻣﺎﻛﻦ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻲ ﺷﺒﺎﻧﻪ ﻛﻪ اﻛﺜﺮا ﻣﻜﺎﻧﻬﺎي ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ و اﻟﺘﺰام ﭘﺎﺳﺨﮕﻮﻳﻲ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ اﻳﻦ اﻣﺎﻛﻦ در ﻗﺒﺎل ﻋﺪم اﺟﺮاي دﺳﺘﻮر اﻟﻌﻤﻞ ﮔﺎم ﻣﻮﺛﺮي در اﻓﺰاﻳﺶ اﻣﻨﻴﺖ اﻳﻦ اﻣﺎﻛﻦ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد

6-7 ﻣﻜﺎﻧﻬﺎي ﺗﻔﺮﻳﺤﻲ و ﻓﺮاﻏﺘﻲ در ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺗﺠﺎري و اداري

ﺗﺸﻮﻳﻖ ﻣﻜﺎﻧﻴﺎﺑﻲ اﻣﺎﻛﻦ ﺗﻔﺮﻳﺤﻲ و ﻓﺮاﻏﺘﻲ ﺷﺒﺎﻧﻪ در ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺗﺠﺎري و اداري ﺗﻀﺎدﻫﺎ را ﺑﻪ ﺣﺪاﻗﻞ ﻣﻲ رﺳﺎﻧﺪ و در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﻪ ﺣﻔﻆ اﻣﻨﻴﺖ و آراﻣﺶ ﻛﻤﻚ ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ . در اﻳﻦ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺳﺎﻛﻨﻴﻦ ﻛﻤﺘﺮي ﺣﻀﻮر دارﻧﺪ و در ﺳﺎﻋﺎت اداري ﻫﻢ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ﺗﻔﺮﻳﺤﻲ و ﻓﺮاﻏﺘﻲ ﭘﺮ ﺳﺮوﺻﺪا ﻛﻤﺘﺮ ﺻﻮرت ﻣﻲ ﮔﻴﺮد

6-8 رﺳﺘﻮراﻧﻬﺎ و ﻛﺎﻓﻪ ﻫﺎي ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻲ

6-9 ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻬﺎي ﺳﻴﺎﺣﺘﻲ و ﭘﻴﺎده

اﻳﺠﺎد ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻬﺎي ﭘﻴﺎده ﻳﺎ اﺧﺘﺼﺎص ﺗﻤﺎم ﻳﺎ ﻗﺴﻤﺘﻲ از ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﭘﻴﺎده در ﺳﺎﻋﺎت ﺷﺐ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﺤﻴﻄﻲ اﻳﻤﻦ و آرام را ﺟﻬﺖ ﭘﻴﺎده روي و ﺳﻴﺎﺣﺖ و ﺧﺮﻳﺪ ﺳﺎﻛﻨﻴﻦ و ﺑﺎزدﻳﺪﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﻓﺮاﻫﻢ آورد

6-10 ﺗﻨﻮع ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ و ﺧﻼﻗﻴﺖ

ﮔﺴﺘﺮش ﻃﻴﻒ اﻧﻮاع ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﺣﻀﻮر ﻃﻴﻒ ﮔﺴﺘﺮده ﺗﺮي از ﻣﺮدم و در ﻧﺘﻴﺠﻪ اﻳﺠﺎد ﻣﺮاﻛﺰ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻲ ﭘﺮﺷﻮر و اﻣﻦ ﺗﺮي ﺑﻴﺎﻧﺠﺎﻣﺪ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ اﺑﺘﻜﺎر ﻋﻤﻞ در اﺳﺘﻔﺎده از ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻣﺘﻨﻮع و ﺟﺪﻳﺪ و زﻣﺎﻧﻬﺎي ﺧﺎص ﻛﻪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﺮاي ﻫﺮ ﺷﻬﺮ و ﻛﺸﻮري ﭘﻴﺶ ﺑﻴﺎﻳﺪ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ در اﻳﺠﺎد ﻓﻀﺎﻫﺎي ﻓﺮاﻏﺘﻲ ، ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮي در زﻣﺎن ﺷﺐ ﻛﻤﻚ ﻧﻤﺎﻳﺪ ﻣﺜﻼ اﻳﺠﺎد ﺳﻴﻨﻤﺎﻫﺎي روﺑﺎز ﻛﻪ از داﺧﻞ اﺗﻮﻣﺒﻴﻞ ﻫﻢ ﻗﺎﺑﻞ روﻳﺖ ﺑﺎﺷﺪ 1 در ﻓﻀﺎﻫﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺎﻛﺘﻬﺎي ﻧﻮراﻧﻲ از ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻬﺎي ﻣﻬﻢ و ﻳﺎ ﭘﺮوژه ﻫﺎي در دﺳﺖ اﺟﺮا در اﻣﺎﻛﻦ ﺧﺎص ﻛﻪ در ﺷﺐ ﺟﻠﻮه اي ﺧﺎص دارﻧﺪ و ...

