اگر براتون زیاد اتفاق افتاده که در اواسط روز و یا شب کارهایی رو یادتون میاد که باید انجام میدادین و فراموش کردین، شما از کسانی هستین که مثل من یکمی فراموش کارین! نگران نباشین در این نوشته میخوایم راه های مبارزه با ضعف حافظه و تقویت قدرت حافظه را براتون توضیح بدیم.
1- کار کشیدن از حافظه
توآیلا ثارپ (Twyla Tharp)، رقصنده و طراح رقص مشهور آمریکایی، در زمینهی تمرین حافظه به نتایج جالبی دست یافته است. وی میگوید هر وقت پای تماشای اجراهایی که خودش طراحی کرده مینشیند، سعی میکند ۱۲ تا ۱۴ مورد از اصلاحاتی را که قصد دارد بعدتر با گروهش در میان بگذارد، حفظ کند. چنانچه فکر میکنید حفظ کردن این تعداد اصلاحات، کار شاقی نیست، سخت در اشتباه هستید. ثارپ در کتاب عادت خلاق ادعا میکند اغلب مردم فقط میتوانند حداکثر سه مورد از اصلاحات را به یاد بیاورند.
مقصود ثارپ این است که یاد بگیرید نکات مورد نظرتان را یادداشت نکنید، بلکه به ذهن بسپارید و سپس سعی کنید هر نکته را از حفظ با دیگران به بحث بگذارید. پژوهشهایی که پیرامون قدرت مغز انجام شدهاند نیز به تأثیر مثبت این تمرین اذعان دارند. فعالیتهای ذهنی، به ویژه فعالیتهایی که عملکرد مغز را در تمامی سطوح (دریافت، یادآوری و تفکر) تحریک میکنند، موجب بهبود بهرهوری مغز میشوند.
2- تکرار مداوم یک کار جدید
وقتی خودتان را به انجام مداوم یک کار جدید عادت میدهید، مسیرهای عصبی جدیدی در مغز شکل میگیرند که موجب میشوند در انجام کارهای جدید، کارآمدتر و پرسرعتتر ظاهر شوید.
یک کودک سه ساله به طور حتم آنقدر بزرگ شده که بتواند قاشق و چنگال دست بگیرد. اما فقط کافی است کودک دلبندتان را موقع غذا خوردن به حال خودش رها کنید تا ببینید چه افتضاحی به بار میآورد. کودکان در این سن اگرچه میتوانند قاشق و چنگال دست بگیرند، هنوز قادر نیستند با قاشق و چنگال، شبیه بزرگترها غذا بخورند، اما سعی میکنند با تکرار مداوم این رفتار که البته در تمرینهای اولیه چیزی جز کثیفکاری نیست، روش صحیح غذا خوردن با قاشق و چنگال را یاد بگیرند. با تکرار مداوم این رفتار، مسیرهای عصبی جدیدی در مغز کودک شکل میگیرند و موجب میشوند کودک در نهایت یاد بگیرد شبیه بزرگترها غذا بخورد.
3- یادگیری یک مهارت جدید
بدیهی است که هرچه بیشتر از مغزتان کار بکشید، عملکرد مغز بهبود مییابد. مثلا یادگیری یک ساز جدید موجب خواهد شد در تبدیل اطلاعات دیداری (نُت موسیقی) به یک کار عملی (نواختن ساز) مهارت بیشتری پیدا کنید. یا مثلا یادگیری یک زبان جدید، مغزتان را با طرز تفکری متفاوت مواجه خواهد کرد و ناگزیرتان میکند خودتان را به شیوهی دیگری ابراز کنید.
حتی میتوانید یک قدمِ بلندتر بردارید و به یادگیری رقص اقدام کنید. مطالعات نشان داده است یادگیری رقص در سالخوردگان به پیشگیری از آلزایمر کمک میکند.
4- دنبال کردن برنامههای آموزشی پرورش مغز
ورزش نه تنها در سلامت جسمانی مؤثر است، بلکه موجب تقویت حافظه نیز میشود. فقط ۲۰ دقیقه ورزش به پردازش اطلاعات و عملکرد حافظه کمک میکند. همچنین با ورزش میتوانید روند تشکیل اتصالات عصبی جدید در مغز را سرعت ببخشید. خلاصه اینکه ورزش به یادگیری سریعتر و افزایش سطح هوشیاری میانجامد و همگی این فواید فقط با تحرک بدنی حاصل میشود.
6- معاشرت با خانواده و دوستان
چنانچه قصد دارید از توانایی شناختی مطلوبی برخوردار شوید، پس حتما سعی کنید در زندگیتان روابط معنیدار برقرار کنید. همصحبتی با دیگران و همنشینی با افرادی که دوستشان دارید، موجب میشود واضحتر فکر کنید و خُلقتان باز شود.
7- جدول حل نکردن
هر وقت حرف از راهکارهای تقویت حافظه میشود، بسیاری از ما به فکر جدول حل کردن میافتیم. جدول حل کردن موجب تقویت فصاحت و روانی کلام میشود، اما مطالعات نشان داده است این فایده به تنهایی برای تقویت حافظه کافی نیست. جدول حل کردن اگرچه فعالیت سرگرمکنندهای است، در تقویت حافظه آنقدرها هم که تصور میشود، مؤثر نیست. البته، چنانچه از روی سرگرمی به جدول حل کردن روی آوردهاید، پس حتما به این فعالیت مفرح ادامه دهید. اما چنانچه به امید تقویت حافظه جدول حل میکنید، بهتر است به فعالیت دیگری مشغول شوید که در تقویت مغز کارآمدتر باشد.
8- تغذیه سالم
خوراکیهایی نظیر ماهی، میوه و سبزیجات به عملکرد مطلوب مغز کمک میکنند. جالب است بدانید شکلات تلخ نیز در تقویت عملکرد مغز مؤثر است. وقتی شکلات میخورید، مغز دوپامین آزاد میکند. دوپامین موجب میشود سریعتر یاد بگیرید و راحتتر به خاطر بیاورید. همچنین، شکلات حاوی فلاونول و آنتیاکسیدان است که به تقویت عملکرد مغز کمک میکنند. پس هر وقت به انجام فعالیتهای ذهنی دشوار مشغول میشوید، یک تکهی کوچک شکلات تلخ بخورید تا مغزتان سرحالتر شود.