وسایل اندازه گيری پزشكی

پيشرفت علم و تكنولوژی متاثر از توانايی انسان در اندازه گيری است . بدون دسترسی به وسایل و دستگاههای اندازه گيری، موضوع های مطالعه ، تحقيق ، سنجش ، طراحي و غيره درصنعت بی مفهوم می شود . مقصود اوليه از اندازه گيری طبی گسترش آن چيزی است كه توسط انسان حس ميگردد،برای بدست آوردن داده های لازم برای آگاهی درست از وضعيت موجود زنده (خصوصاً انسان) ، تشخيص و درمان مريض می باشد.

 

تاریخچه وسایل اندازه گیری پزشکی

حوزه سیستم ها و دستگاههای اندازه گیری پزشکی چندان جدید نمی باشد. الکتروکاردیوگرافی بوسیلهEinthoven در قرن نوزدهم ساخته و مورد استفاده قرار گرفت.پیشرفت در این زمینه تا بعد از جنگ جهانی دوم که تجهیزات الکترونیکی نظیر تقویت کننده ها و ثبات ها دسترس پذیر شدند، کند بود. در دهه ١٩۵٠ بسیاری از تکنسین ها و مهندسان شروع به آزمایش و اصلاح تجهیزات صنعتی موجود برای کاربردهای پزشکی نمودند که اغلب نتایج آنها مأیوس کننده بود.با این آزمایش ها روشن گردید که بسیاری از پارامترهای فیزیولوژیکی، همانگونه که پارامترهای فیزیکی اندازه گیری می شوند، قابل انداز ه گیری نمی باشند. بسیاری از برنامه های فضایی آمریکا نظیر Apollo ، Gemini ، Mercury نیازمند انداز ه گیری های دقیق و صحیح پارامترهای فیزیولوژیکی فضانوردان داشت و لذا بسیاری از تحقیقات و بودجه ها بهاین امراختصاص یافت.در این زمان تحلیل و طراحی این تجهیزات مستقیما به مسایل پزشکی اختصاص یافتند.

محدوديت ها و مشكلات اندازه گیری در یک سيستم زنده

- دسترس ناپذير بودن اغلب متغيرها برای اندازه گيری

- تغيير داده ها (تصادفي بودن)

- فقدان معرفت درباره روابط داخلی

- اندركنش بين ارگانهای مختلف بدن

- اثر مبدل روی انداز ه گيری

- اغتشاش

- محدوديت های انرژی

- محدوديت پاسخ فركانسی و كوچك بودن دامنه خروجی

روشهای مختلف دسته بندی وسایل اندازه گیری پزشکی

- دسته بندی دستگاه های اندازه گیری پزشکی براساس كميتی كه تبديل می شود( حس می شود)نظيرفشار، درجه حرارت ، جريان..

- دسته بندی وسایل اندازه گیری پزشکی براساس اصول تبديل نظير مقاومتی ، سلفی ، خازنی ، ماوراء صوت و يا الكتروشيميايی

- دسته بندی وسایل اندازه گیری پزشکی براساس ارگانهای مختلف بدن نظير قلبی ، ريوی ، عصبي و يا مترشحه داخلی

- دسته بندی تجهیزات پزشکی براساس تخصص های درمانی – دارويی مختلف نظير اطفال ، حاملگی ، قلب و يا پرتونگاری

ملاک ها و معیار های طراحی دستگاه های اندازه گیری پزشکی

- دامنه کمیتی که توسط وسایل پزشکی بایستی اندازه گیری شود

- مرتبه صحت و دقت مورد نیاز تجهیزات پزشکی

- مشخصه ایستا و پویای فرایند تحت بررسی

- محل بکارگیری مبدل روی بدن مریض (یاهرسیستم تحت اندازه گیری) در کوتاه مدت و درازمدت

- ملاحظات اقتصادی برای طراحی دستگاه پزشکی