6-11 ﻣﺮاﻛﺰ ﺧﺮﻳﺪ ﺷﺒﺎﻧﻪ

ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ ﺳﺎﻋﺎت ﺧﺮﻳﺪ درﻏﺮوب و زﻣﺎن ﺷﺐ ﺑﻮﻳﮋه در ﻣﻮرد ﻣﺮاﻛﺰ ﻋﻤﺪه ﺧﺮﻳﺪ*2 ﺣﺘﻲ اﮔﺮ ﻳﻚ ﻳﺎ دو ﺑﺎر دره ﻫﻔﺘﻪ اﻧﺠﺎم ﮔﻴﺮد ﺧﺮﻳﺪ را ﺑﺮاي ﻣﺸﺘﺮﻳﺎن آﺳﺎﻧﺘﺮ ﻛﺮده و ﺑﺎﻋﺚ آراﻣﺶ ﺧﺎﻃﺮ ﺑﻴﺸﺘﺮي ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ

ﺟﻤﻊ ﺑﻨﺪي و ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﻴﺮي

ﻳﻚ راه ﺣﻞ ﺑﺮاي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﻣﻮﻓﻖ ، ﻫﻤﮕﺮاﻳﻲ راﻫﺒﺮدﻫﺎﻳﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺳﻪ ﻋﻨﺼﺮ ﻣﺮﺗﺒﻂ زﻳﺮ دﻻﻟﺖ دارﻧﺪ

1- ﻣﺮدم (ﺷﻨﺎﺧﺖ وﻳﮋﮔﻴﻬﺎي ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ، اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ، اﻗﺘﺼﺎدي ، ﺷﻴﻮه زﻧﺪﮔﻲ ، ﻧﻴﺎزﻫﺎ ، اﻣﻜﺎﻧﺎت و... ﻣﺮدم )

2- زﻣﺎن (ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ زﻣﺎﻧﻬﺎي ﺧﺎص ﻣﺜﻞ زﻣﺎن ﺷﺐ ، ﭘﺎﻳﺎن ﻫﻔﺘﻪ ، ﺗﻌﻄﻴﻼت و زﻣﺎﻧﻬﺎي ﺧﺎﺻﻲ ﻛﻪ اﺗﻔﺎﻗﺎت ﺧﺎﺻﻲ در ﺷﻬﺮ رخ ﻣﻲ دﻫﺪ)

3- ﺧﻼﻗﻴﺖ ( اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﻤﺎم ﻇﺮﻓﻴﺘﻬﺎ اﻋﻢ از ﻗﺪﻳﻤﻲ و ﺟﺪﻳﺪ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻃﺮاﺣﻲ ﻳﻚ ﻣﻜﺎن اﻗﺘﺼﺎدي ، ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ، اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﭘﺎﻳﺪار)

ﻫﺪف ﺷﻬﺮ 24 ﺳﺎﻋﺘﻪ ﻫﻢ ﻫﻤﻴﻦ اﺳﺖ ﻳﻌﻨﻲ ﺧﻼﻗﻴﺖ در ﻃﺮاﺣﻲ ﻳﻚ ﺷﻬﺮ ﭘﺎﻳﺪار و ﻗﺎﺑﻞ زﻧﺪﮔﻲ ﺑﺎ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ وﻳﮋﮔﻴﻬﺎي ﺳﺎﻛﻨﻴﻦ و از ﻃﺮﻳﻖ ﮔﺴﺘﺮش ﻫﺮ ﭼﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ﺗﻔﺮﻳﺤﻲ ، اوﻗﺎت ﻓﺮاﻏﺖ و ﺧﺮﻳﺪ و ﺧﺪﻣﺎت ﺷﻬﺮي در زﻣﺎن ﺑﻴﺸﺘﺮي از ﺷﺒﺎﻧﻪ روز ﺑﺮاي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي ﻣﻨﺎﺳﺐ دراﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ ﻛﻪ ﻧﻬﺎﻳﺘﺎ ﺑﻪ ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﻬﺮي ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻣﻨﺘﻬﻲ ﻣﻲ ﮔﺮدد ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ﺷﺒﺎﻧﻪ در ﭼﺸﻢ اﻧﺪاز راﻫﺒﺮدﻫﺎ و ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﺟﺰء ﻣﻬﻢ و رﺷﺪ دﻫﻨﺪه ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺷﻬﺮ ﻣﺪ ﻧﻈﺮ ﻗﺮار ﮔﻴﺮﻧﺪ

ﻣﻨﺎﺑﻊ

1- رﺿﺎﻳﻲ ، رﺿﺎ . ﻣﺘﺮﺟﻢ راﻫﻨﻤﺎي ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﻬﺮي اﻧﺘﺸﺎرات ﺷﺮﻛﺖ ﻋﻤﺮان ﺷﻬﺮﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪ 1384 ﺗﻬﺮان

2- ﻓﻜﻮﻫﻲ ، ﻧﺎﺻﺮ . اﻧﺴﺎن ﺷﻨﺎﺳﻲ ﺷﻬﺮي ﻧﺸﺮ ﻧﻲ 1383 ﺗﻬﺮان

[1].Gloucester city council :evening & night-time economy strategy. june 2005

[2]. HEATH,T. AND STRICKLAND,R. AND MCIIWAIN,G:(1998)READING VIOLENCE IN LICENSED PREMISES THROUGH COMMUNITY SAFETY ACTION PROJECTS:THE QUEENSLAND EXPERIENCE:CONTEMPORARY DRUG PROBLEMS.

[3]. LOVATT,A. AND O’CONNORY,J:(1995)’CITIES AND NIGHT-TIME ECONOMY’. PLANNING PRACTICE AND RESEARCH.

[4]. URBAN AND ECONOMIC DEVELOPMENT GROUP LONDON. AND LOVATT,A.:LATE-NIGHT LONDON: PLANNING AND MANAGING THE LATE NIGHT.

[5]. WWW.IVSEVENTS.CO.UK/CORPORATE-EVENT-MANAGEMENT-ITALY.HTM

[6]. WWW.TOGETHER.GOV.UK/CAGETFILE.ASP

در گذشته های دور، پیروان آیین مهر و زرتشت به پاکیزگی بسیار توجه داشتند.در 1500 یا 2000 سال پیش شستشو به گونه ی امروزی نبود.در آن زمان گرمابه ساختمانی گرم بوده و شستشو در ظرف بزرگی به نام آبزن انجام می شده است.

چون مردم آب را مقدس می دانستند و نمی خواستند آن را آلوده کنند،پساب را پس از شستشو روی زمین می ریختند یا به آسمان پاشیده و هرگز آن را در آب پاک نمی ریختند.

گرمابه هم مانند بازار افزون براینکه کارکردی ویژه داشته،جای گردهمایی مردم محل نیز بوده است.

حمام

حمام نیز از جمله ابنیه مهم شهری بوده که معمولا در مراکز محلات و یا در مجاورت راسته های بازار و یا گذرگاه های اصلی احداث می شده است.

از دوره پیش از اسلام،آثار به جا مانده از حمام های خصوصی در کاخ تخت جمشید(دوره هخامنشی) و کاخ آشور(دوره اشکانی) یافت شده است.

گرمابه ساختمانی همگانی بود که با یک درگاه به بیرون راه داشت تا هوای درون آن همیشه گرم بماند.

گرمابه،برابر جایگاه گرم است،همچون سردابه که برابر جایگاه سرد است

تکوین حمام های سنتی به گونه ای که تا پیش از سیستم لوله کشی جدید شهری مورد استفاده مردم قرار می گرفته است به دوره اسلامی باز می گردد

دوره رونق ساخت حمامها مربوط به عصر صفویه است. در این دوره در کنار ساخت و سازهای گسترده، تعداد نسبتاً زیادی حمام در شهر های مختلف ایران ساخته شد که شماری از آنها در نوع خود شاهکار بود

(از جمله حمام گنجعلیخان کرمان، حمام خسروآقا و علیقلی آقای اصفهان و تعدادی دیگر)

بعد از دوره صفوی هر چند معماری اسلامی هرگز رونق گذشته را به دست نیاورد با این حال در دوره زندیه و قاجاریه، حمام های با شکوهی ساخته شد که از بهترین آنها، حمام وکیل شیراز، از ساخته های

کریم خان زند، و حمام ابراهیم خان کرمان – از دوره قاجاریه- می باشد

کهن ترین گرمابه ای که هنوز هم رونق دارد، گرمابه وزیر یزد نزدیک مسجد جامع است که از زمان آل مظفر به جا مانده است.

عناصر فضایی تشکیل دهنده حمام عبارتند از :

1- تون : مکانی در حمام که کوره در آن قرار دارد،به این مکان گلخن یا آتش خانه نیز می گویند.

2- تیان : ظرفی فلزی در کف خزینه حمام،بر روی تون،برای گرم کردن آب خرینه

3- چال حوض/چهار حوض: در حمام، حوضی بزرگ و نسبتا عمیق از آب سرد(معمولا در کنار گرمخانه) برای آبتنی و شنا

4- خزینه : در حمام، اتاقی کوچک برای شست و شو، در کنار گرمخانه و بر روی گلخن،که در آن تا نیمه آب می ریزند.بعضی از حمام ها علاوه بر خزینه آب گرم خزینه آب سرد نیز دارند.

5- خلوت گرم خانه : در حمام، فضایی در جوار گرم خانه که مخصوص استحمام خواص و بزرگان بوده است

6- سربینه : محل رخت کندن و استراحت و گفتگو در حمام، که پس از مدخل و پیش از گرم خانه قرار دارد.

7- گربه رو :

1) مجرای هوا در زیر کف، برای دفع رطوبت

2)در حمام، مجرایی که هوای گرم و دود تون را از زیر کف حمام عبور می دهند و کف و هوای حمام را گرم می کنند.

8- گرم خانه :

1) شبستان زمستانی

2) در حمام، محل اصلی استحمام و جای مشت و مال که خزینه از ملحقات آن است

9- میان در : فضای بین سربینه و گرم خانه حمام، که آن دو را از هم جدا می کند و از تبادل حرارت بینآنها می کاهد.

از آنجا که استحمام شامل مراحل مختلفی است، لذا حمام های سنتی ایران دارای فضاهایی با عملکردها و خصوصیات متفاوت بوده اند.در این رابطه فضاهای داخل حمام را می توان به سه قسمت

1) نیمه گرم مرطوب

2) گرم و مرطوب

3) بسیار گرم و بسیار مرطوب

تقسیم نمود.

سیستم تنظیم شرایط محیطی در حمام:

به گونه ای بوده که حرارت و رطوبت به ترتیب از هشتی ورودی و سربینه (نیمه گرم و مرطوب) به صحن حمام و گرم خانه (گرم و مرطوب )و نهایتا به خزینه حمام (بسیار گرم و بسیار مرطوب) بیشتر می شده است .لذا هریک از این فضاها مستقل بوده و تنها از طریق دالانهای باریک و غیر مستقیم و یا هشتی های کوچکی با یکدیگر ارتباط داشته اند

ترتیب سلسله مراتب فضاهای مختلف حمام به گونه ای بوده که مشتریان ابتدا پس از دخول به حمام . گذر از دالان و هشتی ورودی، وارد سربینه حمام می شدند.

در گرمابه ها برای اینکه هوای بیرون کمتر با هوای سربینه آمیخته شود و درون آن گرم بماند،دالانی پر پیچ و خم را به دهلیز و دهلیز را به بیرون می رساند.می دانیم که انسان هنگامی که یکباره از جایی گرم به جایی سرد و یا وارون آن برود،چون دمای هوا ناگهان تغییر می کند،ممکن است بیمار شود.برای همین در گرمابه ها به این نکته اساسی توجه می شده است و همواره دالانی پیچ در پیچ، دهلیز را از درآیگاه گرمابه جدا می کرده است.بدین گونه هوای سرد بیرون نمی توانسته یکباره به درون آید.

گرمابه های کهن همگی دارای سه بخش بنیادی هستند :

1- بینه یا رختکن:فضایی بزرگ و سر پوشیده با حوضی بزرگ در میان و سکوهایی در گرداگرد آن است.

این حوض هم برای شستن و آب کشیدن پا و هم آذین می باشد.پس از دالان، دهلیز و سپس بینه یا رختکن می باشد که فضایی نیمه گرم و کمابیش خشک است.این قسمت حکم ورودی حمام را داشته و از سایر قسمت ها مجلل تر بوده و تزیینات بهتری داشته است.در گذشته گاه در بخشی ازبینه، سلمانی سر هم می تراشید.برای خشک کردن لنگها راه پله ای برای دسترسی به بام ساخته می شد.پیشخوان و دخل حمامی نیز در کنار دهلیز قرار داشت.بینه به شکل چهار پهلو، هشت پهلو و کشکولی ساخته می شده و در گوشه های آن رختکن و در میان ،حوض آب سرد قرار داشت

کفش کن : سپس جهت استحمام، کفشها را کنده و آنها را در قسمت کفش کن که در زیر سکوی سربینه می باشد، قرار دادند و وارد سربینه می شدند

رختکن : قسمت مانند سکویی اطراف سربینه را احاطه کرده و مشتریان لباسها را در آنجا کنده و در گوشه ای قرار می دادند

2- میان در: میان دو بخش بینه و گرم خانه جای دارد.

میان در راهرو یا دالانی است که به چند جا راه داشته، یکی به آبریزگاهها و دیگری به جایگاه ستردن مو.بدین گونه میان در، هوای گرم خانه و بینه را از هم جدا نگه می داشته و یک فضای میانجی بوده است.

قسمت میان در،معمولا از طریق یک یا دو راهروی مجزا، به مستراح ها و اطاق های تنظیف ارتباط داشت.میان در یک یا دو سکو برای انداختن لنگ و دولچه(ظرف دسته دار برای آب برداشتن)و اسباب گرمابه داشته و راه دستشویی و آبریزگاه و نیز جایی برای ستردن موی تن، بیشتر همین میان در بوده، ولی کسانی که نیاز به این کار نداشتن یک راست به گرم خانه می رفتند.

اطاق تنظیف(نظافتخانه)جهت نظافت بدن،حنا بندی و حجامت مورد استفاده قرار می گرفته است.

فضای میان در معمولا به صورت هشتی یا یک دالان باریک و دارای ارتباط غیر مستقیم با بینه، گرم خانه،

مستراح و اتاق تنظیف بوده و علاوه بر مسیر ارتباطی،عملکرد آن جدایی،تبادل حرارتی و رطوبتی و همچنین بصری بین قسمت های مختلف حمام بوده است.

3- گرم خانه یا صحن گرمابه:

گرم ترین بخش گرمابه است.این بخش یک خزانه ی آب بزرگ و دو خزانه ی کوچک دارد،یکی آب سرد و دیگری آب داغ که در دوسوی خرانه بزرگ هستند و آب آنها را همیشه تمیز نگه می داشتند و کسی به آنها دست نمی زده و درون آن هم نمی رفتند.این دو، قله یا گله و هردوی آنها قلتین نامیده می شدند.از این دو،آب گرم و سرد را به خزانه بزرگ می رساندند که مردم درون آن خود را شستشو می کردند.آنها یک بار در آغاز برای خیس خوردن و بار دیگر پس از پایان شستشو برای آبکشی یا غسل کردن به درون خزانه می رفتند.

پس از عبور از گرم خانه(صحن حمام)، و بالا رفتن از چند پله، وارد خزینه می شدند.فضای خزینه گرمترین و مرطوب ترین قسمت حمام است و لذا صرف نظر از ورودی کوچک آن، کاملا محصور می باشد.

در زیر یا کنار گرمابه کوره ای برای گرم کردن آب به نام آتشدان، گلخن یا تون می باشد که سوخت آن بوته بوده است.آتش این تون از زیر به یک یا دو دیگ به نام تیان می رسد که کف خزانه آب گرم کار گذاشته شده است.دیگها از آلیاژ هفت جوش یا به گفته دیگر آمیزه ای از روی، مس، قلع، سرب، و چیز دیگر ساخته می شوند تا در برابر آتش و آب پایدار باشند.

برای گرم کردن هوای این بخش ها در زیر کف جوی هایی پیچ در پیچ به نام گربه رو می ساختند و روی آن را می پوشاندند و دود تون را به درون آنها می راندند.گربه رو ها را کنو بندی می کردند.بدین گونه که روی آن را با یک تاق آجری کوچک می پوشاندند و بعد هم کف سازی می کردند و گاه هم روی آن را با تخته سنگ می پوشاندند.

هر گرمابه دو دودکش داشته استکه دور از تون بوده اند.یکی دود را یکراست به بیرون می فرستاده و دیگری از پیچ و خم های گربه روها می گذرانده و در پایان به بیرون می فرستاده است.

پس از روشن کردن آتش تون،نخست دهانه گربه رو ها را می بستند و دهانه دود کش یکراست را باز می کردند تا دود نخست به تندی خود را بالا کشد و بیرون برود.پس از گرم شدن تون،آن دودکش را می بستند و راه گربه رو را باز می کردند. تا دود از گربه رو ها بگذرد و از دودکش دوم بالا برود

چون فضای گربه رو را دوده می گرفته و احتیاج به تمیز کردن داشته، معمولا ابعاد آنرا به اندازه ای می گرفتندکه یک نفر به طور خمیده بتواند از آن بگذرد و تعمیرات احتمالی و یا نظافت آن را انجام دهد.روی گربه رو ها را با سنگهای ورقه مرمر و یا سنگهای مشابه می پوشاندند.این نوع سنگها نه تنها امکان تبادل حرارت بین گربه رو و فضای بین گربه رو و فضای داخل حمام را میسر می کرده، بلکه از نظر دوام، نظافت و شستشوی سطح آن، بهتر از مصالح دیگر بوده است .

چال حوض

در مجاور فضای گرمخانه در بعضی از حمام ها که بزرگتر و مجلل تر بودند استخری به نام چال حوض قرار داشته است.آب اغلب چال حوض ها گرم نبوده و آن برای شنا کردن در تابستان استفاده می کردند،مانند حمام گنجعلی خان. ولی برخی چال حوض ها مانند حمام فین کاشان که یک حمام سلطنتی بوده دارای تیان بوده و به وسیله حرارت آتشدان همانند خزینه، آب آنها را گرم می کردند.نحوه انجام این شنا بدین طریق است که آب را بادو دست به زیر شکم می آوردند و با جفت پا(پا دلفین) آب را به عقب می زدند.

در مجاور گرم خانه، به جز چال حوض، حوض های کوچک دیگری نیز بوده که در کنار آنها افراد خود را می شستند.در وسط بینه نیز غالبا یک حوض بزرگ بوده که علاوه بر زیبایی، به مرطوب نمودن فضای بینه کمک می کرده است.همچنین حوض کوچکی در بالای پله های سربینه وجود داشته که افراد پای خود را آن آب می کشیدند.آب این حوض به صورت روان بوده است.

وجود این حوض های آب در قسمت های مختلف حمام، هوای هر قسمت را نسبتا مرطوب نموده.ولی باید توجه داشت که راههای ارتباطی بین فضاهای اصلی حمام به صورت محصور و غیر مستقیم بوده، لذا رطوبت بیش از حد هوای فضاهای مرطوب وارد قسمتهای نیمه مرطوب نمی شده و بدن مشتریان هنگام ورود به حمام، به تدریج به آب، رطوبت و حرارت نزدیک می شده و هنگام خروج نیز به همین ترتیب،به تدریج از رطوبت و دمای هوا در فضایی که مشتریان عبور می کردند کاسته می شده است

ساختمان گرمابه های کهن را در گودی زمین می ساختند تا پایدارتر بوده و گرما به هدر نرود .

از جمله تمهیدات اتخاذ شده برای کاهش تبادل حرارتی بین داخل و خارج فضای حمام، قرار دادن بنای حمام در داخل زمین بوده، بنحوی که غالبا کف حمام چند متر از سطح گذرگاه عمومی قرار داشته و بدین ترتیب خاک اطراف دیواره ها همانند یک عایق حرارتی عمل کرده و میزان تبادل حرارت بین داخل و خارج

ساختمان را کم می کرده.همچنین بدنه ضخیم حمام به علاوه خاک مجاور آن همانند یک خازن حرارتی عمل کرده و در تعدیل نوسان درجه حرارت در داخل ساختمان موثر بوده است.

از دیگر مزایای قرار دادن بنا در داخل زمین، مقاومت بهتر ساختمان در برابر نیروی زلزله بوده است.

مزیت سوم و بسیار مهم آنکه امکان سوار شدن آب های جاری در جویها که از رودخانه و یا قنات سرچشمه

می گرفته،بر حمام هایی که از این آب استفاده می کردند، میسر می گشته است.

البته در مناطقی که سطح آبهای زیرزمینی بالا می باشد، مانند سواحل جنوبی دریای خزر، سواحل خلیج فارس و دریای عمان،بالاجبار بدنه حمام را بر روی زمین بنا می کردند.

روشنایی

از آنجا که بخش عمده از سطوح جانبی اکثر حمام ها در داخل زمین بوده،لذا نور آفتاب از طریق نورگیرهای سقفی و یا پنجره های زیر طاق وارد فضای حمام می شده است.

معمولا پوشش گرمابه ها، طاق کلمبو بوده که می توان در نوک آن سوراخی برای نورگیری گذاشت.در نوک آن شیشه هایی کار می گذاشتند که به آن جامخانه می گفتند.شیشه های جام را می شد برداشت و دوباره جا زد.

در زمستان این شیشه ها به جز یکی دوتای آنها،بسته بوده و در تابستان برخی از آنها را برمی داشته اند تا هوارسانی انجام شود.

آب بندی جام خانه ها نیز مهم بوده است.آنها چیزی همانند ماستیک امروزی از گل رس و روغن برزک به نام مومینه درست می کردند تا شیشه های جام را در زه سفالینشان آب بندی کند.هر کدام از بخشهای گرمابه ، یک جام خانه در گنبد داشته است که گاه خودش همانند گنبد اصلی در می آمده که در برخی جاها تنها 60 سانتی متر قد داشته و تا 10 یا 12 جام هم روی آن کار می گذاشتند

اقلیم

به لحاظ اینکه حمام محیطی نسبتا بسته می باشد و ارتباط کمی با شرایط اقلیمی مجاور خود دارد، لذا ساختار کلی حمام ها در مناطق گوناگون اقلیمی ایران کمابیش مشابه است و عوامل اقلیمی مختلف چندان تاثیری در نحوه استقرار،شکل کالبدی و تقسیم بندی فضاهای داخل حمام نداشته است.

اگرچه باید توجه شود که در مناطق گرم و خشک و خصوصا مناطق سرد، جهت حفظ حرارت داخل حمام،کالبد ساختمان تا حد ممکن در داخل زمین قرار می گرفته.در کرانه جنوبی سواحل دریای خزر به دلیل معتدل بودن اقلیم و همچنین بالا بودن سطح آبهای زیر زمینی، حمام در عمق کمتری از زمین قرار می گرفته است

این موضوع در مورد سواحل جنوبی کشور نیز صادق است زیرا در این سواحل حرارت و رطوبت هوا بسیار زیاد و سطح آبهای زیر زمینی نیز در اکثر مناطق آن بالاست.

مصالح مورد استفاده در حمام ها همواره مصالح با دوام و بام اکثر حمام های بزرگ و مهم در ایران طاق یا گنبد بوده است.اما در روستاهای کوهستانی و یا روستاهایی که امکان دسترسی به چوب آسان بوده، حمام ها غالبا با تیر چوبی و کاهگل پوشیده شده،زیرا آسانتر و اقتصادی تر بوده است.

در سواحل جنوبی دریای خزر به جهت بارندگی بسیار زیاد، بامها یا به صورت شیبدار و یا به صورت طاق و گنبد اجرا می شود.

آب و رطوبت

آب مورد نیاز حمام از آب نهرها، قنات ها و یا از آب چاه تامین می شود.در مجاور حمام هایی که از آب چاه استفاده می کردند، یک چاه حفر می شده و آب آن توسط انسان و یا یک یا دو گاو بیرون کشیده می شد.در رابطه با مورد دوم مسیری را که گاو باید طی می کرده تا آب را بالا بکشد به صورت سرازیری می کندند تا گاو نیروی کمتری را برای این کار صرف کند و دیرتر خسته شود.به این مسیر شیبدار، چهارگاو می گفتند

این آب وارد حوض شده و از آنجا توسط لوله های سفالین به نام تنبوشه به خزینه منتقل می شده است.

مواقعی که می خواستند آب خزینه را عوض کنند، آنرا خالی کرده و پس از شستشوی خزینه آب را توسط تنبوشه ها از حوض به خزینه منتقل می کردند.

تعویض آب حمام توسط بوق و بستن لنگ به قسمت ورودی و اطراف آن به اهالی و رهگذران اعلام می

شده است.

در بیشتر گرمابه ها با آن که آب جاری یا کاریزی در کنار آن می گذشته، در بام گرمابه یک خزانه ی آب جدا

نیز بوده است که بر خزانه گرم خانه سوار بوده است.آب این خزانه را از یک چاه زه به دست می آوردند.

مصالح

از آنجا که حمام ها خصوصا حمام های عمومی، مانند سایر ابنیه، جنبه استفاده عام داشته و برای استفاده نسلهای متمادی احداث می شده، لذا مصالح بکار در آن، در کلیه اقلیم های ایران، از نوع بادوام و مرغوب بوده است.بدین جهت دیوارها و طاقهای قوسی حمام عمدتا با آجر اجرا می شده.در مناطق کوهستانی و کوهپایه ای از سنگ برای بدنه حمام و از تیرچوبی و کاهگل برای پوشش بام استفاده می کردند

در حمام های مجلل،دیوارها را تا ارتفاع 1.80 متر با کاشی پوشش می دادند و مابقی را با آهک اندود می کردند.در سایر حمام ها دیوارها را نیز مانند طاقها آهک اندود می کردند و گاهی جهت زیبایی،روی آن را

آهکبری می کردند.در حمام روی کاشی ها را(بر خلاف مسجد و مدرسه که جنبه مذهبی داشته) تصاویر انسان و حیوان می کشیدند.البته از طرح های اسلیمی و گره چینی نیز استفاده می کردند.

به دلیل بارندگی زیاد،با حمام در سواحل جنوبی دریای خزر را غالبا با سفال پوشش می دادند و یا روی طاق آجری حمام را مستقیما اندود آهک می کشیدند.در سایر اقلیمهای ایران،بام حمام را نیز مانند سایر ساختمانها با کاهگل اندود می کردند و در حمام های مهم تر،روی طاق را آجر فرش می کردند

برای دیوارها و کف خزینه از ملات ساروج استفاده می کردند،ولی برای قرار دان تیان و آب بندی آن، از ساروج مخصوص این کار استفاده می شده است.این ساروج در عین چسبندگی به مصالح بدنه خزینه و صفحه مسی تیان،می بایستی قدرت تحمل حرارت تون و فشار آب را هم داشته باشد،بدون آنکه آبی را از خود عبور دهد.

روش کار اوستا داوود نواب برای ساخت ساروج

ملات ساروج مخلوطی از سفیده تخم مرغ، آهک، خاک رس و قدری موی بز و یا موی سر انسان برای جلو گیری از ترک خوردن ساروج است.این ملات را دو روز ورز می دهند و بعد آن را در زیر تین که 20 سانتی متر از اطراف آن روی پایه و آجری است می ریزند.سپس تین را روی ملات گذارده و خزینه را پر از آب می کنند

بعد ملات ساروج را به صورت لوله در آورده و شخصی باید بتواند به مدت چند دقیقه زیر آب باشد و این ملات را طوری کار بگذارد که مجیط اطراف تیان را بپوشاند و درز یا منفذی باقی نگذارد.

تین صفحه ای مقعر مسی است به قطر حدود 1 متر و به ضخامت 2 الی 3 سانتی متر و تون حمام درست در زیر آن قرار می گیرد.